Bırjaqty qozǧalys qysqartady joldy alys
Elordadaǧy kölık keptelısı – ärı-berı jüitkıgen jürgınşılerdıŋ jüikesın jūqartyp jürgen mäselelerdıŋ bırı edı. Ony oŋtaily şeşuge bailanysty jylda arnaiy joba jasalyp, tanystyrylady. Bıraq, jeme-jemge kelgende jüzege asuy keiınge qaldyryla beretın. Būl joly mamandar naqty jobany myqtap qolǧa alǧan syŋaily. Astanada osy 28 mamyrdan bastap bırjaqty jol qozǧalysy jobasyn engızudıŋ bırınşı kezeŋı bastalmaq. Al ekınşı kezeŋ 10 mausymda ıske qosylady.
Astana qalasy äkımdıgınde ötken arnaiy baspasöz mäslihatynda Jolauşylar kölıgı basqarmasynyŋ basşysy Edıl Süleimenov pen «Astana LRT» JŞS-nıŋ transport jönındegı direktory Rustam Halilev bırjaqty jol qozǧalysy men «Bus Lane» – arnaiy jolauşylar avtobusy jolaǧy jönınde jan-jaqty äŋgımelep berdı.
Basqarma basşysynyŋ aituynşa, bırınşı kezeŋde, iaǧni 28 mamyrdan bastap M.Äuezov köşesınde (Respublika daŋǧylynan bastap Ä.Moldaǧūlova köşesıne deiın), Jeltoqsan köşesınde (Mäskeu köşesınen Kenesaryǧa deiıngı aralyq) bırjaqty jol qozǧalysy bastalady. Al 10 mausymda Abai daŋǧylynda (Saryarqa daŋǧylynan A.Puşkin köşesıne deiın), Kenesary (A.Puşkinnen bastap Saryarqa daŋǧylyna deiın) men A.Iаnuşkevich (Abai daŋǧylynan A.İmanov köşesıne deiın) köşelerınde bırjaqty qozǧalys engızıledı. Būl köşelerdıŋ jalpy ūzyndyǧy 14,5 şaqyrym şamasynda eken.
–Osy köşelerge bırjaqty qozǧalys engızılgende keptelıs azaiyp, qiylystardan ötu jyldamdyǧy artady. Osylaişa, köşe qiylysyndaǧy bögelıster 29 paiyzǧa tömendep, kerısınşe kölık aǧynynyŋ jyldamdyǧy 33 paiyzǧa artatyn bolady. Jolda jüru ūzaqtyǧy da 20 paiyz şamasyna qysqarady. Qazırgı uaqytta jolda jüru ūzaqtyǧy bır saǧatqa 12 şaqyrymnan kelıp tūr. Būl öte tömen körsetkış, – dep tüsındırdı «Astana LRT» JŞS-nıŋ transport jönındegı direktory Rustam Halilev. Onyŋ aituynşa, köp uaqyttan berı aldyn ala jürgızılgen zertteuler körsetkendei Respublika daŋǧyly, M.Äuezov jäne Kenesary men Abai köşelerınıŋ jüktemesı joǧary. Osy aumaqtarǧa bırjaqty qozǧalys engızılgende köşelerdıŋ jüktemesı ekı esege deiın azaiuy tiıs. Bırjaqty qozǧalys kölık jüktemesın bırneşe köşege teŋ böludı közdeidı. Būl öz kezegınde baǧdarşamdyq retteudı de jetıldırıp, jol-kölık oqiǧasyn azaituǧa da septıgın tigızedı.
Köpten äŋgıme bolyp kele jatqan jaŋa jobanyŋ bırı – «Bus Lane» arnaiy jolauşylar avtobusy jolaǧy. Mamandar būl jobany engızudıŋ de naqty merzımın aiqyndaǧan. Ony üş kezeŋge bölıp engızudı josparlap otyr. Bırınşı kezeŋ boiynşa aldaǧy mausym aiynyŋ 5 jūldyzynda arnaiy avtobus jolaǧy Alaş jäne Qorǧaljyn tas jolynda engızıledı. Mäselen Alaş tas jolynyŋ boiyndaǧy jolaq «Magnum» sauda üiınen Ş.Uälihanov köşesıne deiıngı aralyqty qamtysa, Qorǧaljyn tas joly boiynda Ş.Beisekova men Tūran daŋǧyly aralyǧynda bolady. 10 mausymǧa josparlanyp otyrǧan ekınşı kezeŋde Abai daŋǧyly men Kenesary köşesınıŋ boiynda arnaiy avtobus jolaǧy paida bolady. Üşınşı kezeŋde (15 mausym) Jeŋıs daŋǧylynyŋ boiynda avtobustar I.Esenberlin men Kenesary köşesıne deiıngı aralyqta emın-erkın qozǧalady.
–Arnaiy avtobus jolaǧy engızılgende qaladaǧy jolauşylardyŋ qatynasyna qolaily jaǧdai tuady. Jol qozǧalysynda qoǧamdyq kölıkterge basymdyq berılgennen keiın marşruttardyŋ jüru kestesı barynşa saqtalady. Öitkenı olar kölık keptelısıne ūrynbaidy. Säikesınşe jolauşylardyŋ jürıp-tūru kezındegı qauıpsızdıgı barynşa joǧarylaidy, – deidı jaŋa joba jönınde Astana qalalyq Jolauşylar kölıgı basqarmasynyŋ bastyǧy Edıl Süleimenov.
Avtobustarǧa arnaiy jolaq aşylǧanda özge kölık jürgızuşılerı būl tärtıpke baǧyna qoia ma? Tärtıptı saqtamai, arnaiy jolaqqa tüsıp alyp zulai jöneletın kölık jürgızuşılerı bolmai qalmasy anyq. Būl sūraqqa Astana qalalyq IID Äkımşılık polisiia basqarmasy bastyǧynyŋ orynbasary, polisiia polkovnigı Nūrlan Uvaev jauap berdı.
–Avtobustarǧa arnaiy jolaq aşylǧannan keiın Äkımşılık polisiia basqarmasynyŋ mamandary jergılıktı polisiia qyzmetımen bırge jaŋa joba engızılgen aumaqtardy airyqşa baqylauǧa alatyn bolady. Alǧaşqy bır apta boiy tärtıp būzǧan jürgızıuşılerge tüsındıru şaralary qoldanylady. Al bır aptadan soŋ arnaiy jol belgısın eskermei tärtıp būzǧandar äkımşılık jazalarǧa tartylady. Bız söitıp qaladaǧy kölık ielerın osyndai jaŋalyqqa üiretetın bolamyz, – dedı ol.
Qazırgı uaqytta arnaiy avtobus jolaǧy engızıletın aumaqtarǧa tiıstı jol belgılerın ornatu jūmystary qolǧa alynǧan. Jaŋa jobaǧa jol qozǧalysyna qatysuşylardyŋ barlyǧy üirengen kezde ol bırtındep basqa köşelerge de engızıle bastaidy. Sol kezde qoǧamdyq kölıktı paidalanuşylar qatary da arta tüspek.
Meŋdolla ŞAMŪRATOV