BIZDIŊ NŪRLY «BOLAŞAQ»
Azattyqtyŋ alǧaşqy jyldarynan-aq Qazaqstan Köşbasşysy Nūrsūltan Nazarbaev jarqyn bolaşaq ısıne – eldıŋ erteŋgı tızgının qolǧa alar jastardy tärbieleu qajettıgıne den qoidy. Qazaq elınıŋ jastary şet elderge baryp, bılımın şyŋdasyn, älemdık bäsekege qabılettı boluymyz üşın örkeniettı elderdıŋ ozyq jetıstıkterın meŋgersın degen maqsatpen «Bolaşaq» halyqaralyq baǧdarlamasyn daiyndatyp, jastardy alys-jaqyn şet memleketterge oquǧa jıberudı qolǧa alǧan edı. Prezident osy şara arqyly el jastary qai salada da örkendeuge üles qosady dep ümıttendı. Bügınde būl ümıt üdesınen şyqty, aqtaldy deuge tolyq negız bar.
Zamanaui jetıstıkterdı meŋgergen jastar qazır memlekettık qyzmettıŋ qazanynda qainap, täjıribelerın şyŋdai tüsude. Ärqaisysy är salanyŋ bılıktı mamanyna ainalǧan. Solardyŋ bırı – Maqsat Jabaǧin, Mäskeudegı M.Lomonosov atyndaǧy universitetten bılım alyp kelgen.
Bala künınen jaratylystanu pänıne qyzyqqan ol bügınde alǧan bılımı men täjırbiesın öz elınıŋ örkendeuıne jūmsap jür. Biotehnologiia mamandyǧyn meŋgergen Maqsat oqudy bıtırgen soŋ bırden jūmysqa ornalasty. Qazır Nazarbaev universitetınıŋ «Ömır turaly ǧylym» ortalyǧynda adam genetikasyn zertteumen ainalysuda.
Jas maman DNK-nyŋ özgerıske ūşyrau sebebın anyqtap, daun sindromy syndy aurulardyŋ em joldaryn qarastyrǧan. Bügınde qazaq halqynyŋ tolyq genomyn zertteude. Ol «Bolaşaq» baǧdarlamasy turaly bylai deidı: «Elbasynyŋ bastamasymen qolǧa alynǧan baǧdarlama arqyly bız sapaly bılım aldyq. Otandyq jäne şeteldık ǧylymdy bailanystyryp, qalai zertteuler jürgızu qajet ekendıgın bıldık. Menıŋ maqsatym – elımızdegı ǧylymdy damytuǧa üles qosu, qazaq memleketın älemdık örkeniettı elder qataryna engızu».
Baljan Jartybaeva da «Bolaşaqtyŋ» tülegı. AQŞ-taǧy bedeldı oqu oryndarynyŋ bırı The George Washington universitetınıŋ magistraturasyn tämamdap keldı elge. Keiın Ekonomika jäne biudjettı josparlau ministrlıgınde eŋbek ettı. Qazır Memlekettık qyzmet ısterı agenttıgınde jūmys ıstep jür. «Men üşın, menıŋ Otanym üşın «Bolaşaq» baǧdarlamasynyŋ bererı öte köp degen senımdemın. Būl baǧdarlama jalyndaǧan jastarǧa öz mamandyǧyn ozyq oqu oryndarynda joǧary tehnologiia men eŋ üzdık ädıstemeler arqyly tereŋ meŋgeruge jol aşady. Ärbır studenttıŋ bılımın joǧarylatyp qana qoimai, patriottyq sezımın oiatyp, elge, jerge degen mahabbatyn arttyra tüsedı. Älemnıŋ tükpır-tükpırındegı bızdıŋ zamandastarymyz Qazaqstan jastaryna şeteldıŋ joǧary oqu oryndarynda därıs aluǧa mümkındık berıp, airyqşa jaǧdai jasap otyrǧan el Prezidentı Nūrsūltan Äbışūlynyŋ köregendıgıne qyzyǧa qaraidy» deidı jas maman.
Al, Säken Nūrtazaev Ūlybritaniiada oqyp qaitqan. Bırneşe jyl alǧan bılımın auyldyŋ örkendeuıne jūmsap keledı. Ol Şyǧys Qazaqstan oblysynyŋ Şemonaiha audany äkımınıŋ orynbasary qyzmetın abyroimen atqaryp jür. «Bolaşaqtyq» jastardyŋ auyldy jerge baryp qyzmetke aralasuy – baǧdarlamada körsetılgen mındetterdıŋ negızgı baǧytynyŋ bırı. Onyŋ üstıne jastar men jergılıktı bilıktegı aǧa buyn ökılderınıŋ qarym-qatynasy el igılıgı üşın atqarylatyn jūmystardyŋ jemıstı boluyna yqpalyn tigızedı» deidı Säken. Onyŋ pıkırınşe, eldıŋ örkendeuıne, ösuıne auyldyq aimaqtardyŋ qosar ülesı şeksız. «Bız damuymyzdy jalǧastyramyz, tasymyzdy taǧy örge domalata beremız desek, auyldardy, eldımekenderdı qoldaudy, demeudı älı de bolsa jandandyruymyz qajet» degen oiyn da jetkızdı audan äkımınıŋ orynbasary.
Bügıngı taŋda memlekettık qyzmette jürıp, käsıbi bılıktılıgımen közge tüsken «bolaşaqtyqtar» jetıp artylady. Olardyŋ bırazy joǧary lauazymdy qyzmetterde eŋbek etude. Mäselen, «Nūr Otan» partiiasy töraǧasynyŋ bırınşı orynbasary Bauyrjan Baibek German Federativtık Respublikasynyŋ Liubendegı Joǧary mektebın bıtırgen. Üş pedagogikalyq, muzykalyq jäne ekonomikalyq joǧary bılımı bar. Maindaǧy Frankfurt qalasynda Qazaqstannyŋ Bas konsuldyǧynda attaşe, Berlin qalasyndaǧy Qazaqstan Respublikasynyŋ Elşılıgı ekonomikalyq bölımınıŋ üşınşı hatşysy bolǧan. Prezident Äkımşılıgınde türlı lauazymdardy da abyroimen
atqardy. Bauyrjannyŋ eŋbek joly jüielı zertteu ortalyǧynyŋ ekspertı, aqparat jäne taldau sektorynyŋ meŋgeruşısı, Prezident äkımşılıgı basşysynyŋ orynbasary bolyp jalǧasa beredı.
«Bolaşaqtyŋ» taǧy bır tülegı – Quandyq Bişımbev bügınde «Bäiterek» ūlttyq äl-auqat qory basqarma töraǧasynyŋ orynbasary. Ol
AQŞ-ta bılım alǧan. Bişımbaevtyŋ bılım joly mūnymen toqtamaidy. Qazaq memlekettık basqaru akademiiasynda «Halyqaralyq ekonomikalyq qatynastar» mamandyǧy boiynşa bılımın üstep, M.Dulati atyndaǧy Taraz memlekettık universitetın «Qūqyqtanu» mamandyǧy boiynşa, Dj. Vaşington atyndaǧy universitettıŋ janyndaǧy Menedjment jäne biznes mektebın aiaqtady. Biznestı basqaru magistrı därejesıne ie, ekonomika ǧylymdarynyŋ kandidaty.
Aryn Örsariev te özınıŋ naǧyz «bolaşaqtyq» ekenın däleldeude. Orys, fransuz, aǧylşyn, ispan tılderınde erkın söileitın Aryn qoǧamdyq jūmystardyŋ bel ortasynda jürgendı jön köredı. Jastarǧa esımı qazaqstandyq Köŋıldı tapqyrlar klubynyŋ alǧaşqy negızın saluşylardyŋ bırı retınde tanys. Bügınde ol Pavlodar qalasy äkımınıŋ orynbasary bolyp qyzmet etedı. «Bolaşaq» baǧdarlamasynyŋ alǧaşqy tülekterınıŋ bırı Aryn Örsariev är jyldarda Prezident Äkımşılıgınde, Syrtqy ıster ministrlıgınde, Mädeniet jäne aqparat ministrlıgınde, Astana äkımdıgınde eŋbek etken. Osydan-aq, «bolaşaqtyqtar» äleuetı zor ülken kadrlyq rezerv ekenın baiqau qiyn emes. Būlar – Elbasynyŋ «bolaşaq» baǧdarlamasynyŋ jemısı häm jeŋısı.
Bügınde «Bolaşaq» halyqaralyq baǧdarlamasy boiynşa şetelde bılım alǧan 6 myŋnan astam tülek elımızde är salada eŋbek etıp jür. Olar fizika, aqparattyq tehnologiia, marketologiia baǧytyndaǧy tyŋ mamandyqtardy igergen. Biyl būl auqymdy jobaǧa jiyrma jyl toldy. Bügınde būl baǧdarlama boiynşa, 10 myŋ student ozyq bılım aldy. Olardyŋ 25 paiyzy Astana qalasynyŋ tūrǧyndary bolsa, 32 paiyzy – almatylyqtar. Al 43 paiyzy – elımızdıŋ är aimaǧynan.
Qoryta aitqanda, «Bolaşaq» – bızdıŋ memleketımızdıŋ bolaşaǧy. «Bolaşaqtan» bılım alǧan ziialy jastar el erteŋı üşın aianbai ter töge beretını anyq. Būl jastar qazırdıŋ özınde türlı öndırıs oryndarynda, äleumettık nysandarda eŋbek etıp, jaŋa tehnologiialardy engızuge mūryndyq bola bastady. Şetelden üirenıp kelgen täjıribelerımen, bılımderımen bölısıp, ärıptesterıne ülgı boluda. Sondyqtan Qazaqstan ozyq damyǧan otyz eldıŋ qataryna qosylatyn kün de alys emes sekıldı.
Erkejan SÄTIMBEK