Astana halqynyŋ sany jyl saiyn orta eseppen 30-35 myŋ adamǧa köbeiıp otyr. Al elordalyq atanǧan är azamattyŋ densaulyǧyn saqtap, olarǧa der kezınde medisinalyq kömek beru – qalanyŋ basty mındetterınıŋ bırı. Ötpelı jyl da bas şahardyŋ densaulyq salasy üşın osal bolǧan joq.
Qūrt auruy qūryqtalyp keledı
Astana bas qalaǧa ainalǧaly basty äleumettık mäselenıŋ bırı – qūrt auruy bolyp kelgen edı. Äsırese, alǧaşqy jyldary elordaǧa aǧylǧan adamdardyŋ köptıgınen Koh taiaqşasy da örşi tüsken. Bügınde qūrt auruynyŋ «betı qaita bastady». Būl elordadaǧy tuberkulezge qarsy küres jūmystarynyŋ nätijesı dep bılgen jön. Statistikalyq mälımetterdı söiletsek, byltyrǧymen salystyrǧanda, qūrt auruy 30 paiyzǧa tömendep, tuberkulezden köz jūmatyn jaǧdailar 50 paiyzǧa azaidy. Būl degenıŋız –urbanizasiia üderısındegı Astana üşın quanarlyq jait. Qūrt auruynyŋ kürt tömendeuınıŋ bırden-bır sebebı 2011 jyldyŋ ekınşı jartyjyldyǧynda engızılgen tuberkulezge qarsy küres tūjyrymdamasynyŋ jüzege asyryluy deidı mamandar. Bügınde elordada qūrt auruyn bastapqy kezden anyqtau, der kezınde emdeu şaralaryn jasaityn 25 ftiziatr uchaskesı jūmys ısteidı. Onyŋ 14-ı – qosymşa aşylǧandar bolsa, 7-euı – balalarǧa arnalǧan emdeu bölımı. Al, qaladaǧy jalǧyz Tuberkulezge qarsy dispanserde qosymşa 10 differensialdy-diagnostikalyq tösek orny aşylyp, osteohirurgiialyq bölımşe ıske qosyldy. Būl bölımşe omyrtqa men buynǧa zamanaui ädıstermen ota jasau arqyly tuberkulezdı der kezınde anyqtau jaǧynan aldyna jan salmai tūr. Bügınge deiın bölımşe därıgerlerı 50 ota jasap ülgerdı.
Qūrt auruymen küresu jūmystary, onyŋ aldyn alu şaralary kün tärtıbınen eşqaşan tüspek emes.
Emhanaǧa – erekşe közqaras
Adam alǧaş auyrǧanda baratyn jerı – emhana. Tūrǧyndarǧa alǧaşqy medisinalyq kömek körsetıp, diagnoz qoiatyn osy ūiymdar. Sondyqtan densaulyq saqtau salasyn damytudyŋ 2011-2015 jyldarǧa arnalǧan «Salamatty Qazaqstan» memlekettık baǧdarlamasynyŋ basty baǧyty – emhanalar körsetetın medisinalyq kömektıŋ sapasyn jaqsartyp, qoljetımdılıgın arttyru.
Elordanyŋ halqy kün ötken saiyn köbeiıp kele jatqanyn joǧaryda aittyq. Tūrǧyndar sanynyŋ kürt köbeiuı qalalyq emhanalarǧa da az salmaq salyp otyrǧan joq. Alaida, qala bilıgı de qarap qalmai, ambulatorlyq-emhanalyq mekemelerdıŋ jüktemesın azaitu üşın bırqatar şaralardy qolǧa aldy. Olardyŋ bırı – elordada jaŋa emhanalardyŋ ıske qosyluy. Aitalyq, byltyr jeltoqsan aiynda Amanat köşesı boiynda bır mezgılde 500 adamdy qabyldai alatyn №3 emhanalyq keşen aşylsa, biylǧy jeltoqsanda qalanyŋ 65 myŋ tūrǧynyna qyzmet körsetetın №10 emhana ıske qosyldy. Būl – «100 mektep, 100 auruhana» baǧdarlamasy aiasynda aşylǧan zamanaui medisinalyq mekeme.
Densaulyq nysandaryn oŋtailandyryp, qaita qūru boiynşa biyl qaraşa-jeltoqsan ailarynda №1 Perinataldyq ortalyq pen №2 qalalyq balalar auruhanasy bazasynda bır auysymda 250 jäne 150 adamdy qabyldai alatyn Otbasylyq densaulyq ortalyqtary aşyldy. Būl medisinalyq ūiymdar Esıldıŋ sol jaǧalauy men Prigorodnyi, Telman, Zarechnyi jäne Promyşlennyi tūrǧyndaryna qyzmet körsetedı.
Balalar da qalys qalmaidy
Qalada balalardyŋ densaulyǧyn qaraityn medisinalyq ūiymdar da köbeiıp keledı. 2013 jylǧa deiın baldyrǧandardy emdeitın jalǧyz mamandandyrylǧan klinikalyq-diagnostikalyq emhana boldy. №2 qalalyq balalar auruhanasynyŋ bazasynda jūmys ısteitın būl keşennıŋ jüktemesı tym köp edı. Sondyqtan, keibır därıger-mamandarǧa jetkınşekter ailap kezekte tūratyn. Al biyl şılde aiynda №1 qalalyq balalar auruhanasynda taǧy osyndai jaŋa emhana aşylyp, sonyŋ arqasynda kezek äjeptäuır qysqardy. Balalar da der kezınde tiıstı därıgerge körınuge mümkındık aldy.
Būǧan qosa, 350 oryndyq köpsalaly balalar auruhanasynyŋ aşyluy da kışkentai tūrǧyndarǧa körsetetın medisinalyq qyzmet türın köbeittı.
San men sapa
Sonymen, bügınde Astanadaǧy emhananyŋ sany onǧa jettı. Jalpy, 2013 jyldyŋ 1 jeltoqsanyndaǧy jaǧdai boiynşa, elordanyŋ Densaulyq saqtau basqarmasyna qarasty 34 medisinalyq mekeme jūmys ısteidı. Sonyŋ ışınde 14-ı – auruhana, bır jedel järdem stansasy bar. Qalǧany – otbasylyq-därıgerlık ambulatoriialar men memlekettık kommunaldyq käsıporyndar. Būǧan qosa, «Oqu-klinikalyq ortalyq» JŞS men medisinalyq kolledj bar.
Tūrǧyndarǧa joǧary sapaly medisinalyq qyzmet körsetu üşın därıgerlerdıŋ bılıktılıgın arttyru jūmystaryna da jete män berıledı. Biyl elımızdıŋ aituly ǧylymi ortalyqtary men şet memleketterde 2 748 medisinalyq qyzmetker bılıktılıgın jetıldırse, sonyŋ 1498-ı – därıgerler.
Qymbat TOQTAMŪRAT
