Eleulısı edı elınıŋ

Zymyraǧan uaqyt-ai­ deseişı!… Asyl azamatymyz­ Sūltanbek Ysqaqūly Ysqaqovtyŋ baqilyqqa attanǧanynan berı de talai aidyŋ paraǧy jyrtylypty-au!­ Arystarynan aiyrylǧan aǧa-bauyr, ını-qaryndas, tuǧan-tuystarynyŋ qaiǧyly köŋıl, saǧynyş toly jaraly­ jürekterındei… 

İä, Allanyŋ būiryǧyna ne şara. Desek te, «tas tüsken jerıne auyr». Baǧdar şamdai jol sıltep, aǧaiyn-bauyrlarynyŋ tıregı men süieuı bolyp jürgen azamattyŋ ömırden mezgılsız ötuınen auyr qai­ǧy joq-au ömırde! Ony nemen ölşep, nemen emdegendeisıŋ?!.

Sūltekeŋnıŋ dünie salǧanyna bırer ai öter-ötpes, Qazaqstan Res­pub­­li­­kalyq Ūlttyq mūraǧa­ty­­nyŋ­ körme zalynda «Eŋbegı eren asyl er» atty eske alu­ keşı öttı. Mūraǧat direktory Marat Äbse­me­tovtyŋ tıkelei bas­şy­ly­ǧy­­men körme ūiym­das­ty­ru­şy­la­ry­ ar­naiy zal tūǧyr­la­ryn tört bölım­ge bölıp, S.Ysqaq­ūly­nyŋ tūŋǧyş ret 70-ten artyq bıregei mūra­ǧat­tyq qūjat, foto­suret­terı­ men jeke zattaryn (bes­tık­ baǧa tolǧan orta bılım kuälıgı, Qazaq poli­­teh­­ni­­ka­lyq insti­tuty­ men Almaty Joǧary partiia mekte­bı­nıŋ­ diplomdary, orden, medal­dar,­ sport­tyq jeŋıs kuboktary t.b.) kör­nekı etıp ornalastyryp­ty.­ Proek­sion­dyq ekrannan, qazaq­tyŋ aqiyq aqyny Mūqaǧali Maqa­taev­tyŋ sözıne şyǧarǧan aqyn ärı änşı-sazger E.Äbdıhalyqovanyŋ «Esıŋe menı alǧaisyŋ» änı jäne ol arasynda qanymyzǧa sıŋıstı mūŋly küi äuenımen kezektese jarasty da maǧynaly süiemeldenıp, kör­setıl­gen arnaiy slaid-şoudan Sūlte­­keŋ­nıŋ ösken orta, ömır joly, qyzmet baspaldaqtary, ärıptes­terı­men jarastyǧy jäne jora-jol­das, tuǧan-tuystary jaiynda köp­tegen maǧlūmat aldyq.

…Sūltanbek Ysqaqūly eŋbek jolyn ötken ǧasyrdyŋ 70-şı­ jyl­dary­nyŋ bas tūsynda, Almatydaǧy Qazaq politehnikalyq institutyn bıtırısımen, qainaǧan eŋbek ortasy – qūrylys salasynan bastady. Boiyndaǧy bılıktılıgı men ıskerlıgı qoǧam­nyŋ qai salasyndaǧy da jauapty qyzmetterdı abyroimen atqaruǧa jol aşty. Osy tūsta, Torǧai öŋırı­nıŋ ortalyǧy bolǧan Arqalyq qala­sy­nyŋ ösıp-örkendeuıne osy qala men oblys basşylarynyŋ bırı retın­de de onyŋ sıŋırgen eŋbegı öz aldyna bır töbe äŋgıme. Bır ǧana derek keltıreiık. Mysaly, Arqalyq kezınde Bükılodaqtyq komsomoldyq ekpındı qūrylys oryny bolyp jariia­lan­ǧa­ny­ aǧa ūrpaqtyŋ esınde bolar. Sonda jan-jaqtan jinalǧan qūrylys otriad­tary jūmyla kele bırneşe öndı­rıs­tık jäne mädeni-tūrmystyq ǧima­rat­­tar­dy qyzu qarqynmen bastap kep ketkende qala men oblys­ basşy­lary­nyŋ ūiǧarymymen jer­gılık­tı qūrylys ştabyn basqaru Sūltanbek Ysqaqūlyna tapsyrylǧan bolatyn. Mūndaida kabinettegı jūmsaq kresloda jaiǧasa, telefonmen basqaru qaida, al Sūltekeŋnıŋ belsendıgı tıptı bölek. Qūrylys qarqy­nyn közımen köru üşın qabat-qabat ǧimarattarǧa bır köterlıp, bır tüsıp, keide lezdemenı qūrylys alaŋ­daryn­da da ötkıze beretın.

Adal eŋbek aqtalmai qoisyn ba!­ Sūl­te­keŋ­nıŋ osyndai ıskerlık jäne ūiym­­das­tyru­şy­lyq qabılet­te­rın eskergen basşylyq zor senım artyp, ol endı Arqalyq qala­lyq­ par­tiia­ komi­te­tı­nıŋ ekın­şı hat­şy­lyq laua­zym­dyq qyzme­tıne joǧary­la­tyla­dy. Arasynda Jetı­qa­ra qalalyq partiia komitetın­de­ däl osyndai jaupty qyzmette boǧa­nyn da aita ketkenımız artyq etpes.

– Al, şaharymyz aimaqtyŋ orta­lyǧy märtebesın ielengende,­ – deidı Sūltekeŋnıŋ aǧasy Jaqsy­lyq­ Jünısūly, – köpşılık dauys­pen­ oblys­tyq mäslihattyŋ hatşy­ly­ǧy­na sailady. Iаǧni, sessiialarda qabyl­dan­ǧan är şeşımnıŋ oryndaluyn jıtı qadaǧalady, deputattardy Arqa­lyq­tyŋ qoǧamdyq ömırıne etene aralas­tyra bıldı.

Sonymen Torǧai oblysynyŋ tumasy Sūltekeŋ 1998 jyly känıgı maman retınde Astanaǧa şaqyry­lyp,­ elor­da­myz­dyŋ alǧaşqy qonys au­da­­ru­­şy­­­lar­dyŋ bırı atana­dy.­ Eŋbek jolyn äuelı elımızdıŋ Orta­lyq­ mem­le­ket­tık mūraǧatynyŋ bas­ mama­ny­ bo­lyp bastaidy. Köp keşık­pei as­ta­­na­­lyq mūraǧattar jäne qūjat­­ta­­ma­­lar basqarmasy boiynşa Komi­­tet­ ökı­let­tıgınıŋ jetekşısı bo­lyp­ taǧaiyn­dalady. Al, 2001 jyly «Astana qalasynyŋ Mūrahattar jäne qūjattamalar basqarmasy» MM-ın basqaryp, osy qyzmette 10 jyl boiyna abyroily ıs atqarady. Soŋǧy jyldary astanamyzdyŋ Mem­le­ket­tık mūraǧa­ty­nyŋ direktory bolyp taǧaiyn­da­lyp, osy kezde eldıŋ tarihynda alǧaş ret qabyl­da­ǧan Qazaqstan Respub­li­ka­sy­nyŋ «Ūlttyq mūraǧattyq qory jäne mūraǧattar turaly» Zaŋyn äzır­leu­ge belsene aralasty.

Taŋdaǧan jolyn abyroimen jalǧastyryp, bırneşe jyl qata­ry­nan mūraǧat ısıne jemıstı eŋbek sıŋırıp, mūraǧat qorlarynyŋ keŋeiuı­ne­ zor üles qosady. Ol mūraǧat ısın jetık meŋgergen qarymdy qairatker ǧana bolyp qoimai, qazırgı jas buynǧa elımız üşın mūraǧat ısınıŋ maŋyzdylyǧyn tüsındıre bılgen azamat. Astana qalasy Mūraǧattar jäne qūjattamalar basqarmasynyŋ eŋ alǧaşqy basşysy ärı negızın qalauşysy retınde Elordamyzdyŋ tarihynda laiyqty oryn aldy.

Mūraǧat ısınıŋ bılgırı S.Ysqa­qūly­nyŋ talapşyldyǧy arqasynda qysqa merzım ışınde mūndaǧy negız­gı qorlar sany 40-tan 639-ǧa deiın östı. Osymen bırge qūjat bırlık­terı­nıŋ sany da 24 myŋnan 303 myŋ bır­lık­ke köbeidı. Būǧan mūraǧat basşy­sy­nyŋ uaqytpen öz kezınde bırge qadam basyp, qala ömırınde bolyp jatqan tosyn jaŋalyqtar men tyŋ özge­rıs­ter­dı tereŋ zerdelei bıluı de būl ıstı aitar­lyqtai alǧa jeteledı.

Osy uaqyttary mūraǧatta qūjat ainalymynyŋ elektrondyq jelısın qūru, qolda bar qūjattardy skanerden ötkızıp, onyŋ tolyq esebın alu, asa baǧaly da qūndy qūjattar jelı­sın jasau jūmystary qyzu qarqyn­men­ qolǧa alyndy. Qazırdıŋ özınde Elordamyzdaǧy Almaty, Saryarqa audandary qoimalarynda saqtalyp otyrǧan qūjattardyŋ elektrondyq nūsqalaryn jasau ısı örmek juzınen audy. Alda būl şara Esıl audanyn da qamtyityn bolady.

Ūjymda mūraǧatqa saqtaluǧa alyn­ǧan qūjattardy katalogtau jūmysy da oŋ sipat alyp keledı. Aǧymdaǧy jyldyŋ ötken ailarynda 21 myŋnan astam qūjattyŋ osylai jüielenuı būǧan basty dälel. Mätınderı öşe basta­ǧan jäne joiyludyŋ az-aq aldyn­da tūrǧan qūjattarǧa «jan bıtıru» ısı de Sūltekeŋnıŋ ūdaiy nazarynda boldy. Ötken kezeŋde mūra­ǧat­ta osyndai 22424 paraq skaner­ ar­qyly öŋdeuden ötkızılıp, qūndy dünie­lerdı jūrtşylyq ökılderı men ǧalym­dar­dyŋ keŋınen paidalanuyna jol aşyldy.

Mūraǧat direktory S.Ysqaqūly halyqaralyq deŋgeidegı ǧylymi-täjıribelık konferensiialar ötkızu, būqaralyq aqparat qūraldarymen tyǧyz ärıptestık bailanys ornatu jūmystarynan bılgırlıkpen ūiym­das­tyra bıldı. S.Ysqaqūlynyŋ redak­tor­­ly­­ǧymen «Elorda mūraǧat­ta­ry­­nyŋ­ habar­şysy» jurnaly,­ Astana qala­sy­nyŋ tarihyna qatys­ty mate­rial­dar men ǧylymi-täjıri­be­lık konferensiia baiandamalary­ negı­zın­de jaqsy körkemdelgen, köpşı­lık­tıŋ ortaq igılıgıne ainalǧan bırqa­tar jinaqtar da baspadan şyqty.

İä, mūraǧattar – ūlttyq qūn­dy­lyq­tar qazynasy. Būl salada keşeu qalyp, elımızge qatysty şetelderde saqtalǧan sondai qūjat jūrnaqtary köşırmesınıŋ özın olardyŋ sūra­ǧa­nyn berıp qattap jatqan joqpyz ba. Endeşe S.Ysqaqūly osynau dılgır salamyzda qairatkerlık tanytqan memleketşıl häm qoǧamşyl tūlǧa. Taǧy bır aitarlyǧy: ıs tetıgın kadrlar şeşedı demekşı, mūraǧat ısınde osy jūmysqa öz jürek qalaularymen kelgen jandar eŋbek etedı jäne solarǧa senım artamyz. Ūrpaq sabaq­tas­ty­ǧyn saqtai otyryp, ötkenımız ben bügıngımızdıŋ tarihyn zerdeleu ısıne qyzu atsalysatyndar da solar, degen qaǧidany berık ūstanǧan da Sūltekeŋ bolatyn. Osy sapardyŋ basy-qasynda mūraǧat salasynyŋ damuyna aitarlyqtai üles qosqany üşın «Kazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı» ataǧyn (2008 j.) iem­den­gen bılıktı basşy, tūtas ūjym­nyŋ dem beruşısı Sūltanbek Ysqa­qov­tai azamattyŋ boluy — astana­lyq mūraǧat ūjymy üşın zor abyroi­ ärı maqtanyş. Eŋbekqor jäne qam­qor­şy­ bolǧan aǧamyzdyŋ esımı bızdıŋ ärı ol ömırın arnaǧan mūra­hat­tarda da­ öşpek emes, deidı Sūlte­keŋ­nen tälım alǧan ūjym müşelerı.

Saǧidolla 
Köşımbaev