Basty aqparat

Elorda qauıpsızdıgınıŋ qyraǧy küzetınde

Bügın – täuelsız Qazaqstan polisiiasynyŋ qūrylǧanyna tura 30 jyl. 1992 jylǧy 23 mausymda QR Joǧarǧy Keŋesı «QR ışkı ıster organdary turaly» Zaŋ qabyldady. Būl Qazaqstan polisiiasynyŋ qyzmetı men mındetın anyqtaityn alǧaşqy qūqyqtyq akt bolatyn. 2007 jylǧy 5 mausymda osy kün Polisiia künı dep bekıtıldı. Sodan berı qyzmet sapasy artyp, dami tüsken elordadaǧy qūqyq qorǧau organdary ökılderı bas qaladaǧy tärtıp pen qauıpsızdıktı qamtamasyz etude qaterlı de kürdelı qyzmetın kün-tün demei jalǧastyryp keledı.

Bügıngı taŋda elordada polisiia qyzmetınıŋ aşyqtyǧy men aiqyndyǧyn qamtamasyz etu, servistık modelge köşu basty nazarda. Almaty jäne Saryarqa audandarynyŋ aumaqtarynda «Polisiianyŋ qazaqstandyq servistık modelı» qanatqaqty jobasy ıske asyryluda. Bas qaladaǧy qauıpsızdıktı saqtau mäselelerı turaly tolyǧyraq Nūr-Sūltan qalasy Polisiia departamentınıŋ bastyǧy, polisiia general-maiory Marat TÖLEBAEV aityp berdı.

[smartslider3 slider=3295]

 

– Marat Saǧyntaiūly, Memleket basşysynyŋ tapsyrmalary aiasynda «Polisiianyŋ qazaqstandyq servistık modelı» jobasy ıske asyryluda. Jaŋa model arqyly jūmys ısteudıŋ mümkındıgı qandai?

– Servistık polisiia – būl halyqqa sapaly qyzmet körsetuge jäne qoǧammen bailanysta qauıpsızdık mäselelerın şeşuge baǧyttalǧan polisiia qyzmetıne degen közqaras. Qyzmet körsetu sapasy jeke poliseidıŋ de, jalpy polisiianyŋ da jūmysyndaǧy jaŋa standarty men körsetkışı boluy kerek. Qūqyq būzuşylyqtyŋ aldyn alu, sondai-aq qoǧamdyq tärtıptı, azamattardyŋ tynyştyǧyn būzǧany üşın jazanyŋ būltartpastyǧy elordalyq polisiia mındetınıŋ ışınde bırınşı kezekte tūr. Negızgı maqsat – polisiia men halyqtyŋ özara tiımdı ıs-qimyly arqyly azamattardyŋ qauıpsızdıgın qamtamasyz etu, qūqyq būzuşylyqtyŋ aldyn alu, qoǧamdyq tärtıptı qamtamasyz etu, azamattarǧa uaqytyly kömek körsetu. Polisiianyŋ jaŋa model boiynşa jūmysy halyqpen tyǧyz, aşyq qarym-qatynas jasauǧa, olardyŋ qatysuymen qauıpsızdık mäselesın şeşuge mümkındık beredı, al būl jaǧdai tek olardyŋ polisiiaǧa senım artuymen ǧana mümkın bolady.

Joba şeŋberınde «servistık polisiia» qaǧidatynda jergılıktı polisiia qyzmetınıŋ jüiesı jetıldırılıp, jūmystyŋ jaŋa mehanizmı, qūraly men ädısı engızılude. Prosesterdı oŋtailandyru negızınde «Tiımdı uchaskelık polisei» modelı jasalady. «Halyq ünıne qūlaq asatyn memleket» tūjyrymdamasy qaǧidaty boiynşa jergılıktı polisiia qyzmetın reformalau şeŋberınde qūqyq būzuşylyqtyŋ aldyn alu salasyndaǧy negızgı buyn sanalatyn uchaskelık polisiia inspektorlaryna eŋ köp jauapkerşılık jükteledı.

– Elordada qoǧamdyq tärtıp pen azamattardyŋ qauıpsızdıgın nyǧaitu üşın jaŋadan qandai baǧytta jūmys qolǧa alynuda?

– Qoǧamdyq tärtıp pen qauıpsızdıktı nyǧaitu, sondai-aq azamattarǧa yŋǧaily bolu üşın polisiianyŋ moduldık beketterı aşyldy. Biyl moduldık ülgıdegı 10 stasionarlyq beket ıske qosyldy, olar tärtıp saqşylary qyzmetıne tez jügınu mümkındıgın beredı jäne azamattardyŋ sūranysyna polisiianyŋ uaqytyly ärı sapaly äreket etu arqyly jauap beruın qamtamasyz etedı. Memleket basşysynyŋ tapsyrmalaryn ıske asyru maqsatynda «Halyq ünıne qūlaq asatyn memleket» tūjyrymdamasy aiasynda sifrlyq innovasiialardy engızu jäne damytu boiynşa josparly jūmys jürgızılude.

Qala köşelerınde arnaiy qūrylǧylar ornatylyp jatyr. Olar zaŋǧa qaişy äreket nemese tötenşe jaǧdai tuyndaǧan kezde dabyl belgısın beruge jäne polisiiaǧa şūǧyl qoŋyrau şaluǧa arnalǧan. Azamattardyŋ «SOS» batyrmasyn basqan kezde jedel basqaru ortalyǧynyŋ polisiia qyzmetkerımen dereu bailanysu mümkındıgı bar. Ornatylǧan beinekameranyŋ kömegımen tüsırılgen barlyq derekter jüiede avtomatty türde tırkeledı. Mūndai jaŋaşyldyq azamattardyŋ barlyq ötınışıne jedel jauap beruge mümkındık beredı. Qazırgı uaqytta adamdar köp jinalatyn jäne demalys oryndarynda osyndai 13 batyrma ornatylǧan.

Tūrǧyndardyŋ polisiiamen bailanysy, qūqyq būzuşylyqtyŋ jolyn kesu jäne qylmystyŋ ızın suytpai aşu üşın «102» mobildık qosymşasy boiynşa azamattardyŋ polisiiaǧa jıberetın habarlamalaryn qabyldaudyŋ jaŋa prosesı de tiımdılıgın körsettı. Atalǧan mobildı qosymşa arqyly qysqa habarlamalardy, sondai-aq oqiǧa ornynan foto, video jıberuge de mümkındık bar. Sonymen qatar beineqoŋyrau jasauǧa bolady. Sol arqyly qoŋyrau şaluşynyŋ ornalasqan jerı anyqtalady, al jedel basqaru ortalyǧy operatorlary ne bolyp jatqanyn köre alady jäne dereu tiıstı şaralardy jasauǧa kırısedı.

Jyl basynan berı azamattardan barlyǧy 1608 ötınış kelıp tüstı, olarǧa polisiia uaqytyly jauap berıp, tiıstı şara qabyldady. Polisiianyŋ halyqpen özara bailanysy interaktivtı kommunikasiialar arqyly nyǧa­iyp keledı. Qanatqaqty jobalar ıske qosylǧaly berı uchaskelık inspektorlardy tanu deŋgeiı 3 esege juyq östı, olardyŋ jūmysy turaly aqparattandyru deŋgeiı artty. Uchaskelık inspektorlar tanymal messendjerlerdegı üi chatynda onlain otyryp, halyqpen 24 saǧat boiy bailanysta bolady.

Mūnyŋ bärı aşyq, aiqyn jäne adamdardyŋ ötınışıne jedel den qoiu üşın jasaluda. Būl elorda tūrǧyndary men poliseiler arasynda tyǧyz qarym-qatynas ornatuǧa, ūsaq qūqyq būzuşylyqtyŋ aldyn aluǧa jäne asa auyr qylmystardyŋ jolyn kesuge mümkındık beredı. Uchaskelık inspektor chattar arqyly tūrǧyndardan problema turaly aqparat alady jäne olardy tez şeşedı. Olar azamattardyŋ qoǧamdyq aumaqta ışımdık ışu, belgılenbegen jerde temekı şegu, tynyştyq pen qalany abattandyru erejesın būzu, ūsaq būzaqylyq jasaǧan kezınde tiımdı şaralar qabyldaidy.

Jūmys tiımdılıgın arttyru üşın polisiianyŋ jaŋa uchaskelık punktterı aşyldy. Tūrǧyndar ötınışıne qarai jedel äreket etu üşın jergılıktı jerde uchaskelık polisiia inspektorlary, kämeletke tolmaǧandardyŋ ısı jönındegı inspektorlar, jedel uäkıl jūmys ısteidı. Būl qala tūrǧyndary üşın qoljetımdı boluǧa, audandaǧy qylmys pen qūqyq būzuşylyqtyŋ sanyn azaituǧa septık etedı. Uchaskelık polisiia punktterınıŋ jaŋa üi-jailarynda barlyq qajettı kommunikasiia bar, azamattardy jaily qabyldau üşın tolyq jaǧdai jasalǧan. Uchaskelık polisiia inspektorynyŋ halyqpen jūmys ısteu kabinetı qyzmet körsetuge yŋǧaily etıp jabdyqtalǧan, sondai-aq beinebaqylau kameralary qoiylǧan. Uchaskelık punkttıŋ aşyluy polisiianyŋ halyqqa qyzmet etuge, olardyŋ kez kelgen mäselesın şeşuge aşyq ekenın körsetedı. Bızdıŋ mındetımız – eŋ aldymen, polisiia punktıne baratyn tūrǧyndar üşın zamanaui jaily jaǧdai jasau.

– Qabyldanǧan şaralar nätijesın berıp, qylmysty anyqtauda oŋ özgerıs baiqalyp jatyr ma?

– Atqarylǧan jūmystar nätijesınde jyl basynan berı tonau 3,9 paiyzǧa, būzaqylyq 23,4 paiyzǧa, esırtkı qylmysy 22,1 paiyzǧa, alaiaqtyq 9,8 paiyzǧa azaiǧan. Esırtkı qylmysyna qarsy küreste esırtkını jarnamalau, ötkızu jäne elorda arqyly tasymaldau faktılerın anyqtauǧa basa nazar audarylady. Jyl basynan berı zaŋsyz ainalymnan 123 kelıden astam esırtkı tärkılendı, 3 esırtkı zerthanasy qyzmetınıŋ joly kesıldı jäne 177 esırtkı saity būǧattaldy. Qanatqaqty jobalar ıske qosylǧannan berı uchaskelık inspektorlardy tanu deŋgeiı 3 esege juyq östı. «Jūrtqa jaqyn polisei» qaǧidaty da oŋ nätijesın berıp otyr.

Jol qauıpsızdıgı deŋgeiın arttyru – qaşan da basym baǧyttardyŋ qatarynda. Halyqaralyq täjıribenı eskere otyryp, elordada jol qauıpsızdıgı jönındegı keşendı jospar ıske asyryluda. Elorda joldarynda qosymşa baǧdarşamdar, jobalanǧan jaiau jürgınşıler ötkelı salyndy, jaiau jürgınşıler ötkelderı jaryqtandyryldy, qozǧalys baǧytyn üilestıretın jol belgılerı qoiyldy, sonyŋ nätijesınde joldaǧy ölım deŋgeiı tömendedı.

– Käsıbi mereke qarsaŋynda polisiia qyzmetkerlerıne aitar tılegıŋız…

– Poliseiler – qylmysqa, qūqyqtyq tärtıptı būzuǧa bırınşı bolyp qarsy tūratyn, azamattarymyzdyŋ qūqyǧy men bostandyǧyn qorǧauda janyn beruge deiın baratyn mamandyq ielerı. Polisiia formasyndaǧy adam sol eldegı zaŋ men ädıldıktıŋ jarqyn beinesı ıspettı. Sondyqtan qoǧam tarapynan bızge qoiylar talap ta joǧary. Sol talap üdesınen şyǧu üşın bız elordamyz – Nūr-Sūltan qalasynda qoǧamdyq tärtıptıŋ saqtaluyn jäne azamattarymyzdyŋ qauıpsızdıgın qamtamasyz etemız. Elorda polisiiasynda qyzmet etu – zor maqtanyş ärı ülken jauapkerşılık. Qazaqstan polisiiasynyŋ 30 jyldyǧy qarsaŋynda barşaŋyzǧa myqty densaulyq, qyzmetıŋızge sättılık tıleimın!

Taǧyda

Raihan Rahmetova

«Astana aqşamy» gazetınıŋ şoluşysy

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button