Baijıgıt MÖLDEKOV: Ettıŋ sapasy qataŋ baqylauda
Elımızde mal etıne qatysty baqylau küşeigenı belgılı. Osydan bır ai būryn Qaraǧandy oblysynda bırneşe tūrǧynnyŋ küidırgı auruyn jūqtyryp, ekı adamnyŋ ölımı tırkelgenı belgılı. Mamandar veterinarlyq baqylaudy saqtap, kez kelgen orynnan maldyŋ etın satyp alarda saq bolu kerektıgın aituda. Osy rette elordadaǧy et mäselesıne bailanysty Astana qalalyq Auyl şaruaşylyǧy basqarmasynyŋ bölım basşysy Baijıgıt Möldekovpen äŋgımelesken edık.
– Baijıgıt Qūrbanbekūly, Astanada ettıŋ sapasyna baqylau qalai jürgızılude?
– Astana qalasy boiynşa 14 ışkı sauda ornynda mal önımderıne veterinarlyq-sanitarlyq saraptama jürgızuge arnaiy lisenziialary bar bır memlekettık jäne jekemenşık zerthanalar bar. Atalmyş zerthanalarǧa jauapty memlekettık veterinarlyq därıgerler bekıtılgen. Olar qoldanystaǧy «Veterinariia turaly» zaŋǧa säikes auyl şaruaşylyǧy januarlarynan alynatyn önımderge berılgen arnaiy veterinarlyq ılespe qūjattaryn tekseredı. Önimderdı veterinarlyq-sanitarlyq zerthanada arnaiy saraptamadan ötkızıp, ärı qarai satuǧa jıberuge rūqsat beredı. Eger qadaǧalaudaǧy tauardyŋ sapasyna küdık tuyndaǧan jaǧdaida, önim bazar äkımşılıgınıŋ jauapkerşılıgımen sanitarlyq toŋazytqyşqa qoiylyp, respublikalyq veterinarlyq zerthanaǧa adam densaulyǧyna qauıpsızdıgın teksertu üşın jıberıledı. Zerthana nätijelerı boiynşa auytqu baiqalsa, Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ talaptaryna säikes şaralar qoldanylady.
– Elordaǧa et qaidan äkelınedı?
– Basym bölıgı Astana qalasynyŋ azyq-tülık beldeuıne kıretın Aqmola oblysy, sonymen qatar Soltüstık Qazaqstan, Qostanai oblystarynan kündelıktı jetkızıledı.
– Osy rette Auyl şaruaşylyǧy basqarmasy syrttan keletın mal etıne saqtyq şaralaryn qalai jürgızude?
– Aita keteiın, Astana qalasynyŋ Auyl şaruaşylyǧy basqarmasy qalalyq Işkı ıster departamentımen jäne aumaqtyq veterinarlyq inspeksiiasy arasynda qaladaǧy ışkı sauda oryndaryna januarlardan alynatyn önımderdı veterinarlyq qūjattarsyz tasymaldaudyŋ aldyn alu maqsatynda bırlesken memorandumǧa qol qoiylǧan. Sondai-aq, Astana qalasynda mal ūrlyǧynyŋ aldyn alu jäne veterinariia mäselelerı boiynşa tūrǧyndar arasynda tüsındıru jūmystaryn bırlesıp atqaru maqsatynda «Mal ūrlaudyŋ aldyn alu jönındegı jospar» bekıtılgen.
Eldegı veterinariia salasyndaǧy qalyptasqan jaǧdaiǧa bailanysty Işkı ıster departamentımen bırlesıp, qalaǧa kıru beketterınde küşeitılgen baqylau jürgızılude. Iаǧni, Astana qalasynyŋ rubej beketterıne aptasyna 2 ret şyǧatyn 4 jedel top qūrylǧan. Olar Qaraǧandy, Kökşetau, Astrahan, Pavlodar rubej beketterı.
– Zaŋ būzuşylyqtar kezdese me?
– Ötken aida atalǧan beketterde zaŋ būzuşylyqtarǧa jol bergenı üşın 10 jeke tūlǧa äkımşılık jazaǧa tartyldy.
Atap aitqanda, şılde aiynyŋ qorytyndysy boiynşa Pavlodar jäne Qaraǧandy tas jolyndaǧy rubej beketınde 316 bas ūsaq müiızdı maldy jäne 2 jylqyny zaŋsyz tasymaldau derekterı anyqtalyp, mal ielerıne äkımşılık şara qoldanyldy.
Sonymen qatar, qala aumaǧynda januardan alynatyn önımderı belgılenbegen oryndarda satudyŋ aldyn alu boiynşa tūraqty türde reid jürgızılude.
– Qala bazarlarynda veterinarlyq-sanitarlyq talaptar qanşalyqty saqtalady?
– Memlekettık veterinarlyq därıgerler qala bazarlaryn kündelıktı baqylau kezınde bırneşe būzuşylyqtardy anyqtady. Mäselen, veterinarlyq anyqtamadaǧy mör taŋbasy men ūşadaǧy mör taŋbasynyŋ säikes kelmeuı, veterinarlyq ılespe qūjattardy beruge qūqyǧy bar veterinarlyq därıgerdıŋ attestattalǧan därıgerler tızımınde bolmauy jäne avtokölıkterdıŋ talaptarǧa säikes kelmeuı siiaqty mäseleler kezdesedı.
Jyl basynan berı veterinariia salasynda zaŋ talaptaryn būzǧany üşın 102 äkımşılık ıs qozǧalǧan. Olarǧa salynǧan aiyppūldyŋ jalpy somasy
4 200 000 teŋgenı qūraidy.
– Astanada arnaiy mal soiu oryndary bar ma?
– Veterinarlyq därıgerler elordadaǧy 7 et soiu ornyn kündelıktı qadaǧalaidy. Satu üşin soiylatyn januardy veterinarlyq tekseru jürgizbei soiuǧa jäne soiǧannan keiin ūşalary men organdaryna veterinarlyq-sanitarlyq saraptama jasamai ötkizuge jol bermeidı. Astana qalasy aumaǧynda auyl şaruaşylyǧy januarlaryn soiuǧa arnalǧan Alaş tas joly boiynda «Aisu» JŞS, «Agro Önım Astana kompaniiasy» jäne «Nurbereke-555» mekemesı bar.
Äŋgımelesken:
Gülmira AIMAǦANBET