Äleumetİmantarazy

İSLAM DINI ÄIELGE QŪRMETPEN QARAIDY

Qairat Lama Şarif, QR Dın ısterı agenttıgınıŋ Töraǧasy

Ūlt köşbasşysy Nūrsūltan Nazarbaev özınıŋ «Qazaqstan-2050 Strategiiasy: qalyptasqan memlekettıŋ jaŋa saiasi baǧyty» atty Qazaqstan halqyna Joldauynda jaŋa kezeŋdegı äleumettık saiasattyŋ maŋyzdy qūramdas bölıgı retınde ana men balany qorǧaudy bırınşı orynǧa qoidy.
Memleket basşysynyŋ: «Boijetken, äiel zaty ärdaiym bızdıŋ qoǧamnyŋ teŋqūqyly müşesı, al ana – onyŋ eŋ ardaqty tūlǧasy boldy» degen köpşılıktıŋ qoldauyna ie bolǧan tezisı halyqty bır maqsatqa jūmyldyrǧan, memlekettık jäne qoǧamdyq deŋgeige köterılgen basymdyqqa ainaldy.
Būl mäselege keŋırek toqtalsaq, ot basy, oşaq qasynyŋ berekesı, ata men ana, ūl men qyz sekıldı qūndylyqtardy halqymyz qaşanda qaster tūtqan jäne qasterlei de bermek.
Būl jerde ata-ananyŋ ornyn öte joǧary baǧalaityn asyl dınımız – İslamnan dälel keltırgen jön dep oilaimyn. Mūhammed paiǧambarymyzdyŋ «Ata-ananyŋ balaǧa bere alatyn eŋ jaqsy mūrasy – jaqsy önegelı tärbiesı» degen hadisı bar.
Būl jerde ananyŋ rölı erekşe maŋyzdy. Qazaq halqy: «Äiel künnıŋ şuaǧynan jaralǧan» dep därıptese, Allanyŋ paiǧambary «Jännat – analardyŋ basqan ızınıŋ astynda» dep äiel qauymdy ūlyqtaǧan.
Elbasy N.Ä.Nazarbaev özınıŋ Qazaqstan halqyna biylǧy Joldauynda: «Bız äiel zatyna – anaǧa, jarǧa, qyzǧa degen qapysyz qūrmettı qaita oraltuǧa tiıspız. Bız anany qorǧap-qoldauymyz kerek. Menı otbasynda äielder men balalarǧa tūrmystyq zorlyq-zombylyq körsetu jaittarynyŋ köbeiuı alaŋdatady. Äieldı qūrmettemeu degen bolmau kerek. Bırden aita­iyn, ondai zorlyq-zombylyqtyŋ joly qataŋ türde kesıluı tiıs. Memleket äbden asqynǧan jynystyq qūldyqqa, äielge tauar retınde qaraityn közqarasqa airyqşa qataŋ türde tyiym saluǧa tiıs» dep erekşe atap körsettı.
Elbasymyzdyŋ osy ūlaǧatty sözınıŋ aiasynda Qasiettı Qūrannyŋ äiel men erkektıŋ Jaratqan İemız – Alla taǧalanyŋ aldyndaǧy qūqyǧy men mındetkerlıgı bırdei ekendıgıne kuälık beretının atap aitqym keledı. İslamǧa deiıngı kezeŋde, iaǧni jahiliia zamanynda keibır arab taipalary qyz balalardy tırıdei jerge kömetını turaly tarih syr şertedı. Alla taǧala Qūran aiattaryn adamzatqa tüsıre otyryp, būl ädettı kısı öltıru qylmysymen teŋ sanap, ülken künä retınde tyiym saldy. İslam beikünä säbi qyzdardyŋ ömırın qūtqarǧanda, olar eseigennen keiın ädıletsızdık pen teŋsızdıktıŋ zardabyn şege bersın dep qūtqarǧan joq, olarǧa barlyq kezeŋde, sonyŋ ışınde boi jetıp, äiel, ana bolǧan şaqta da jyly jüzben ädıl qarym-qatynas jasaudy talap ettı.
İslam äuelden-aq adam balasy retınde erkek pen äieldıŋ qūqyǧyn bır-bırımen teŋ sanady. Qūran Kärımde adam balasy ekı jynysta – erkek jäne äiel bolyp jaratylǧany turaly aitylǧan. Mūhammed paiǧambarymyz «Qūptarlyq ısterdıŋ eŋ qaiyrlysy – körkem mınez-qūlyq. Körkem mınez-qūlyq – imannyŋ jartysy. Kımde-kım özınıŋ senımınıŋ küşeigenın qalasa, öz jūbaiyna jyly mahabbat sezımımen qaraityn bolsyn» degen eken.
Elbasy N.Ä.Nazarbaev özınıŋ Joldauynda: «Men ajyrasuǧa qarsymyn, jastardy otbasy qūndylyǧy, ajyrasudyŋ qasıret ekendıgı ruhynda tärbieleu kerek, öitkenı, onyŋ saldarynan, eŋ aldymen, balalar zardap şegedı. «Äkesı qoi baǧa bılmegennıŋ balasy qozy baǧa bılmeidı». Bala tärbiesı – tek ananyŋ emes, ata-ananyŋ ekeuınıŋ de mındetı» dep basa aitty.
Barlyq älemdık dınder, sonyŋ ışınde islam da otbasyn qūru men bala tärbieleuge erekşe män beredı. Mūhammed paiǧambarymyz bylai degen: «İslamda neke qiiudan abzal ıs joq. Kımde-kım menıŋ sünnetıme sai ömır sürgısı kelse, üilensın. Nekelesıŋder, ösıp-önıp, qatarlaryŋdy köbeitıŋder».
İslam erkek pen äieldıŋ barlyq erekşelıkterın eskere kelıp, otbasyn basqaru rölın er azamatqa bergen.
Qasiettı Qūran Kärımde: «Erler – äielderdıŋ qamqorşysy, öitkenı olar äielder üşın özderınıŋ mal-mülkın sarp etedı» delıngen. Sondai-aq Mūhammed paiǧambarymyzdyŋ «Naşar mınez-qūlyqty adam eŋ aldymen özı zardap şegedı. Eŋ ülken kemşılık – öz aiybyŋdy körmei, bıreudıŋ mının ızdeu» degen hadisın mūsylman balasy kündelıktı tırşılıkte «kese syldyrlaǧanda» eske alyp otyrady.
Otbasylyq mäseleler dörekılık, qiiaŋqylyq pen bırbetkeilıkke salynyp şeşılmeidı. Būl mäselenı keŋırek qarastyrar bolsaq, otbasyndaǧy moraldyq ahual jäne adamgerşılık, otbasyny nyǧaituǧa, otbasynyŋ berık boluyna köŋıl bölu sekıldı qūndylyqtar ärdaiym joǧary baǧalanuǧa tiıs ekenın erekşe aituǧa bolady. Menıŋ oiymşa, özara qūrmet pen tüsınıstık – salauatty jäne berekelı otbasyn qūrudyŋ, otbasynda denı sau närestenıŋ tuyluynyŋ kepılı ekenın däleldep jatudyŋ özı artyq.
Mūhammed paiǧambarymyzdyŋ būl jaiynda aitqan naqyl sözı bar: «Äiel iılgen qabyrǧa ıspettes, ony tüzetem dep äurege salsaŋ, syndyryp alasyŋ. Al äielıŋnıŋ tılın tapsaŋ, iılgen qabyrǧaŋ janyŋnyŋ jastyǧy bolar» degen.
Memleket Basşysy özınıŋ Joldauynda: «Bız Qazaqstan qyzdarynyŋ sapaly bılım alyp, jaqsy jūmysqa ie boluy jäne täuelsız bolulary üşın barlyq jaǧdaidy jasauymyz qajet.
Olar zamanǧa sai boluǧa, sändenuge tiıs jäne bızderde eşqaşan kiılmegen, saltymyzǧa jat kiımderge oranyp-qymtanbauǧa tiıs. Bızdıŋ halqymyzdyŋ öz mädenietı, öz dästürı men salty bar.
Bız mūsylman ümbetınıŋ bır bölıgı ekenımızdı maqtan tūtamyz. Ol – bızdıŋ dästürımız. Bıraq bızde zaiyrly qoǧamnyŋ dästürlerı de bar ekenın, Qazaqstan zaiyrly memleket ekenın ūmytpauymyz kerek.
Bız eldıŋ dästürlerı men mädeni normalaryna säikes keletın dıni sana qalyptastyruymyz kerek. Bız özın özı ūstaudyŋ erekşe ülgılerın aluǧa tiıspız. Men jariia etıp otyrǧan strategiia bızdıŋ halqymyzdy orta ǧasyrlarda emes, HHI ǧasyrda ömır süruge daiyndaidy» – dep erekşe atap öttı.
Şyndyǧynda, Ūlt köşbas­şy­­myzdyŋ qyzdarymyzdyŋ, jū­­bailarymyz ben analarymyzdyŋ qa­­zırgı qoǧamdaǧy orny turaly aitqan maǧynasy tereŋ, baǧdary aiqyn ūlaǧatty sözderı bızdıŋ ūlttyq aǧartuşylarymyzdyŋ közqarastarymen ündesıp jatyr.
«Qyz» – ardaqty ana, aiauly jar, ūrpaq jalǧastyruşy, iaǧni «qyz» degen ūǧymǧa tolassyz sözder tolyp jatqany aidan anyq. Qyz bala – bolaşaq ana, inabatty kelın, ana-äje. Osy üşeuı arqyly ūrpaq ösırıp, ūlt qataryn köbeitedı. Mūhammed paiǧambarymyz qyz balany qatty qasterlegen mynadai danalyq sözı bar: «Qandai otbasynda bolmasyn, qyz bala düniege kelse, sol künnen bastap, sol otbasynyŋ tıleuın perışteler üzdıksız tılep otyrady». Ūlttyŋ boiyndaǧy bar jaqsy qasietterdı – tılın, dının, ädet-ǧūrpyn, salt-sanasyn, dästürın balasyna, nemeresıne, nemeresınen şöberesıne jetkızuşı, jalǧastyruşy, damytuşy, ärine, äiel-ana.
Ötken ǧasyrdaǧy qazaq ädebietınıŋ alyby Iliias Esenberlinnıŋ mynadai sözderın tılge tiek etkım keledı: «Ūlttyŋ mınezın äiel-ana aiqyndaidy. Ärbır halyqtaǧy äiel-analar şyn mänınde ūlttyŋ mınezın qalyptastyrady.
Sırä, qazaq äielderınen artyq bostandyq süigış ärı erıktı äiel zaty bükıl Şyǧystan tabylmas. Ol eşqaşan jüzın tūmşalap, pärenjı jamylyp körgen joq, süie bıldı jäne mahabbaty üşın kürese bıldı, auyl aqsaqaldarymen bırge kelelı keŋeske kırısuden qaimyqqan joq, el basyna kün tuǧanda qaru men qalqan alyp, qoramsaqqa oq salyp, taldyrmaş qana denesımen atqa qondy. Qazaqta talai-talai erjürek, dana äielderdıŋ aty aŋyzǧa ainalǧan» dep jazady äigılı «Köşpendıler» trilogiiasynyŋ avtory.
Ärıden kele jatqan ädeptı berık ūstanǧan halyq qyzyn eşkımge qorlatqan emes. Qazaq qaşanda qyzyn älpeştep ösırıp, oŋ jaqta otyrǧan qyzǧa aŋdap qarap, onyŋ «aqylyna körkı sai» boluyn qadaǧalaǧan. Elımızde «qyz» sözı jäne jalpy qyzdarǧa bailanys-ty halyqtyŋ ūǧymynda «qyz bala – eldıŋ körkı, halyqtyŋ gülı, ömır-tırşılıgı» degendı bıldıredı. Qazaq halqynda qyzǧa berılgen anyqtama, olarǧa qoiylǧan talap-tılekter, qyzdy erkeletu, qyzdy tärbieleudıŋ ülken jolǧa qoiylǧanyn körsetedı.
Ata-babamyz qaşanda qyz balaǧa erekşe qaraǧan. Ömırdıŋ aşy-tūşysyn körıp ysyla bersın, tūiaǧy tasqa salsa ketıler, suǧa salsa jetıler degen oimen ūlyn jel ötınde ūstasa, qyzyn az kündık qonaǧym, altynnyŋ synyǧy, şūǧanyŋ qiyǧy dep, börkınıŋ töbesıne ükı qadap ülpıldetıp ösırgen. Ony aialap, mäpelegen.
Bügınde qoǧamnyŋ nazary hijab mäselesıne jiı audaryluda. Bızdıŋ zaiyrly qoǧamymyz üşın qauıp hijabtyŋ özınde emes. Mäsele qazaqtar üşın jat mädeniet pen ideologiianyŋ enuıne türtkı bolatyn, qazaqi qalpymyzdan, ūlttyq mentalitetımızden, bereke-bırlıgımızden aiyruǧa alǧyşart jasaityn dındarlyq formasynyŋ özgeru qaupınde bolyp tūr.
Ötken tarihymyzǧa köz jügırtetın bolsaq, qazaq halqynda äielder kündelıktı ömırde jüzın jauyp jürmegen, özgelerden oqşaulanyp nemese erlerınıŋ rūqsatynsyz basqalarmen söilesu qūqyǧynan aiyrylyp körgen emes.
Qazaqtyŋ bai sözdık qorynda «hijab» degen ūǧym mülde joq. Bızdıŋ ata-babamyz «hijab» sözın äielder kiımıne qatysty qoldanbaǧan.
Qazırgı uaqytta hijab turaly pıkırtalastarǧa, jat mädeniet yqpalyna közsız eruge, böten ideologiianyŋ jetegınde ketuge qarsy tek dästürlı islam ǧana tūra alady.
Qazaq halqynyŋ ūlt jäne memleket retınde qalyptasuynda şariǧat ılımderı ülken rölge ie boldy. Qazaq halqynyŋ bükıl ädet-ǧūryp, salt-dästürlerı islam qaǧidalarymen üilesıp, kırıgıp kettı. Ūlttyŋ dünietanymy onyŋ dästürınen tanylady. Sondyqtan «dästürlı dın» retınde ūrpaqtan ūrpaqqa jalǧasyp kele jatqan asyl dıni qūndylyqtarymyz ǧana tanylady.
Qazaqstanda qazaq, özbek, ūiǧyr, tatar, türık, kürd, täjık, qyrǧyzdardyŋ – barlyǧynyŋ ata dını – hanafi mazhabyndaǧy islam bolyp tabylady. Öitkenı, Ortalyq Aziiada ǧasyrlar boiy tarap, boiǧa sıŋgen islam dını ūlttyq dästürlermen tyǧyz astasqan. Būl oraida är ūlt özınıŋ ata dının, dästürlı mazhabyn ūstanǧanda ǧana tūtastyǧyn, bırlıgın saqtap qala alady.
Hijab kiiudı ügıttep jürgenderdıŋ sılteme jasaityn aiaty – Qūrannyŋ «Nūr» süresınıŋ «Ei, Paiǧambar! İman keltırgen äielderge ūiatty jerlerın jauyp, böten erkekterge näpsıqūmarlyqpen qaraudan özderın saqtansyn dep ait» degen 31-aiaty bolyp tabylady. Alaida arabtardyŋ salt-dästürlerın nasihattap jürgender osy sürenıŋ 30-şy aiatyna män bermeidı. Onda da «Ei, Paiǧambar! İman keltırgen erkekterge ūiatty jerlerın jauyp, böten äielderge näpsıqūmarlyqpen qaraudan özderın saqtansyn dep ait» delıngen. Olai bolsa, būl qatar tūrǧan ekı aiatty qosyp oqyǧanda mäsele hijab kiiude emes, Alla taǧala erkekke de, äielge de özderın näpsıqūmarlyqtan boilaryn aulaq ūstasyn dep ämır etkenın ata-babamyz ejelden bılgen.
Eger «Nūr» süresınde: «Ei, Paiǧambar! İman keltırgen äielderge … jalaŋaş keudesın körsetpeu üşın iyǧyna oramal japsyn dep ait. Äiel öz sūlulyǧyn küieuıne, äkesıne, qaiyn atasyna, balalaryna, küieuınıŋ basqa äielderınen tuǧan balalaryna, aǧa-ınılerıne, olardyŋ ūldaryna, bala-şaǧalarǧa körsete alady», – delıngen bolsa, būl jerde arab pen qazaqtyŋ salt-dästürlerınıŋ aiyrmaşylyǧy bar. Qazaq atam «är eldıŋ salty ärbasqa, itı qaraqasqa» dep aitqandai, arabtarda jaqyn tuystardyŋ bır-bırımen üilenuı qalypty jaǧdai bolyp sanalady. Mūndai ädet qazaqtyŋ dästürınde mülde joq. Qazaqtar jetı ataǧa deiın qyz alyspau dästürın qataŋ ūstanǧan. Sondyqtan öz aǧasy, öz ınısı sanalatyn rulas tuystary, auyldastary arasynda qyz balanyŋ eşkımnen qysylyp, jüzın jappaityny belgılı. Būl dästür osy künge deiın berık saqtalyp keledı. Osy dästürdıŋ arqasynda qazaq halqynda ataqty ǧalymdar, äigılı matematikter men fizikter, maitalman muzykanttar, suretşıler men sportşylar bar. Öitkenı, «ana bır qolymen besıktı terbetse, ekınşı qolymen älemdı terbetedı» degen atadan mūra bolyp qalǧan söz bar.
Baǧzydan jetken eşbır jyr-aŋyzda, eşbır tarihi derekte, eşbır beineleu önerınıŋ tuyndysynda qazaq dalasynda hijabpen jürgen äiel balasy turaly mälımet joq ekendıgın de atap ötkım keledı. Mūhammed paiǧambarymyzdyŋ özı hadisterınde: «Alla Taǧala sızdıŋ syrt körınısıŋızge qaramaidy, imandy jüregıŋızge, parasatty aqyl-oiyŋyzǧa män beredı» degen.
Osy rette HH ǧasyrdyŋ äigılı saiasi qairatkerlerdıŋ bırı, Ündıstannyŋ bırınşı Premer-ministrı bolǧan Djavaharlal Neru özınıŋ «Düniejüzılık tarihqa közqaras» atty kıtabynda özınıŋ islam örkenietıne taŋdanysy men qūrmetın bıldıre otyryp, arabtardyŋ hijabty basqa halyqtardan – rimdıkter men parsylyqtardan alǧandyǧyn jazady. Onyŋ pıkırınşe, «arab äielderınıŋ arasynda jüzın jabu dästürı bolmaǧan. Olar er adamdardan boi tasalap ömır sürgen emes, kerısınşe qoǧamdyq oryndarda olarmen bırge jürıp-tūrǧan. Bıraq arabtar özderınıŋ jeŋımpaz joryqtary barysynda Şyǧys Rim (Vizantiia) jäne İran sekıldı ırı memleketterdıŋ keibır salt-dästürlerın sıŋırgen. Arabtar Vizantiia imperiiasyn küiretıp, Parsy imperiiasyn tolyǧymen joidy. Alaida özderı ekı el dästürınıŋ jetegınde qalyp qoidy. Äielderdıŋ erkekterden oqşaulanuy tärızdı ǧūryptar arabtar arasynda Vizantiia men İran dästürlerınıŋ äserımen paida bolǧan. Bırte-bırte garem jüiesı qalyptasyp, äielder men erler bır bırlerınen bölıne bastady».
Öz kezegınde ataqty amerikalyq tarihşy jäne filosof, 11 tomdyq «Örkenietter tarihy» atty kıtaptyŋ avtory Uiliam Diurant Djavaharlal Nerudyŋ sözın rastai otyryp, garem men hijabtyŋ arabtardyŋ dästürıne omeiadtyq halif Ualid-Ekınşı basqarǧan 743-744 jyldary engenın atap körsetken.
Rasynda, Saud Arabiiasy tūrǧyndarynyŋ ädet-ǧūryptary men salt-dästürlerınıŋ jiyntyǧy qazırge deiın üstırt sipattauǧa kelmeitın aitarlyqtai kürdelı ärı köp qyrly bolyp tabylady. Köptegen jergılıktı dästürler barlyq arab älemı üşın bırdei, ekınşı bır dästürler sol ölkenıŋ tarihi jäne tabiǧi-klimattyq jaǧdailaryna bailanysty tuyndaǧan, üşınşı bölıgı basqaruşy bilıktıŋ qataŋ saiasatynyŋ jemısı bolyp tabylady. Qalai bolǧanda da jergılıktı ömır qalypqa qūiuǧa kelmeidı.
Mysaly, osy künge deiın şöl dalalardy meken etetın köşpendı arabtar oazister men jaiylymdar arasynda su men qorek ızdep köşıp jüredı. Olardyŋ dästürlı tūraqtary qoi men eşkınıŋ qara terısınen toqylǧan şatyrlar bolyp tabylady. Bädäuilerdıŋ äielderı paranjasyz erkın jürıp, böten erkektermen erkın söilese beredı. Būǧan kerısınşe qalada tūratyn saudiialyq äiel köşege qara jaulyq «humara» men basynan aiaǧyna deiın jauyp tūratyn «abaia» kimei şyǧa almaidy.
Osy oraida aitatyn taǧy bır aiqyn dälelımız – XX ǧasyrdyŋ basynda Atatürık türık äielderınıŋ qūqyqtaryn şekteitın arabtan kelgen hijab kiiu sekıldı türık qoǧamyna jat salt-dästürlerdı aiyptap, äiel men erkektıŋ tepe-teŋdıgın saqtaityn, ūlttyq sana-sezımge tärbieleitın, İslamnyŋ bes paryzyn moiyndaityn zaiyrly memleket qūrǧanyn barşamyz bılemız. Mūstafa Kemal basqarǧan zamanda būl bauyrlas memlekette ūlttyq sana-sezımdı qalyptastyratyn, türıkterdıŋ dästürımen üilesken islam dını nasihattaldy. Qazır arab älemınıŋ özınde de äielderge hijab kigızuge qarsy bolyp otyrǧan el bar. Ol – Tunis. Tunis Respublikasynyŋ negızın qalaǧan bırınşı Prezidentı Habib Burgiba 1981 jyly №108 zaŋ şyǧaryp, qyzdarǧa mektepter men universitetterde, äielderge memlekettık mekemelerde hijab kiiuge qataŋ tyiym salǧan. Sonyŋ arqasynda otyz jyldan berı Tunistıŋ qyz-kelınşekterı, äielderı erkektermen teŋ därejede qyzmet atqaryp keledı. Qazırgı uaqytta Bırıkken Arab Ämırlıkterınde, Bahreinde, Kuveitte, Oman Sūltanatynda, Livanda, Marokkoda hijab kiiu dästürı bırtındep azaiuda.
Zaiyrly ärı demokratiialyq Qazaqstannyŋ azamaty retınde bız de hijab mäselesıne qatysty barşaǧa ortaq ūstanym qalyptastyrmasaq, bara-bara qazaqtyŋ qyz-kelınşekterı qoǧamdyq oryndarda erlermen bırdei jürıp-tūryp, qoǧamdyq qyzmetke erkın aralasa almaityn halge jetıp, özınıŋ tūlǧa retındegı, azamat retındegı äleuetın tolyq mänınde jüzege asyra almaityn bolady. Mūnyŋ aiqyn mysalyn äielderdıŋ belsendılıgı qaşanda tömen bolyp keletın arab elderınıŋ jaǧdaiynan körıp otyrmyz.
Bız sanymyz jaǧynan asyp-tasyp jatqan halyq emespız. Bızdıŋ jaǧdaiymyzda äiel, erkek demei, ärbır azamattyŋ orny erekşe.
Qazaqstandyq äiel azamattarymyzdyŋ ǧylym-bılımnıŋ, tehnikanyŋ, öndırıstıŋ damuyna qosqan eleulı ülesın eskerer bolsaq, äielderdıŋ qoǧam ömırındegı belsendılıgınıŋ tömendeuınen bızge öte ülken intellektualdyq zalal kelerı anyq. Onyŋ üstıne qoǧam ömırınde tek äielder ǧana qozǧai alatyn, bastama köterıp, jüzege asyra alatyn erekşe mäseleler bolady. Būl äsırese ana men bala mäselesındegı syrt közge baiqala bermeitın köptegen özektı mäselelerge tıkelei qatysty. Osyndai näzık sezımtal mäselelerdıŋ öz uaqytynda şeşımın tabuynda äiel-analardyŋ orny bölek.
Qazaq halqy tarihynyŋ ön-boiynda özıne tän dıni qaǧidalar qalyptasqan. Bızge tek ata-baba jolyn jalǧastyryp, özımızdıŋ dästürlı dınımızdı saqtau kerek. Halyqtyŋ ǧasyrlar boiy jinaǧan ruhani-dıni qūndylyqtaryn jinaqtap, jaŋǧyrtyp, bügıngı qoǧam igılıgıne jaratuymyz qajet. Jan tazalyǧyna, ar tazalyǧyna negızdelgen, syrtqy körınıstegı emes, jürektegı imandy qasiet tūtqan ūlttyq ruhani qūndylyqtarymyzǧa oralu, olardy keŋınen nasihattau arqyly hijabpen bürkemelengen jat ideologiiaǧa tosqauyl qoiuǧa bolady.
Ūrpaǧymyzdyŋ ūlttyq sana-sezımnen, ūlttyq jadynan, ūlttyq tarihy pen mädenietınen aiyrylyp qalmauy üşın bız syrttan kelgen jat yqpalǧa toitarys bere bıluımız qajet.

Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button