Basty aqparatQala tırşılıgı

Nūr qūşyp Nauryz keldı astanaǧa

Astana jūrty äz-Nauryz merekesın toilaudy bastap kettı. Bırneşe täulıkten keiın tabaldyryǧymyzdan attaityn Ūlystyŋ ūly künınıŋ dübırı estıldı. Elordanyŋ qaq törınen on ekı qanat kiız üi tıgılıp, qūryş bılektı jıgıtter arqan tartysty. Qyz-bozbalalar altybaqanda terbelıp, änşı-bişıler önerlerımen şaşu şaşty. Jä, asyqpai-aptyqpai, äŋgımenı ärıden bastasaq…

Ras, aq borandy, aiazdy qysy alty ai jambastap jatatyn Astanada qar köbesı älı sögıle qoiǧan joq. Dese de, köktemnıŋ iısı bar. Köktıŋ basy qyltimasa da, köŋıldıŋ hoşy baiqalady. Mäz-meiram jūrt Q.Quanyşbaev atyndaǧy Qazaq memlekettık akademiialyq muzykalyq-drama teatrynyŋ aldyna jinalǧan. Sän-saltanaty jarasqan sahnadan än äueleidı, jyr şaşylady, myŋ būralǧan bişıler körınedı. «Di-art», «Däuır», «Ai-aru» triolary, Äsem Omarova syndy önerpazdar  körermen közaiymyna ainaluda. Patriottyq, halyq änderın şyrqaǧan olardyŋ dauysy ainalany dumanǧa şaqyrady.

Aq şaŋqai kiız üiden de äjeler änı estıledı. Qara dombyranyŋ kümbırımen ündesken «Dedımai-au», «Saryjailau», «Qaraǧym-ai» änderı erıksız baurap alary anyq. Kiız üidıŋ täbärıgı būl ǧana emes eken, ışıne bas sūqqan qonaq törıne jaiǧasyp, aqtan auyz tiedı, tättı bauyrsaqtan jep, jetı türlı däm qosylǧan nauryz köjeden toiǧanynşa ışedı. Köpşılıktı aspen jarylqap otyrǧan aq jaulyqty äjeidıŋ auzynan «ainalaiyny» tüspeidı. Meiırban qalpymen: «Işıŋder, qaraqtarym. Barlyǧy sender üşın, jaŋa jylda toqşylyq bolsyn, bereke bolsyn! Qoi jyly qaşan da jailylyǧynan ainymaǧan. Biyl da solai bolsyn! Elımızge baq, tynyştyq, tatulyq äkelsın!» dep, qaita-qaita batasyn beredı jastarǧa.

Teatr alaŋyn aralai jürıp, altybaqandy aimaqqa taban tıredık. Künnıŋ salqyndyǧyn elemegen qyz-jıgıtterdıŋ jüzderı bal-būl janyp altybaqanda terbeledı. Qazaq auylynyŋ qasietı sıŋgen altybaqan ai säulesıne malynǧan jaryq tünderdı eske tüsırgendei. «Mynau bügıngı ätkenşekterden äldeqaida artyq qoi ärı sondai yŋǧaily. Osyndai altybaqandardy Astanadaǧy oiyn-sauyq alaŋdaryna, ortalyqtaryna ornatsa, qandai keremet bolar edı» degen ūsynystar estılıp jatty būl maŋnan. Rasynda, Astana bilıgı qūlaq asuǧa bolatyn tılek eken. «Han şatyr», «Keruen», «Atameken» syndy ortalyqtarda altybaqan terbelıp tūrsa, ǧajap emes pe?..

Mıne, bılektı bozbalalar arqan tartysuda. Bes adamnan top-topqa bölıngen jastar bır-bırıne des berer emes. Qyzyǧy sol, oiynǧa qatysuşylardyŋ arasynda özge ūlt ökılderı de bar. «Mynau oiyn maǧan qatty ūnady. Qazaq ne degen qaisar ūlt dep oilaityn edım. Dene jattyǧularymen osylai ainalysqan adam qalai şymyr bolmaidy?! Būl oiyndy dästürge ainaldyrsaq, salauatty ömır saltyna qosylǧan zor üles bolar edı» dep aǧynan jaryldy özın İvan Grachev dep tanystyrǧan sary bala.

Toi mūnymen tarqaǧan joq. Asyq atu oiyny mergenderdıŋ baǧyn synady. Qol küresı köp­şılıktıŋ delebesın qozdyrdy. Būlarǧa belsene atsalysqandarda esep joq. Jeŋımpazdar marapattan qūr qal­mady, ūiymdastyruşylar tarapynan arnauly diplomdar men syi-siiapattar tapsyryldy.

Mereke teatrdyŋ ışkı sahnasynda jalǧasty. Dosymjan Taŋatarov, Ardaq Balajanova, Qanat pen Sveta Aitbaevtar, Klara Tölenbaeva syndy estrada jūldyzdary men «Serper» dombyraşylar toby önerın körsetıp, körermennıŋ ystyq yqylasyna bölendı. Belgılı aqyndar İranǧaiyp Küzembaev pen Maqsat Aqanov aitysyp, köktemnıŋ körkın, merekenıŋ maŋyzyn, Ūlystyŋ ūly künınıŋ keremettıgın jyrlaryna arqau ettı. Qalleki teatrynyŋ ärtısterı qoiǧan qoiylym da köpşılık  köŋılınen şyqty.

Mereke dumanyn tamaşalai jürıp, Tılderdı damytu basqarmasynyŋ basşysy Erbol Tıleşovpen tıldesken edık. «Astanada ötetın şaralar köp-aq. Alaida, köktemnıŋ toiy sanalatyn Nauryz merekesınıŋ jönı bölek. Öitkenı, mūnda ūltymyzdyŋ mūqym beinesı körınıs tabady. Salt-dästürlerımız ben yrym-joralǧylarymyz jaŋǧyrady. Bügıngı buyn keşegısınıŋ qandai bolǧanyn ūǧynady jäne sondai qūndylyqtarymen maqtanady. Bügın bastalǧan mereke erteŋ jal­ ǧasyn tabady degen oidamyn» dedı ol.

Köpşılık ışınen Oljas Sülei­menov esımdı azamat ta qazaqtyŋ bolmysyn aşatyn osy ıspettı şaralar köbırek ūiymdastyrylsa degen ūsynysyn jasyrmady. «Astana – qazaqtyŋ astanasy. Endeşe, elordamyzdan özgenıŋ emes, özımızdıŋ, ūltymyzdyŋ iısı aŋqyp tūrsyn. Barlyq närseden qazaqy nyşan baiqalyp tūrsa ǧoi. Būl – menıŋ ǧana armanym emes, talaidyŋ armany» dedı Oljas.

…Ras-au! Toi toiǧa ūlassyn endı!

 

Ashat RAIQŪL

Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button