(Jalǧasy. Basy gazetimizdiŋ ötken sandarynda)
Myrzatai Joldasbekov, memleket jäne qoǧam qairatkeri
Künderimniŋ kuäsi
(Jariialanbaǧan jazbalar)
1-2.IX.2007
Saǧat turaly maqalany da, Qobylandy batyr jaiyndaǧy baiandamany da bitirdim. Maqala «Egemen Qazaqstanǧa» erteŋ, Qobylandy jaiyndaǧy material 6.09 küni şyǧatyn boldy. Ärqaisysy bir-bir betten.
3.IX.2007
Saǧat Äşimbaevtyŋ 60 jyldyǧyna orai jazylǧan maqalam «Zamanynan ozyp tuǧan Azamat edi» degen atpen «Egemen Qazaqstan» gazetine bir bettei bolyp şyqty.
Alpys degen deni sau adamǧa köp jas emes qoi, şirkin, 43 jasynda ömirden ozdy, jas ketti. Talantty jigit edi. Kezinde sabaq bergen edim. Bilgisi kelip jūtynyp tūruşy edi. Ūlt, ūlt taǧdyry degende işken asyn jerge qoiatyn. Ünemi asyǧyp jüruşi edi, ömirden asyǧyp ötti. Artynda biraz mūrasy, Mäulen sekildi jaqsy ūly qaldy. «Ornynda bar oŋalar» deimiz ǧoi, dese de, jaryq künge ne jetsin!
4.IX.2007
Astanada «Orta Aziiadaǧy İslam örkenieti» atty halyqaralyq konferensiia ötti. Konferensiia aldynda sūhbat berdim.
5.IX.2007
Taŋerteŋ Şerhan Mūrtaza keldi:
– Körmegeli köp aidyŋ jüzi boldy. Jaz boiy Myŋbūlaqta bolyp, qymyz işip, atqa mindim, demaldym. Qys, köktem Astanada bolamyn. Keiingi tört-bes jylǧy daǧdym – osy. Osy ortalyqtyŋ kitaphanasynan material tauyp, Aljirde bolǧan Tūrar Rysqūlovtyŋ äieli Äziza turaly pesa jazyp teatrǧa ötkizdim. Endi Köşim han turaly material izdesem be dep kitap-hanaŋyzǧa keldim, äri sälem bere keldim. Biyl 75-ke tolyp jatyrmyn. Osy qyrküiektiŋ 30-yna «Aqqu» meiramhanasynda Qairat Atabaev bastaǧan inilerimiz azdaǧan kisige dastarhan jaimaq, – dedi.
Ol kisi ketken soŋ, biraz oilanyp, «Şeraǧaŋ halqymyzdyŋ birtuar azamaty ǧoi, äjepteuir ǧyp ötkizsek qaitedi», – dep Aqseleuge, Äbişke, Tölenge, Sauytbekke telefon soqtym. Bizdiŋ osy Prezident mädeniet ortalyǧynda Şeraǧaŋnyŋ şyǧarmaşylyq keşin ötkizeiik dep pätualastyq. Keşti Aqseleu jürgizse, özgelerimiz söilesek, Amanjol arnau aitsa, Färiza, Nesipbek, Serik öleŋ oqysa, än aitylyp, küi tartylsa jaman bolmas dep oilaimyn.
Keştiŋ materialyn Sauytbek «Egemen Qazaqstanda» jariialaityn boldy.
Keşkisin Erjan İsaqūlov şäi berip, biraz aǧaiyn bas qostyq. Inilerimmen aqyldasyp, Şeraǧaŋnyŋ 75-ke tolatynyn jäne sony qalai ötkizetinimizdi oilanaiyq degendi aittym.
Jazuşylar Odaǧynyŋ Astanadaǧy bölimşesiniŋ töraǧasy Äkim Tarazige oi salyp qoidym.
Tirlikte syilasqanǧa ne jetsin. İsataidan aiyrylyp:
Taimannyŋ ūly İsatai,
Aǧaiynnyŋ basy edi,
Altyn da erdiŋ qasy edi.
Tirşilikte syilaspaǧan aǧaiyn,
Qūm qūiylsyn köziŋe,
Ölgende, sirä, jylama, –
dep Mahambet aitqandai, tirşilikte aǧanyŋ aǧaşa, ininiŋ inişe is qylyp, qimyldaǧanyna, niet qosqanyna ne jetsin.
Mūny men Mädeniet ministrligindegi jigitterge de aittym.
7.IX.2007
Taŋerteŋgi saǧat 10-da Äbiş, Färiza, Äkim, Qoişyǧara, Ermūhammet, biraz deputattar bar, Nesipbek bärimiz Aqtöbege ūştyq. Onda Qobylandy batyrǧa arnap eskertkiş-keşen salynyp, as beriledi, konferensiia ötedi. Men bas baiandamaşymyn.
Aeroporttan oblys äkimi Eleusin Nauryzbaiūly Saǧyndyqov qarsy aldy. Biz Ermūhan ekeumizdi jaŋa salynǧan rezidensiiaǧa alyp keldi. Rezidensiianyŋ aumaǧy keŋ, ädemi, eki özenniŋ ortasynda eken. Märiia äkim inimizge aityp Äbiş, Färizalardy da qaladaǧy meimanhanadan osynda aldyrdy.
Tüsten keiin konferensiiaǧa qatystyq. Men baiandama jasadym, baiandama sol küni «Egemen Qazaqstan», oblystyq «Aqtöbe» gazetterinde jariialandy. Äbiş, Ermūhammet söz söiledi. Äbiş tarihty arydan bastap, keŋ tolǧandy. Keşki qonaqasy berildi. Odan soŋ rezidensiiaǧa kelip, kiiz üide şäi iştik.
8.IX.2007
Taŋerteŋ saǧat 11-de Jiren Qopaǧa – Qobylandy batyr jatqan jerge keldik. Keşen aşyldy, bata oqyldy, teatrlandyrylǧan körinisti qyzyq-tadyq, tüstendik, söitip, tikūşaqpen Oralǧa ūştyq. Äbiş, Färiza, Qoi-şyǧara birge boldy. Oblysqa jaŋa kelip jatqan äkim Baqtyqoja Izmū-hambetov nökerlerimen qarsy aldy. Juynyp-şaiynyp, meimanhanadan drama teatryna kelip, Syrym Datūlynyŋ 265 jyldyǧyna arnalǧan şara-larǧa qatystyq. Oblys äkimi men Äbiş söz söiledi.
Keşki qonaqasynan öte keş taradyq.
9.IX.2007
Syrym Datūly audanyna taŋerteŋ jolǧa şyqtyq. Jol-jönekei ol kisige arnalǧan eskertkişti aştyq. Men söz söiledim.
Audan ortalyǧy Jympityda biraz şaralar ötkizildi: muzei aşyldy, teatr-landyrylǧan körinisti qyzyqtadyq, at jarysy boldy, tüski as berildi. Jel tūryp, appaq şaŋ borady. Auzymyz qiyrşyqqa tolyp, közimizdi aşa almadyq. 1992 jyly 250 jyldyǧynda da bolǧan edik, sol joly da dauyl tūryp, boran soǧyp, jauyn jauyp, qar borap äbirjigenbiz. Būl joly da dalanyŋ alai-düleii, astan-kesteni şyqty. Dauylpaz adam ǧoi jaryqtyq, äli de oiyndaǧysyn tappai jatyrmyz ba, kim bilsin, söitip, aq boranǧa oranyp keşkisin äuejaiǧa kelip, Astanaǧa arnaiy ūşaqpen oraldyq. Baqtyqoja inimizge qūtty bolsyn aittyq. Onda köpten biletin Beisen aǧamyzben ūşyrastyq. Ol kisi Qaratoqaida, Kökşetauda, Batys Qazaqstanda talai jyl obkom hatşysy bolǧan, ataqty Mūrat aqynnyŋ ūrpaǧy, jaqsy kisi. Jasy 85-te. Koniakty jaqsy-aq simirdi. Işkiş dep aita almaisyŋ. Qūdaidyŋ bergen quaty da, bylq etken joq. Jany taza kisi, tarihty da, ol ölkeniŋ jaǧdaiyn da jaqsy biledi.
Söilegen sözimde:
– Qazaqta ozǧan kisi joq Dat balasy Syrymnan, – degen Mūrat babasynyŋ sözin keltirgenimde, Beisekeŋ mäz boldy.
13.IX.2007
Keşe saǧat 20:30-da aitysker aqyn Amanjol Ältaidyŋ jūbaiy Aqmaral men qyzy Hanzada Osakarovkanyŋ ar jaǧynda avtomobil apatyna ūşyrap-ty. Rulde kelinniŋ özi eken. Obal boldy, jas ketti. Artynda eki qyz, bir ūl qaldy.
Bügin baryp köŋil aittyq. Amanjol egilip jylap otyr. Jylamai qaitsin, eki birdei qymbatynan aiyrylyp qaldy.
21-22.IX.2007
Atyrau oblysynyŋ äkimi Bergei Rysqalievtiŋ şaqyruymen Atyrauda bolyp qaittyq. Märiia ekeumizben birge Äbiş-Klaramen, Färiza jäne meniŋ 70 jyldyǧyma arnalǧan şyǧarmaşylyq keşti atqaruşy 25 kisi baryp qaitty. Äkim inimiz jaqsy qarsy aldy. Keş Mahambet atyndaǧy drama teatrynda ötti. «Atyrau» oblystyq gazeti birinşi betke Äbiş ekeumizdiŋ suretimizdi basyp, «Qazaqtyŋ zaŋǧarlary – Atyrauda» degen taqyryppen material beripti gazetke, teledidarǧa sūhbat berdim.
26.IX.2007
Mūqaǧali Maqataev atyndaǧy I respublikalyq jas aqyndardyŋ konkursy ötti. Men qazylar alqasynyŋ töraǧasy retinde söz söilep, qorytyndyladym.
27.IX.2007
Qalalyq onomastika komissiiasy Astanadaǧy jüzge juyq köşeniŋ atyn özgertti. Asyǧystau, atüstileu boldy ma, keibir köşe attarynyŋ män-maǧynasy bolmai ketken sekildi körindi.
(Jalǧasy bar)
