Qanat ÖKSIKBAEV, Joo.kz jobasynyŋ avtory: Talapkerlerdıŋ tegın bılım aluyna kömektesemız

Köktem kele salysymen mektep bıtıruşıler bolaşaq mamandyqtary men oqu oryndary jaily jan-jaqtan aqparat ızdep, qamdana bastaityny belgılı. Alaida mūndai mälımetterdıŋ bärın bır jerden tabu qiyn: är jylda bölıngen granttar tızımı, olarǧa tüsudıŋ şektık baly, JOO ornalasqan qalalar sekıldı derekterdı talapkerler aluan türlı saittar men gazet betterın aqtaryp otyryp ızdeuge mäjbür. Osy mäselenı eskergen Qanat Öksıkbaev jaqynda Joo.kz atty jobany jasap şyǧardy. Äŋgıme barysynda ol bızge atalǧan startaptyŋ erekşelıgı men maqsatyn aityp berdı.

İdeia qalai tudy?

2017 jyly bır dosym­men kezdesken edım. Kö­ŋıl küiı tüsıp ketken. Män-­jaidy bılsem, qaryndasy oqu bıtırıp, ŪBT-dan 68 ball alypty. Uaiymy – grantqa ümıt joq, al aqyly türde oqytuǧa qaltalary kötermeidı.
Sosyn ekeumız internet­ten grantqa qatysty aq­parat ızdeuge kırıstık. Aqy­rynda barlyq mümkınşılıkterdı asyqpai saralap, grantqa ılıgu yq­timaldyǧy eŋ joǧary tört mamandyqqa qū­jat tapsyrdyq. Nätijesınde älgı qaryndasymyz üşınşı taŋdaǧan mamandyǧy boiynşa mem­­­lekettık grant iegerı atan­dy. Äke-­şeşesınıŋ ­quanyşynda şek joq.
Osy jaǧdaidan soŋ ­ta­­lapkerlerge JOO men ma­­mandyqtar jaily to­lyq­qandy mälımet bere­tın, sondai-aq olardyŋ ŪBT-da jinaǧan baly bo­iynşa grant ielenu mümkındıkterın saralap beretın portal aşudy oilastyrdym.

Portal qandai mälımettı ūsynady?

Joo.kz portalynda otandyq JOO, olardaǧy oqu aqysynyŋ jyldyq ortaşa mölşerı, jataqhanasy jäne äskeri kafedrasynyŋ bar-joqtyǧy, studentterınıŋ sany, är mamandyqtyŋ qai jerde oqytylatyny jäne olarǧa tüsu üşın qajettı taŋdau pänı tärızdı mälımet jan-jaqty körsetılgen. Ädette, talapkerler tarapynan «IT salasyn oqytatyn qandai universitetter bar?» nemese «Qazaq tılı men ädebietı pänın taŋdasam, qandai mamandyqtarǧa tüse alam?» degen syqyldy sūraqtardy köp estimız. Portaldyŋ joǧarydaǧydai bölımderı osynyŋ bärıne jauap beredı.
Mūnymen qosa, sait Big Data siiaqty zamanaui teh­nologiialardy qoldana otyryp, 2014 jyldan bergı ŪBT-ǧa qatysty barlyq statistika boiynşa saraptama jasauǧa qauqarly. Iаǧni talapker özınıŋ jinaǧan baly men taŋdau pänın engızu arqyly qandai universitettıŋ qandai mamandyǧyna tüsu yqtimaldyǧy joǧary ekenın anyqtai alady.

Analiz 90 paiyz däldıktı körsettı

Portal freemium biznes modelı boiynşa jūmys ısteidı. Būl termin aǧylşynnyŋ «free» («tegın») jäne «premium» («joǧary sapaly») degen sözderınıŋ qosyndysynan şyqqan. Talapkerler portaldyŋ bıraz qyzmetın tegın paidalana alady, al özderınıŋ qandai mamandyqtarǧa tüsuge mümkındıgı baryn bılgısı kelıp, jeke saraptama jasatam dese, būl qyzmet aqyly. Är balanyŋ bır jyldyŋ ortaşa chegı şamamen 5 myŋ teŋgenıŋ ainalasynda şyǧady. Tört jyl boiy grant bölımınde bılım aluynyŋ arqasynda jetkınşek qanşa qarjysyn ünemdeitının eskersek, būl – öte arzan soma. Ädette, jyl saiyn talapkerlerdı «oquǧa tüsırıp beruge uäde beretın» alaiaqtardyŋ saudasy qyzady, mūnyŋ da bas­ty sebebı – mektep tülekterıne arnalǧan aq­paratty tü­gelımen bır jerge jinaqtaityn se­nımdı derekközdıŋ joq­tyǧynan.
Bız jyl saiyn qolda bar 2014 jyldan bergı mä­­lı­mettı paidalanyp, bol­­jam jasaimyz. Grant tı­zımı şyqqannan keiın salystyrsaq, älgı boljam­darymyzdyŋ şamamen 90 paiyzy däl keledı.

On künde – 1353 sūranys

Byltyrǧy jäne aldyŋ­ǧy jyly bız osy jobamyzdyŋ qanşalyqty sūranysqa ie bolatynyn teksermek maqsatynda portaldyŋ avtomattan­dyrylǧan nūs­­­qasyn ja­sadyq. Sait älı tolyq jasalyp bıtpese de, jan-­jaqtan aǧylǧan sū­raq­tarǧa kömılıp qaldyq. Mysaly, 2018 jyly on künnıŋ ışınde tülekterden 1353 ötınış kelıp tüstı. Demek, būl – qazaqstandyq mektep bıtıruşılerı şynymen de bız ūsynatyn aqparatqa zäru degen söz. Būlardan bölek, äleumet­tık je­lı­lerdegı resmi paraqşalarymyzǧa da damyl joq. Talapkerler köbınese bolaşaq mamandyqtaryna tüsudıŋ şektık balyn, taŋdaǧan pänderıne säikes keletın mamandyqtar tızımın, belgılı bır mamandyqty oqyp bıtırgen soŋ qandai jerlerde jūmys ıstei alatynyn sūraidy. Sondai-aq, «Jurnalistikaǧa tüsu üşın şyǧarmaşylyq emtihanda ne ısteuım kerek?», «Tıldı te­zırek meŋgeru üşın qandai keŋes beresızder?», «Mamandyq taŋdauda qatelesu degen üreiden qalai aryluǧa bolady?» degen tärızdı arnaiy mamannyŋ jauabyn qajet etetın sūraqtar da tüsedı.