Qalalyq jolauşylar tasymaldau kölıgınıŋ qyzmetınsız köpşılıgımızdıŋ künımız qaraŋ. Ertemen kölıkke mınıp jūmys ornyna jetsek, keşkısın sol kölıkpen üiımızge qaitamyz. Bırde keşıgıp, jol kölıkke keptelıp qalmasa, erteletıp jetıp qalamyz. Konduktorlardyŋ jūmysyna da etımız üirendı. Bırı – elgezek, bırı – bezbüirek. Betten jūlyp, ūrysuǧa daiyn tūratyndary da bar, köbıne keşkısın, eldıŋ bärı şarşaǧan kezde mınez körsetedı. Esesın jıbermeitın jolauşylar da bar. Olar aşuǧa basqanda kök örımdei konduktordyŋ äkesınen qalǧan qūl emes ekenın de ūmytyp ketedı. Jalpy, ekı qazaqtyŋ auzyna kelgenın aityp, salǧylasyp tūrǧanyn avtobustarda jiı kezdestıretın boldyq.
Baiqaǧanymyz, janjal bilet alǧysy kelmei qolda bar kuälıkterın körsetken jolauşylarǧa jön aitqan konduktor men jolauşynyŋ arasynda bastalady. Amaly qūryǧan jolauşy aqyrynda, «mä, sadaqa!» dep teŋgesın laqtyryp ketedı. Jolaqysyn jegen janǧa ne daua?! Ūiat-au degen eşkım joq.
Endı bırde kölıktıŋ jürısı baiaulap, aialdama saiyn 2-3 minut entıgın basqan kezde jolauşylardan şydam ketedı. Tüsınıktı, jürgızuşınıŋ uaqyty bar, jolauşy asyǧys. Jolauşy bilet satuşyǧa şüilıgedı… Ökınıştısı, «Auzyŋdy jap! Sen kımsıŋ?» dep bastalatyn söz tüidekterı ber jaǧy ǧana, ärı qarai jeke basyna tıl tigızu, sögu tükke tūrmaityn ıs boldy. Beipıl auyzdylardyŋ «boqtyǧy» qoǧamdyq kölıkterdegı qoldanystaǧy sözge ainalyp, ekı jamannyŋ ūrysy ürdıs bolyp bara jatyr. Mädeniettı türde tüsındıru, keşırım sūrau, keide ūrysty üdetpei toqtai qalu degen joq. Bırı qyzmet ornynda tūrǧanyn, ekınşısınıŋ qoǧamdyq kölıkte kele jatqany esterınen şyǧaryp alyp jatady.
Būryndary qoǧamdyq kölıkte jolauşylar özderın qalai ūstauy jönınde Ereje, qalalyq mäslihattyŋ şeşımı ılulı tūruşy edı. Ondaǧy basty qaǧidat – özgege kedergı keltırmeu, qasyŋdaǧy däl özıŋdei jolauşyny qūrmetteu bolatyn. Ol būzylsa, äkımşılık jauapqa tartylatyn. «Mas küiınde kölıkke otyrǧyzylmaidy» dep taiǧa taŋba basqandai jazyp qoiatyn. Dauystap äŋgımelesu de retsız körınetın. Qazır ekı adamnyŋ erkın äŋgımesı ǧana emes, ūialy telefonmen aiǧailap, ūzaq söilesu ädetke ainaldy.
Köpke topyraq şaşuǧa bolmas. Joq jerden şyqqan aşudyŋ «örtın» basatyn amaldy qarastyrǧan jön. Al jolauşylarǧa qyzmet etetın qalalyq avtokölık park basşylary qyzmetkerı üşın arnaiy trening ötkızıp, qyzmetkerlerın arnaiy daiyndyqtan ötkızu kerek. Eŋ bastysy, qoǧamdyq kölıkte jüru tärtıbınıŋ etiketın qalyptastyru qajet.
Aigül UAISOVA
Betten jūlyp sözınıŋ maǧynasyn tüsındırıŋızşı