Jarym Dükenbai Dosjannyŋ ruhyna
Bügın saǧan ömır taŋy atpady,
Jol üstınde tidı ajal oqtary
Ūltty süigen ūly jürek toqtady!
Alty alaşyŋ aŋyrap kep joqtady,
Tırlıgıŋde otta tūrǧan qazandai,
Qairan basyŋ qainaitūǧyn maza almai.
Sansyz oidy otyruşy-eŋ sapyryp,
Şabytyŋdy şaqyruşy eŋ azandai.
Qazaǧyŋnyŋ tarihyna közdegen,
Tūŋǧyş ret türen saldyŋ sözbenen.
Ūltty älemge tanystyrǧan tūlǧa edıŋ,
Endı mıne oramaqpyz bözbenen.
Bıreu tıldep, bıreu kündep tırlıkte
Öttı ömırıŋ, qysqa ekenın bıldık pe.
Aza tūtyp jatyr qazaq dalasy,
Düniege kelseŋ-daǧy «Bırlıkte».
Daŋq pen daqpyrt jatyp alyp jolyŋa,
Jüruşı edıŋ jūldyz qonyp jalyŋa.
Dünieden öte şyqtyŋ Arysym
«Ölmeitūǧyn söz qaldyryp soŋyŋa».
* * *
Eŋ soŋǧy ret!
Eŋ soŋǧy ret özıŋdı,
Körıp tūrdym, qaiǧyǧa orap sezımdı.
Jan düniem jatty örtenıp, kül bolyp,
Ömırdegı eŋ baqytsyz kezım būl.
Eŋ soŋǧy ret,
Maŋdaiyŋnan öptım de,
Janarymnan ystyq jasty töktım de,
Jüregımnen üzılgendei bır perne,
Tösegıŋnıŋ bas jaǧyna şöktım kep.
Eŋ soŋǧy ret,
Qoldaryŋdy süidım de,
Menı süigen jürekke bas idım de,
«Baqyl bol!» dep sybyrladym amal joq,
Aita almadym bıraq «mäŋgı qidym» dep.
Eŋ soŋǧy ret!
Eŋ soŋǧy ret qaradym,
Ūiyqtaǧandai, jūmuly tek janaryŋ.
Maǧan qazır tıl qatatyn siiaqty,
Qimastyqtan ışım janyp baramyn.
Eŋ soŋǧy ret!
Jüregımdı jandyryp,
İesız bop qalǧandaimyn, qaŋǧyryp.
Al sen bolsaŋ basqa älemge attandyŋ,
«Ölmeitūǧyn artyŋa söz qaldyryp».
* * *
Basyŋdy tıkken bäigeler bermei jüldeŋdı,
Armandy quyp, arqardai auyp jürgende
Tanysyp edık, jazmyştyŋ bar ma jazuy,
Tanystyq-taǧy tabysa kettık bır demde.
Al sodan keiın, köşımız örge bastady,
Aşyldy senıŋ qara būlt basqan aspanyŋ.
Oŋtüstıktı aŋsap, qiyrdan jetken qūstardai
Oraldy qaita bytyrap ketken dostaryŋ.
Tarihty qazyp, tolqyta jazyp jür edıŋ,
Tūŋǧyş balamdai, üstıŋde edı tılegım.
Jarty ǧasyrdy tartyspen jürıp ötkızıp,
Toqtady bırden ūltyŋdy süigen jüregıŋ.
* * *
Körıp köŋıl aitady kez kelgender,
Kelıp köŋıl aitady köz körgender.
Bärı senı eske alyp esırkeidı,
Taŋyrqap sät saǧatyŋ tez kelgenge.
Kıtabyŋnyŋ qisapsyz oqyrmany
Habarlasyp, hat jazyp jatyr älı.
Adam tügıl ösırgen küşıgıŋ de
Senı kütıp qaqpada otyrady.
Nemere de, bala da saǧynady,
Qaitedı endı taǧdyrǧa baǧynady.
Süigen jaryŋ sen üşın Jaratqanǧa
«Qatelıgın keşır!» dep jalynady.
Sen ketkelı taŋ atsa, kün batpaidy,
Bır saǧynyş janymdy qūndaqtaidy.
Senıŋ beineŋ jymiyp jyly ǧana
Köz aldyma tūryp ap, tıl qatpaidy.
* * *
Biyl küzdıŋ ǧajabyn-ai,, ǧajabyn!
Qūstar kökte salyp jatyr naz änın.
Altyn sary köilek kiıp aǧaştar,
Japyraqtar sybyrlaidy ǧazalyn.
Jer audaryp kökten Künnıŋ nazaryn,
Aimaǧymnyŋ nūrǧa bölep ajaryn.
Egını de, jemısı de mol bolyp,
Sapyrady berekenıŋ qazanyn.
Biyl küzdıŋ ǧajabyn-ai, ǧajabyn,
Osy küzde tarqap menıŋ bazarym,
Osy küzde syŋarymnan airylyp,
Kım oilaǧan aqqu jyryn jazamyn.
Köp adasyp bırın-bırı ızdegen,
Sary küzde tanysyp-ek bız degen,
Qoştasuǧa ülgere almai dünie-ai,
Kettı jarym ǧajaiyp sol küzbenen.
Ǧajap küzdı köre almady ǧaşyǧym,
Jüregıne tüstı me onyŋ jasyny,
Kettı janyp, ūlttyŋ joǧyn tügendep,
Alty Alaşy ardaqtaǧan asylym.
* * *
Syrǧa toly jüregım,
Mūŋǧa toly janarym.
Saǧynyştyŋ bır emın
Tappai küiıp-janamyn.
Alataudy ainalyp ruhyŋ ūşyp jürme dep,
Almatyǧa sen qalǧan qaita-qaita baramyn.
Senıŋ ızıŋ bar ma dep,
Köşelerdı şarladym.
Tättı qyzyl alma jep,
Tättı jyrlar arnadym.
Menı süigen jüregıŋ tılge kelmei toqtady,
Qoştasa almai armandap, qaiǧy şegıp zarladym.
Sensız apta zulaidy,
Sensız ailar ötedı.
Tün ūiqymdy ūrlaidy,
Saǧynyştyŋ jetegı…
Jyldarmenen jarysyp, sen dep soǧar jüregım,
Saǧan degen mahabbat süiegımmen ketedı.
* * *
Basyŋa keldım,
Topyraq kördım üiulı.
(Eşqandai sözben jetkıze almaspyn küiımdı)
Mahabbat ūşyp, jalǧyzdyq qūşyp, közımnen
Nöserlı jasym keudeme menıŋ qūiyldy.
Basyŋa keldım,
Qada tūr jalǧyz qaǧylǧan.
Aty-jönıŋ men ömır sürgenıŋ jazylǧan…
Arysym menıŋ, airylyp tūryp senbeimın,
Sen jatyr dese myna bır jerde qazylǧan.
Basyŋa keldım,
Typ-tynyş eken ainala.
Topyraǧyŋdy alyp, kübırlep tūrmyn jäi ǧana
«Tırşılıgıŋde tynym almai bır ketıp eŋ,
Jännette bolǧyn, artyŋdaǧyny oilama…»
* * *
Sen jatqan bölme,
Sen jatqan tösek būiyrdy.
Ötkendı eske ap, jüikenı bıraz şiyrdym
Sen jürıp-tūrǧan bölmede jatyp, dünie-ai,
Sen joq dep oilau qiyny eken, qiynnyŋ.
Qabyrǧalarǧa iısıŋ sıŋıp ketkendei,
Edende ızıŋ, däl jaŋa basyp ötkendei.
Terezelerdıŋ äinekterı de, dünie-ai,
Tek senı aityp, mahabbat syryn şertkendei.
Saǧynyş buyp, jas parlap tūryp közımnen,
Är zatty ūstap, qolyŋnyŋ tabyn sezınem.
Özıŋnen basqa ne keregın de bılmeimın,
Armansyz edım, armansyz edım özıŋmen.
* * *
Bügın bızdıŋ nekelesken künımız,
Qabyl alyp bırımızdı-bırımız,
Armanymyz bır arnaǧa toǧysyp,
Bır jürekten estıldı de ünımız,
Osy künnen taǧdyrymyz qosyldy,
Tırşılıktıŋ daŋǧylymen josyldy…
Şattyq penen quanyşty asyrdy,
Ökınış pen küiınıştı jasyrdy.
Jaqsy-jaisaŋ adamdarmen dos ettı,
Al, bıreuler boratqanmen ösektı
Ekı jaqqa bölıp tastai almady,
Sen ekeumız bas qosatyn tösektı…
Köp qiyndyq körgende de jasymai,
Alla baqyt bergende de tasymai,
Bır adamǧa ainalǧanda bır sätte
Aiyrylysamyz degen be edık osylai?!
Şaŋyraqqa tüstı ajal şaqpaǧy,
Qyrküiektıŋ taŋy saǧan atpady…
Şirek ǧasyr alaqanda aialap,
Menı süigen ǧaziz jürek toqtady.
Otbasyma ornatyp kep tünektı,
Sodan berı tört ai, on bes kün öttı
Jyrymmen de jūbata alar emespın,
Senı süigen gülden näzık jürektı.
Bügıngı kün nekelesken kün edı,
Qan jylaidy syŋar aqqu jüregı…
Asyl beineŋ gül äkelıp tūrmaidy,
Maŋ-maŋ basyp tek tüsıme kıredı…
* * *
Qarap tūrsyŋ…
Mahabbatpen möldırep,
Mynau jaryq düniege eljırep,
Eŋ soŋǧy ret tüsken beinesı edı,- dep,
Äkep berdı ärıptesıŋ Berdıbek.
Qarap tūrsyŋ…
Eşnärseden beihabar.
Emes tıptı auruyŋ da baiqalar.
Küş-qairaty közderınen körıngen,
Kım oilaǧan dep özıŋdı jai tabar.
Qarap tūrsyŋ…
Eşbır qauıp joq tıptı.
Köŋılıŋ tūr jaqsylyqtan bop küptı.
Kım oilaǧan apta ötpei arada,
Ajal ūrlar dep bızdegı şattyqty.
Qarap tūrsyŋ…
Düniege tamsanyp,
Qūşaǧyna orap alyp sal şabyt,
Jüruşı edıŋ qalamyŋdy suytpai,
Jazylmaǧan jazu qaldy qanşalyq…
Qarap tūrsyŋ düniege tamsanyp…
