Elordalyq sailauşylar 17 sailau okrugıne bölınıp, sol boiynşa Parlament Mäjılısı men qalalyq mäslihat deputattarynyŋ sailauyna qatysty. Al sailau okrugterınıŋ territoriialyq auqymy men halyq sanyna qarai sailau uchaskelerı ärkelkı boldy. Mäselen, №1 sailau okrugıne 21 uchaske ense, №2 sailau okrugı 19 uchaskeden qūryldy. Jalpy sailau künı Astanada 416 sailau uchaskesı jūmys ıstedı. Bız bırqatar uchaskege baryp, sailaudyŋ ötu barysyn baqyladyq.
Elımızde eŋ bırınşı bolyp Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev dauys berdı. Prezident saǧat jetıden asa elordadaǧy №59 sailau uchaskesınde – äl-Farabi atyndaǧy Oquşylar saraiynda azamattyq boryşyn oryndady. Al Ortalyq sailau komissiiasy (OSK) keşe Parlament Mäjılısı deputattarynyŋ kezekten tys sailauynyŋ aldyn ala nätijelerın jariialady.
6 366 441 DAUYS ESEPTELGEN
«Keşeden berı 9 brifing ötkızıldı, barlyq aqparat mümkındıgınşe şūǧyl taratyldy. Elde jäne şet elderdegı 10223 sailau uchaskesınde dauys beru prosesı öttı» dedı arnaiy brifingte OSK töraǧasy Nūrlan Äbdırov. Onyŋ aituynşa, sailauda 6366441 dauys eseptelgen. Mäjılıs deputattarynyŋ kezekten tys sailauynyŋ aldyn ala nätijelerı mynadai:
«Amanat» partiiasy – 3431510 dauys nemese 53,90%;
«Auyl» partiiasy – 693938 dauys nemese 10,90%;
«Respublika» partiiasy – 574154 dauys nemese 8,59%;
«QHP» – 432920 dauys nemese 6,80%;
«Aq jol» partiiasy – 535139 dauys nemese 8,41%;
JSDP – 331058 dauys nemese 5,20%;
«Baitaq» jasyldar partiiasy – 146431 nemese 2,30%;
Barlyǧyna qarsy – 248291 dauys nemese 3,90%.
Nūrlan Äbdırov bırmandatty okrugter boiynşa deputat bolǧandardyŋ tızımın jariialady. Aldyn ala qorytyndy boiynşa sailauda halyqtyŋ eŋ köp dauysyn jinaǧan ümıtkerler mynalar:
Astana qalasy: Däulet Tūrlyhanov 71698 dauys; Däulet Mūqaev 51769 dauys;
Abai oblysy: Nūrtai Sabilianov, 131872 dauys;
Aqmola oblysy: Aina Mysyrälımova, 154587 dauys;
Aqtöbe oblysy: Qazybek Älışev, 238195 dauys;
Almaty oblysy: Ardaq Nazarov, 122242 dauys; Daniiar Qasqarauov, 153225 dauys;
Atyrau oblysy: Ädıl Jūbanov, 107973 dauys;
Şymkent qalasy: Danabek İsabekov 21098 dauys; Bolatbek Näjmetdinūly 19851 dauys;
Batys Qazaqstan oblysy: Abzal Qūspan, 126784 dauys;
Jambyl oblysy: Mūqaş İskandirov, 99021 dauys, Güldana Nūrymova, 190078 dauys;
Jetısu oblysy: Ruslan Qojasbaev, 132678 dauys;
Qaraǧandy oblysy: Qūdaibergen Beksūltanov, 132471 dauys, Arman Qalyqov, 145228 dauys;
Qostanai oblysy: Erkın Äbıl, 192175 dauys;
Qyzylorda oblysy: Marhabat Jaiymbetov, 148646 dauys;
Maŋǧystau oblysy: Edıl Janbyrşin, 117880 dauys;
Pavlodar oblysy: Jarqynbek Amantai, 168625 dauys;
Soltüstık Qazaqstan oblysy: Erkebūlan Mämbetov, 153736 dauys;
Türkıstan oblysy: Qairat Balabiev, 142595 dauys, Ūlasbek Sädıbekov, 92445 dauys, Temır Qyryqbaev, 117584 dauys;
Ūlytau oblysy: Erbolat Satybaldin, 44406 dauys;
Şyǧys Qazaqstan oblysy: Lūqbek Tūmaşinov, 165596 dauys.
80 MYŊNAN ASTAM BAQYLAUŞY BOLDY
OSK töraǧasy 19 nauryzda sailaudy 80 myŋnan asa ūlttyq baiqauşy baqylaǧanyn jetkızdı.
«Dauys beru künı sailaudy 80 myŋnan asa ūlttyq baiqauşy baqylady. Onyŋ ışınde ümıtkerlerdıŋ saiasi partiialardyŋ 38908 senım bıldırgen adamdary, saiasi partiialardyŋ 19036 baiqauşysy, 252 tırkeuden ötken qoǧamdyq bırlestıkterdıŋ 23383 baiqauşysy jäne halyqaralyq ūiymdardyŋ 793 baiqauşysy qatysty» dedı Nūrlan Äbdırov.
ZAŊ BŪZǦANDARǦA AIYPPŪL SALYNDY
Mäjılıs pen mäslihattar deputattaryn sailau barysynda sailau zaŋyn būzǧan 17 uchaskelık komissiia müşesıne aiyppūl salyndy.
«Öz ökılettıkterıne säikes, sailau organdary azamattar men bırlestıkterdıŋ habarlaryna jedel den qoiyp, tistı şaralar qabyldady. Sailau zaŋnamasyn būzǧany üşın uchaskelık sailau komissiialarynyŋ şeşımderı boiynşa olardyŋ 14 müşesı komissiialardyŋ jūmysyna qatysudan dereu şettetıldı. Osylaişa, olarǧa «Sailau turaly» Konstitusiialyq zaŋda közdelgen konstitusiialyq qūqyqtyq jauapkerşılık şaralary qoldanyldy» dedı Nūrlan Äbdırov brifing barysynda.
Qūzyrly vedomstvo basşysynyŋ aituynşa, äleumettık jelılerde jäne messendjerlerde yqtimal būzuşylyqtar turaly aqparat materialdarynyŋ taraluyna jäne sailau komissiialaryna azamattardan, saiasi partiialar baiqauşylarynan, kandidattardan ötınışterdıŋ tüsuıne bailanysty OSK Bas prokuraturaǧa tekseru jäne qūqyqtyq baǧalau jürgızu turaly sūrau salu jıbergen.
«Bas prokuraturanyŋ resmi aqparaty boiynşa dauys beru künı 34 adamnyŋ tarapynan qūqyq būzuşylyq tırkelgen. Olardyŋ ışınde 17 uchaskelık komissiia müşesıne Äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly kodekstıŋ 110-baby boiynşa aiyppūl salyndy. Olardyŋ barlyǧy jauapqa tartyldy» dedı N.Äbdırov.
OTBASYLYQ DAUYS BERU DÄSTÜRI JOIYLMADY
Elımızde sailau barysynda otbasylyq dauys beru dästürı joiylmai otyr. Mūndai jaǧdailardyŋ tırkelgenın Ortalyq sailau komissiiasynyŋ töraǧasy Nūrlan Äbdırov mälım ettı.
«Ökınışke qarai, osy uaqytqa deiın otbasylyq dauys beru dästürı, iaǧni otbasy müşelerı men basqa da jaqyndary üşın dauys beru dästürı älı de joiylǧan joq. Ortalyq sailau komissiiasynyŋ aumaqtyq nemese okrugtık sailau komissiialarynyŋ atyna resmi türde kelıp tüsken barlyq ötınışter zaŋda belgılengen tärtıppen qaralatyn bolady. Jäne olardaǧy mälımetter rastalǧan jaǧdaida tiıstı ıs-şaralar qabyldanady» dedı ol.
BAQYLAU JŪMYSY ÄLI JALǦASUDA
Sailau künınde qūqyq būzǧan taǧy 6 adam jauapkerşılıkke tartyldy. Būl turaly Bas prokuratura ökılı Azamat Sarǧazin mälımdedı.
«Parlament Mäjılısı men mäslihattar deputattyǧyna kezekten tys sailau taǧaiyndalǧan künnen bastap prokuratura organdary nauqannyŋ barlyq kezeŋınde zaŋdylyqtyŋ saqtaluyn qataŋ baqylaudy qamtamasyz ettı. Sailau prosesı dauys beru künın qosa alǧanda, jalpy tynyş jaǧdaida öttı. Azamattardyŋ qūqyqtaryn būzatyn eleulı zaŋ būzuşylyqtarǧa jol berılgen joq. Degenmen qadaǧalau barysynda sailaudyŋ qorytyndylaryna aitarlyqtai kerı äserı timeitın zaŋ talaptaryn būzudyŋ jekelegen faktılerı anyqtaldy» dep tüsındırdı ol atalǧan brifing barysynda.
Azamat Sarǧazin dauys beru künın qataŋ baqylau jūmysy älı de jalǧasyp jatqanyn aitty. Sondyqtan jauapqa tartylǧandardyŋ sany saǧat saiyn özgerıp otyr.
«Däl osy sätte maǧan tüsken soŋǧy mälımetke säikes, taǧy 6 adam äkımşılık jauapkerşılıkke tartylǧan. Sonymen, dauys beru künı oryn alǧan äkımşılık qūqyq būzuşylyq sany 40-qa jettı. Onyŋ ışındegı 11-ı bızge kelıp tüsken ötınışterdı qarau nätijesınde anyqtalǧan. Barlyǧy boiynşa kınälı adamdar äkımşılık jauapkerşılıkke tartyldy» dedı Bas prokuratura ökılı.
KOMİSSİIа MÜŞELERI JAZALANDY
Sailau komissiialarynyŋ 18 müşesı azamattarǧa basqa adam üşın dauys beruge biulleten bergen. Mūndai aqparatty da qūzyrly organ ökılı jariia ettı.
«Sailau qūqyqtaryna qol sūǧatyn äkımşılık qūqyq būzuşylyqtar boiynşa öndırıs qozǧau qūqyǧy – prokurordyŋ erekşe qūzyretınde. Azamattarǧa basqa adamdarǧa dauys beru mümkındıgın ūsynu maqsatynda biulletenderdı beru türındegı qūqyq būzuşylyqtar üşın uchaskelık komissiialardyŋ 18 müşesıne Äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly kodekstıŋ 110-babymen aiyppūl salyndy. Onyŋ ışınde Almaty oblysynda – 5, Soltüstık Qazaqstan oblysynda – 3, Jambyl, Jetısu, Türkıstan oblystarynda – 2-den, Almaty men Şymkent qalalarynda, Aqtöbe, Pavlodar oblystarynda bıreuden» dedı ol brifingte.
Sondai-aq, teŋ sailau qūqyǧy turaly talapty basqa sailauşynyŋ atynan dauys beru arqyly būzǧany üşın Äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly kodekstıŋ 108-babymen 17 adam äkımşılık jazaǧa tartylǧan. Onyŋ ışınde Şyǧys Qazaqstan oblysynda – 4, Almaty oblysynda – 3, Jambyl, Jetısu, Qaraǧandy, Soltüstık Qazaqstan oblystarynda – ekeuden, Aqtöbe, Türkıstan oblystarynda bıreuden faktı bar.
«Osy 17 qūqyq būzuşylyqtyŋ 4-euı uchaskelık komissiia müşelerı tarapynan oryn alǧan» dedı A.Sarǧazin.
