Elordamyzdaǧy aituly öner ūjymdarynyn bırı — Astana qalasy Mädeniet basqarmasynyŋ memlekettık filarmoniiasynyŋ «Saryarqa» qazaq ūlt aspaptar ansamblı. Ansambl 1998 jyly qūrylǧan. Jas elordamyzdyŋ qūrdasy.
Bas ordanyŋ bırde-bır mädeni jiynynan qalyspai, barlyq mädeni-ruhani tabystaryna ortaqtasyp, bärıne bırkelkı atsalysyp jürgen bıregei top. Atalmyş ansambldıŋ körkemdık jetekşısı QR Mädeniet qairatkerı Nūrlan Hamzinnıŋ aituynşa, qūramynda köneden kele jatqan aspaptar barşylyq eken: şaŋqobyz, asa taiaq, qylqobyz, sazsyrnai, adyrna, jetıgen, şerter, odan bölek sal-serınıŋ qanjyǧasynan tüspegen qazaqtyŋ qara dombyrasy jäne ūrmaly aspaptar bar.
Kezınde ≪Sazgen≫ qazaqtyŋ qandai maqtanyşy bolsa, qazırgı taŋda «Saryarqa» Astananyŋ maqtany atanyp jür. Astana äkımdıgı ūiymdastyratyn barlyq mädeni ıs-şaranyŋ bel ortasynda jüretın ansambldıŋ önerde erekşe qoltaŋbasy bar. Qazaqtyŋ halyq änderı men küilerınen popurri jasaidy.
Öskenbaidyŋ «Qazaqstan», Sügırdıŋ «Boz ıngen», Qūrmanǧazynyŋ «Saryarqa», Yqylastyŋ «Jez kiık» küilerın oryndaidy. Halyq änderın, Aqan serınıŋ «Läilım-şyraq», Meirambek Janbolatovtyŋ «Saryarqa», Nūrǧisa Tılendievtıŋ «Öz elım», Altynbek Qorazbaevtyŋ «Tuǧan jer» syndy köptegen halyqtyŋ janyna jaqyn änderdı süiemeldeidı.
Repertuarynda 300-den asa qazaqtyŋ än-küiı bar ansamblde şeber sazsyrnaişy Läzzat Köbenova, sybyzǧyşy Şyǧys Maqan, sym qobyzda oinaityn İndira Gabdelova-Kazieva siiaqty daryndy jastar legı ösıpkeledı. Olarmen bırge bırqatar käsıbi änşıler jūmys jasaidy. QR Eŋbegı sıŋırgen qairatkerı Gülzira Bökeihanova, Qazaqstan Jastar Odaǧy syilyǧynyŋ iegerı Nūrai Tanabaev, Künsūlu Tūrlybekova, Altynai Mamyrova.
Sonau 1999 jyldyŋ özınde-aq, halyqaralyq festivalderde bas jüldenı bermei, şyǧarmaşylyq bäigelerden elge tek jeŋıs tuyn jelbıretıp äkelıp jürdı. 1999 jyly Fransiiada, 2000-2003 jyldary Ystambūlda, Mäskeude, Türkıstanda, 2002 jyly Astanadaǧy «Şabyt» festivalınde, 2003 jyly Novosıbırdegı Halyqaralyq halyq şyǧarmaşylyǧy festivalınde, 2004 jyly Qytaidaǧy Halyqaralyq älem halyqtarynyŋ bilerı men folklorlyq muzyka festivalınde, 2006 jyly Iаlovoda ötken Halyqaralyq folklor festivalınde, 2006 jyly Mäskeudegı «Sadko» Halyqaralyq festivalınde jüldelı oryndarǧa ie bolǧan. Fransiianyŋ Dijon qalasynda «Altyn medalge» ie bolǧan. Sol saparlary turaly köp qyzyqty maǧlūmatpen bölısken körkemdık jetekşı:
«Ülken stadionda öner körsetetın boldyq. «Daididaudy» sybyzǧymen alǧaşqy notalaryn oinaǧanda otyz myŋdyq stadion du etıp şapalaq ūrdy. Sol şapalaqtan qūlaq tūnǧany sonşa, oinap tūryp özımızdı özımız estımei qaldyq. Sybyzǧynyŋ ünıne degen qūrmettıŋ qanşalyqty zor ekenın şeteldıkter bır ǧana ıltipatpen bıldırttı≫, – deidı körkemdık jetekşı Nūrlan Hamzin. Eŋ ülken jetıstıktıŋ bırı retınde respublikalyq «Ǧasyrlar sazy» atalatyn festivaldı atady ol kısı. Dästürlı äuezdı biık deŋgeide oryndauşylardyŋ köptıgın körsetken erekşe saiysqa qatysu «Saryarqa» ansamblınıŋ maitalmandary üşın de köŋıl serpılter şuaqty mezgıl bolǧan körınedı.
Ansamblge müşe bolǧan 16 muzykanttyŋ barlyǧy jyl saiyn bılıktılıgın anyqtaityn attestasiiadan ötıp tūrady. Qabılettı kündelıktı daiarlyq jasau arqyly nyǧaityp, bekıtıp otyrmasa, önerlı jandar tez qaraiyp qalatyn körınedı. Sondyqtan ai saiyn türlı taqyryptardy qamtityn konserttık baǧdarlamalar äzırlenedı.
Qazır ansamblde daryny şyŋdalǧan, önerdıŋ qūzar şyŋyna jetken qyz-jıgıtter muzykalyq kıtap jazudy qolǧa alyp jatyr eken. Öz önerınıŋ erteŋgı künı ūmyt qalmai, keleşek öskeleŋ ūrpaq qajetıne jaratuy üşın qolǧa alynǧan ıs qūptarlyq-aq. Mäselen, sybyzǧyşylar elımızde öte az.
Olardy bızde daiarlau jaǧy ylǧi aqsap jatady. «Saryarqanyŋ» sybyzǧyşy jıgıtı Qazaqstan boiynşa öte joǧary deŋgeidegı mamandardyŋ bırı. Öz önerıne adal jandar erteŋgı künıne de eŋbek sıŋırıp, ūlttyq muzyka mektebın qalyptastyrudy arman etıp jür.
Şynar ÄBILDA
