SÄTBAEV KÖŞESINDEGI SALTANAT
Keşe L.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetınıŋ bas ǧimaratynda Qanyş Sätbaev köşesınıŋ aşylu saltanaty boldy.
Saltanatty jiyndy aşqan atalmyş bılım ordasynyŋ rektory Erlan Sydyqov qoǧamdyq pıkırge qozǧau salyp, keşege deiın Levon Mirzoian «iemdengen» köşege Astana qalalyq mäslihatynyŋ şeşımımen halqymyzdyŋ bırtuar ūly akademik Qanyş Sätbaevtyŋ esımı berıluıne qalyŋ köpşılık pen Euraziia universitetı ūjymynyŋ eleulı üles qosqanyna toqtaldy.
– …Jäne osy ǧūlama ǧalymnyŋ tuǧan künı qarsaŋynda arnaiy ūiymdastyrylyp otyrǧan ıs-şara üstınde universitetımızdıŋ bas ǧimaraty sol Qanyş Sätbaev köşesındegı 1-şı üi ekenın erekşe maqtanyşpen atap ötem! – dedı quanyşyn jasyrmai.
«Qazaq elınıŋ basyna tüsken keşegı zūlmatty kezeŋde bilık bişıgın ūstaǧan Levon Mirzoiannyŋ da ūlt ziialylaryn qudalap, qyryp-joiuǧa tıkelei atsalysqany bügıngı künı barşaǧa belgılı. Būl – ädıldık jeŋısı!..
Jaŋa osy sızder şaqyrǧan saltanatty jiynǧa kele jatyp, Qanyş Sätbaevqa qatysty taǧy bır oqiǧa esıme tüstı.
1941 jyly faşistık Germaniia Keŋes Odaǧynyŋ şekaraǧa taiau ornalasqan negızgı marganes közı – «Nikopol margenes» kenışın basyp aldy. Söitıp, zauyttar «marganes aştyǧyna» tap boldy. Būl biyl 70 jyldyǧyn atap ötkelı otyrǧan Ūly Otan soǧysy tarihynda «Marganes hikaiasy» dep atalady…
Keŋes Odaǧynyŋ aldynda «Ne ömır – ne ölım» mäselesı tūrdy. Stalin özınıŋ bırınşı būiryǧyn Şyǧysta tank öndırısın qauyrt aşuǧa arnaidy. Ol üşın marganes kerek.
Sonda Qanyş Sätbaev aǧamyz Jezqazǧan ırgesındegı «Jezdı» kenışın aşudy ūsynady jäne onyŋ jūmysyn Stalinnıŋ özı telefon arqyly kündelıktı qadaǧalap otyrady. Osylai, öndırıs tarihynda bolmaǧan qysqa merzımde – 38 künde aşylǧan ken orny 1942 jyly 12 mausymda tank zauytyna öte bai marganes rudasyn jöneltedı.
Būl – erekşe jaratylǧan segız qyrly, bır syrly ǧūlama ǧalymnyŋ bır qyry ǧana. Sondyqtan, bügıngı quanyştaryŋyz qūtty bolsyn!» dep äŋgımesın tüiındedı Ūlttyq ǧylym akademiiasynyŋ akademigı Jabaihan Äbdıldin.
İä, elı barda, er qadırın bıletın estı ūrpaǧy barda asyldar esımı eşqaşan ūmytylmaidy!..
Tūrmaǧanbet KENJEBAEV