Jeŋıs künıne orai Ūly Otan soǧysynyŋ ardagerı, būrynǧy partiia-keŋes qyzmetkerı, aǧartu ısınıŋ üzdıgı, ǧasyrǧa juyq jasaǧan qazynaly qart Asylhan Tabyldyūly Bekbaev jaily söz qozǧaudyŋ jönı bölek.
…1941 jyly 22 mausymda gitlerlık Germaniia KSRO-ǧa opasyzdyqpen şabuyl jasady. Sol künı-aq qanşama qazaqtyŋ azamaty belın bekem buyp, öz ūrpaǧynyŋ keleşegı üşın maidanǧa attandy. Asylhan Bekbaev ta sol milliondardyŋ bırı boldy. Maidanger 1924 jyly 31 nauryzda Şyǧys Qazaqstan oblysynyŋ Besqaraǧai audanyna qarasty Semenovka auylynda düniege kelgen. 1933 jyldan 1940 jylǧa deiın Semenov jetıjyldyq mektebınde oqyǧannan keiın, Semei geologiialyq-barlau jūmysşy fakultetıne oquǧa tüsedı. Alaida būl oqu orny 1941 jyly jabylyp qalady da, ekı kursyn ǧana tämamdaǧan ol tuǧan auyly Semenovkadaǧy poşta bailanysy bölımıne qyzmetke kırısedı.
Soǧys kenetten bastalǧanymen, Qazaqstan, bükıl Keŋester Odaǧy siiaqty, alǧaşqy künnen bastap jūdyryqtai jūmyldy. Eldıŋ tükpır-tükpırınde äskeri komissariattarǧa erıktıler aǧyldy. Keşe ǧana mektep partasynda otyrǧan uyzdai jas öskınder atoilap alǧaşqylar qatarynda soǧysqa sūrandy. Mıne, solardyŋ qatarynda Asylhan Bekbaev ta 1942 jyldyŋ mausym aiynda Keŋestık äsker qataryna alynady da, general Hriukin qolbasşylyq etetın 3-Belarus maidanynda Belarus jäne Baltyq jaǧalauy aimaqtaryn nemıs basqynşylarynan azat etu soǧysyna qatysyp, Ūly Jeŋıstı Kionigsberg tübınde, Şyǧys Prussiiada qarsy aldy.
Soǧys aiaqtalǧannan keiın de äskeri qatarda bıraz jyl qyzmet ıstegen Asylhan 1950 jyly auylyna oraldy. Tuǧan jerıne jetısımen halyqtyŋ hal-jaǧdaiyn jaqsartuǧa bır kısıdei atsalysyp, tyl maidanyndaǧy qat-qabat şaruaǧa aralasyp ketedı. Osylaişa ömırdıŋ zyryldaǧan doŋǧalaǧy ony şyr ainaldyra otyryp, talai ıstıŋ basyna äkep, talai eŋbek biıgıne köterdı. Eŋbek jolynda qai ıste de bılıktılıkpen, asqan jauapkerşılıkpen közge tüstı. A.Bekbaev zeinetkerlıkke şyqqanǧa deiın M.Äuezov atyndaǧy Semei pedagogikalyq uchilişesınıŋ direktory qyzmetın atqardy.
– Qazır bız bolaşaǧy jarqyn, baǧyty aiqyn täuelsız elde ömır sürıp jatyrmyz. Bügıngı ūrpaq būl azattyqtyŋ qalai kelgenın, ärine, bıledı. Ūlan-ǧaiyr keŋ dalamdy soǧys örtı endı şarpymasyn, – dep tıleidı qazynaly qariia. Soǧystan soŋǧy ömırınde künı bügınge deiın ol osy ızgı tılegımen, aǧa buynnyŋ qan maidandaǧy jan alyp, jan berısken erlıgın aitumen keledı.
Jyl saiyn soǧys ardagerı asyǧa kütetın 9 mamyr – Jeŋıs künı Qazaqstannyŋ barlyq qalalary men auyldarynda Daŋq monumentterıne, Ūly Otan soǧysynda qaza tapqan jauyngerlerdıŋ eskertkışterıne gül şoqtaryn qoiu räsımderı ötedı. Soǧys jäne eŋbek ardagerı, bügınde jasy 96 jasqa şyqqan Asylhan Bekbaev ta «I därejelı Otan soǧysy» jäne «Qūrmet belgısı» ordenderın, «Faşistık Germaniiany jeŋgenı üşın», «Belorussiiany azat etkenı üşın», «Keŋester Odaǧynyŋ marşaly G.K.Jukov medalımen» jäne basqa da köptegen nagradalarmen marapattalǧan.
Uaqyt öz degenın jasaidy. Jyl ötken saiyn bızge jeŋıs syilaǧan ardagerlerımız ben tyldyŋ qara jūmysynda aianbai ter tökken jandardyŋ qatary sirep barady. Sirep emes-au, sausaqpen sanarlyqtaiy ǧana qalypty. Ol zamannyŋ adamdaryna qarasaŋyz, qaitsem de adamzat balasyna paidam tier degen maqsatpen ömır sürdı. Osy mınezderı bügıngı ūrpaqqa sabaq bolsa eken.
Keudesı soǧys jäne eŋbek marapattaryna toly Asylhan Bekbaev qart qazır elordanyŋ törınde, äuletınıŋ ortasynda bai-baquatty ömır keşude.
Maira ŞÖKEN
