Studentter jūmys ıstep jür
Oqu jyly aiaqtalyp, boi jazyp, oi sergıtıp, köŋıl köteretın kanikul da kelıp jettı. Alaida, bügıngı jastar bosqa demalyp jata beruden aulaq. Kerısınşe, aqşa tauyp, eŋbek etıp, özın-özı qamtudyŋ qamyn qylmaq. Osy oraida, bız L.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetınıŋ ala jazdai eŋbek etetın studentterın äŋgımege tartqan edık.
Mysaly, Jurnalistika jäne saiasattanu fakultetınıŋ studentı Jūmabek Serıkbek toiǧa şyǧyp, asabalyqpen ainalysady. Kanikul emes, sabaq arasynda da şyǧyp jürgen kezderı bolypty.
«Toiǧa şyǧu oquyma eş kedergı keltırmeidı. Esesıne, toi baryn eskerıp, sabaqty aldyn-ala oqyp qoiatyn jaiymyz bar. Stipendiia alǧanymyzben, ol Astanadai qymbat qalada ai tügılı, ekı aptaǧa da jetpeidı.
Jurnalistika salasynda oqyp jatqandyqtan, söz önerınen alys ketpegen Serıkbekke qūp delık. Al endı, bolaşaq saiasattanuşynyŋ daiaşy bop jürgenıne ne deisız?
Jandarbek Joldas – saiasattanu mamandyǧynyŋ studentı. Qazır ol «Han şatyr» sauda-oiyn-sauyq ortalyǧyndaǧy kofehanada daiaşy bop jür.
«Jūmys ısteuıme bırınşı sebep, ata-anamnan qarjylyq täuelsızdıkte bolu. Ekınşıden, özıŋmen-özıŋ ömır sürudı üirenıp, özıŋdı-özıŋ asyrai bıluge daǧdylanuyŋ kerek» deidı Jandarbek.
Öz betınşe jūmys ıstep, aiyna 80 myŋ jalaqy tauyp jürgenın ata-anasyna älı künge aitpaǧan eken. Sebebın sūraǧanymyzda, «olardy äurege salyp, men üşın alaŋdaǧandaryn qalamaimyn» dep aqtaldy.
Bolaşaq jurnalist Möldır Moldaǧalievanyŋ da bala kütuşısı bolyp jürgenıne 2-3 ai bolyp qalypty.
«Stipendiiamnan bölek, üi ışı de ai saiyn aqşa jıberıp tūrdy. Endı äke-şeşeme salmaq salǧym kelmedı. Onyŋ üstıne, būl bos uaqytty tiımdı ötkızudıŋ amaly ǧoi» deidı Möldırdıŋ özı. Bıraq, onyŋ «niania» bolyp jürgenın ata-anasy keiın bılıptı. Sabaǧyna kedergı etpeitındıgın estıgen soŋ, ol kısıler de qyzdaryna qarsylyq bıldırmegen eken.
Sondai-aq, Möldır ailyǧynyŋ 30 myŋ teŋge ekenın de jasyrmady. Ol aqşany qaida jaratatynyn sūraǧanymyzda, «Qyzdyŋ qyryq türlı kerek-jaraǧy bar ǧoi. Jalpy, tabysym öz basyma jetıp jatyr» dep aǧynan jaryldy.
Kelesı keiıpkerımız – Baqytjan Orazbekov fizika--tehnikalyq fakultetınde oqidy. Onyŋ Memlekettık sanitarlyq-epidemiologiialyq qadaǧalau komitetınıŋ Astana qalasy boiynşa departamentınde IT-maman bolyp qyzmet etıp jürgenıne ekı jyldai uaqyt bolypty. Ai saiyn şäkırtaqysyna qosa, 25 myŋ teŋge tauyp jürgen Baqytjandy ata-anasy qoldaityn körınedı.
«Jiǧan-tergenımnıŋ basym bölıgın tıl kurstaryna jūmsaimyn. Qalǧanyn dostarymmen köŋıl köteruge jaratamyn. Būryn süigen qyzyma syilyq äperıp, seruendeuge de bırşama şyǧyndalatynmyn…» dep küledı Baqytjan. Jazǧy kanikulda osy jūmysymen bırge, taǧy bır jerge ornalaspaq oiy bar eken.
Barlyǧynyŋ jūmys ısteuıne ortaq bır sebep – ata-anasyna auyrtpalyq artpau. Demek, studentter eŋbegınıŋ eş jamandyǧy joq. Qaşan da jaqsylyqqa jūmsalǧan jıger-küştıŋ qaiyry bolady ǧoi. Bastysy, olar sabaqtaryn ūmyt qaldyrǧan emes. Barlyq respondenttıŋ oqu ülgerımderı jaqsy. Qalasa, bärıne de ülgeruge bolatyndyǧyn däleldep jürgendei.
Äl-Farabi babamyz: «Kez kelgen eldıŋ bolaşaǧyn körgıŋ kelse, sol elde tūryp jatqan jastardyŋ tynys-tırşılıgıne qara!» degen eken. Bızdıŋ bügıngı el jastarynyŋ äleumettık bet-beinesıne qarap, bolaşaǧymyzdy ärtürlı boljauǧa bolady. Bıreu aitar: «Jastarymyz jalqaulyqtan ada, öz künın köre alady. Üide kompiuter qūşaqtap jatqandarynan, eŋbektengenderı dūrys. Keleşekte de kez kelgen qiyndyqqa tötep bere alatyn bolady» dep. Al, ekınşı jaqtaǧylar: «Jastar bılım emes, aqşa ızdep jür. Kündelıktı küibeŋ tırşılıkke boiūsynǧan olardyŋ sanasyn tūrmys bilep tūr. Bolaşaǧymyz būlyŋǧyr» deitın bolar. Kım ne dese de, eŋ bastysy, elımızdıŋ erteŋgı bolaşaǧy bügıngı jastardyŋ bılıktılıgı men sanaly äreketterıne bailanysty. Kezınde AQŞ prezidentı Dj.Kennedi «Bızge özımızde eşqaşan bolmaǧan dünieler jaily armandaityn jastar kerek» degen. Al, bızdıŋ jastar Qazaqstannyŋ damuy jolyna öz maqsat-mındetterın ūştastyra otyryp, oǧan jastaiynan bar qarym-qabıletterın jūmsaityndyqtaryna senımdımın.
Daniiar QAIYRTAEV,
EŪU studentı