Mädeniet

SYRTTAǦY SAŊLAQTAR SYRLASUY

Jaqynda 20-ǧa juyq şetelden kelgen qandastarymyz Astanaǧa jinaldy. Atajūrt topyraǧyn basqan mädeni ortalyqtardyŋ jetekşılerı men önerlı jastar elordanyŋ körıktı jerlerın aralap, Qazaq ūlttyq öner universitetınde ötken halyqaralyq festivalge qatysty. festival baǧdarlamasyna «Bır maqsat, bır müdde, bır bolaşaq» ortaq atauymen suretşıler baiqauy, jyrşy-termeşıler men dästürlı änşıler saiysy jäne aqyndar müşäirasy kırdı.

Alystaǧy aǧaiynnyŋ basyn qosqan auqymdy şarany Mädeniet jäne sport vise-ministrı Marat Äzıl­ha­nov aşyp berdı. «Elımız egemendıgın alǧan künnen bastap şetelderdegı qandastarymyzben bailanysymyz küşeie tüsude. Tarihi otanynan tysqary jerde tūryp jatqan qan­dastarymyz ana tılı men töl mäde­nie­tınen ajyramau üşın ol jaqtaǧy bauyrlarymyzben mädeni, ruhani bailanysymyzdy damytu jäne ūlttyq äleuetımızdı arttyru maqsatynda halyqaralyq öner festivalın ūiym­dastyrudy qolǧa aldyq» dedı ol mäse­lenıŋ mänısın tüsındırıp.

Jyrşy-termeşıler men dästürlı änşıler saiysyna qatysqan 19 öner­pazdyŋ arasynda İrannan bır ökıl ǧana baǧy men babyn synady. Türkiiadan da jalǧyz önerpaz qatysty. Būl baiqauda negızınen Qytai men Moŋǧoliiadan kelgen jyrşy-termeşıler men änşıler aryndady. Bas jülde moŋǧoliialyq Şerıkbai Özgerıske būiyrdy.

Qazaqtyŋ änşılık jäne jyrşylyq önerı bırneşe dästürge bölınedı deimız. Baiqau barysynda osynyŋ bärın – Arqa, Jetısu, Batys, Syr öŋırı dästürlerındegı änderdı estıdık. Mäselen, bırınşı oryn iegerı qytailyq Äbılhan Nūrbolat Halyq ärtısı därejesıne deiın köterılgen Däneş Raqyşevtıŋ «Saiasynda almanyŋ» änıne salsa, onyŋ otandasy, 2-oryndy alǧan Aidyngül Äbduäli Mūhit Meralyūlynyŋ «Ainamköz» jäne «Kök aidai» änderın şaryqtatty. Baluan Şolaqtyŋ «Ǧaliiasy», Jaiau Mūsanyŋ «Baianauyly», «Ǧazizdıŋ änı» syndy şyǧarmalar da şalqydy. Bar önerdı boiyna toǧystyra bılgen ūltymyzdyŋ bırtuar ūly Aqseleu Seidımbektıŋ «Saryarqa», «Däuren-ai» änderı de şyrqalyp, äruaǧy bır aunady.

Müşäiraǧa kelsek, öz jyrlary arqyly aqyndar negızınen atamekenge degen saǧynyşty, täuelsız elımızge köşıp kelıp, osynda ömır süruge degen ıŋkärlıktı bıldırdı. Jazuşylar odaǧynyŋ Astana qalalyq filialynyŋ töraǧasy, Memlekettık syi­lyqtyŋ laureaty, aqyn Nesıpbek Aitūly bastaǧan qazylar alqasy Qytaidan kelgen İsahan Erkındı jeŋımpaz dep tapty. Astananyŋ ädebi ortasynda közımızge körınıp jürgen daryndy qaryndasymyz Ai­jan Täbarakqyzy bırınşı orynǧa ılıktı.

Şet elderde tūratyn qandas suretşı­lerımızdıŋ jūmystarynan arnaiy körme ūiymdastyryldy. Olardyŋ önerı jaily körmenı aralap körıp, qylqalam şeber­lerınıŋ baiqauyna qazylyq etken säuletşı, Memlekettık Eltaŋbanyŋ avtory Jandarbek Mälıbekovten sūrap bıldık. «Men körgen suretterdıŋ deŋgeiı öte joǧary. Olardan halqymyzdyŋ ruhy oianǧanyn, mädenietımız özgelerden eş kem emestıgın baiqauǧa bolady. Eŋ bas­tysy, būl suretterden Äbılhan Qasteev, Qanapiia Teljanov sekıldı qazaqtyŋ maitalman şeberlerınıŋ dästürı üzılmei kele jatqanyn körıp otyrmyn. Būl – ruhani sabaqtastyq bar degen söz. Soǧan öte quan­dym. Syrtta da, ışte de jürgen qazaq­tardy böluge bolmaidy, menıŋşe. Mysaly, qazaq halqyna tanytuda qandai ülesıŋ bar degende, kım bol­syn syrtta jürse de qazaq balasynyŋ daryndy ekenın körsetse, bärımız üşın ülken maqtanyş» dep jauap berdı ol.

Qazylar alqasynyŋ taǧy bır müşesı, Astanadaǧy «Qazaq elı» monumentınıŋ avtory Sembıǧali Smaǧūlovtyŋ aituynşa, baiqauǧa qatysqan suretşılerdıŋ köbısınıŋ mümkındıkterı oǧan būrynnan tanys. «Sondyqtan, üzdık suretşını taŋdaǧanda asa qinalmadyq» degen ol osy baiqauda bärınen qara üzgen Qytaida tūratyn qandasymyz Qabdeş Şalqardy marapattady.

Būdan būryn Almatyda ötken Halyq­aralyq öner fes­tivalı Astanada tūŋǧyş ret ūiym­dastyryldy. Sonyŋ basy-qasynda jürgenderge sensek, būl şara endı jyl saiyn elordada ūiymdastyrylatyn bolady.

SÜBELI SÖZ


Äbdılqaiym KESİJİ, Düniejüzı qazaqtary qauymdastyǧynyŋ töralqa müşesı, Europa qazaq qoǧamdary federasiiasynyŋ töraǧasy:

– Kezınde jer-jerge tarydai şaşylyp ketken qazaqtardyŋ bır bölıgı Europanyŋ 10 şaqty elınde tūryp jatyr. Sol Europadaǧy bauyrlarymyz osydan 22 jyl būryn «Qazaqstan BŪŪ müşesı bolar ma edı» dep armandaityn. Soǧan jetken Qazaqstan 2010 jyly Europanyŋ qauıpsızdık jäne yntymaqtastyq ūiymyna tör­-aǧalyq ettı. İslam konferensiia­sy ūiymyna da basşylyq jasady. Bız şette jürgennen keiın bärın de bai­­qaimyz. Qazaqstan qazır rasynda da ırgelı de halyqaralyq kölemde ūly mem­le­kettermen terezesı teŋ därejege jet­tı. Būl – bız üşın ülken maqtanyş.

Qazaqstan täuelsızdıgın almai, būrynǧy jolmen kete berse, onda Euro­padaǧy qazaqtardyŋ ornyn sipap qalar edık. Assimiliasiiaǧa tüsıp ketetın edı. Qazır Europadaǧy aǧaiyndarymyz «Artymyzda Qazaqstan syndy ırgelı el men Nūrsūltan Nazarbaev sekıldı köşbasşymyz bar» dep keudesın kere maqtanyp jüredı. Qazır Europanyŋ on ülken qalasynda qazaqtyŋ tılın, mä­denietın, salt-dästürın saqtap, şetelde tuyp-ösken jas  ūrpaqqa jetkızıp, solardyŋ boiynda otanşyldyqty qalyptastyru üşın mädeniet orta­lyqtary jūmys ıstep jatyr. Sol mädeniet ortalyqtarynyŋ basyn Eu­ropa qazaq qoǧamdary federasiiasy qosyp otyr.  


 Amanǧali QALJANOV

Taǧyda

admin

«Astana aqşamy» gazetı

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button