Talasbektıŋ «taltüsı»

QR Ūlttyq akademiialyq kıtaphanasynda küişı, kinodramaturg, jazuşy, mä­deniettanuşy, san önerdı bır boiyna toǧystyrǧan Talasbek Äsemqūlovtyŋ «Taltüs» atty CD albomynyŋ tūsaukeserı öttı. Şaraǧa marqūmmen kezınde dos, syilas bolǧan adamdar men önerdegı ızbasarlary jinaldy.  

Bas-aiaǧy 73 küi engen jinaqqa sonau ǧasyrlar qoinauynan osy zamanǧa jetken Ketbūǧanyŋ, Qodan taişynyŋ, sondai-aq, Baijıgıttıŋ, küi täŋırısı – Tät­tımbettıŋ, Qasabaidyŋ, Qyzyl­moiyn Quandyqtyŋ, Aqai qa­jynyŋ, Aqqyzdyŋ, Jünısbai Stambaevtyŋ küilerı jäne Ta­las­bek Äsemqūlovtyŋ özı şyǧar­ǧan 8 küiı toptastyrylǧan. Atal­­ǧan tūlǧalar mūralarynyŋ nasi­­hat­taluyna albom avtory kezınde azdy-köptı ülesın qosty. Mäselen, Tättımbet küilerınıŋ Parijde jaryq köruıne eŋbek sıŋırdı. Fransuz zertteuşılerıne Tättımbet küilerınıŋ muzykalyq jäne dombyra qaǧysyndaǧy erek­şelıkterın tüsındırıp berdı. Osy sūhbatty Säule jäne Gsave Allesterler taspaǧa tüsırgen eken. Tūsaukeser basynda būl sūhbattyŋ üzındısın körıp, küişınıŋ aiauly beinesımen qauyştyq.
Talasbek Äsemqūlovtyŋ özınıŋ aldyna qoiǧan talai josparlary bar edı. Otyz segız ssenarii jazam dep jürıp, onnan astamyn ǧana jazyp kettı. Sondai-aq, «Taltüs» romanynyŋ ekınşı tomyna kırıspekşı bolǧan. «Tättımbet serı» romanyn aiaqtai almady. Qoja Ahmet Iаssauidıŋ «Diuani hikmet» eŋbegı men Gabriel Garsiia Markestıŋ «Jüz jyldyq jalǧyzdyq» romanyn da taldamaqşy edı. Qazaq­tarǧa älem ädebietın qalai oqudyŋ ülgısın körsetudı de armandady. Osynyŋ bärıne küibeŋ tırlık moinyn būrǧyzbady.
Alaida, daryndy jastarǧa janaşyrlyq tanytyp, bıraz önerpazdardy tärbielep kettı. Halqymyz äke tūryp, ūldyŋ söilegenın qūp körmeidı. Sol siiaqty Talasbektıŋ şäkırt­terınıŋ bırı, būl künderı talantty küişı retınde tanyl­ǧan Särsenǧali Jüzbaev Ta­lasbektıŋ aldynda küi tartpaidy eken. Talasbek onyŋ küiın tyŋdau üşın dostaryna Särsenǧaliǧa küi tartqyzyp, özı tyǧylyp tūryp tyŋdaidy eken. Tūsaukeserde osyndai äserlı estelıkter aityldy. Särsenǧali Jüzbaev, Qairat Aitbaev, Rüstem Nürkenov, Aitolqyn Toqtaǧan, Aqjusan İmanǧyzyqyzy küi şerttı.
SD albomynyŋ jaryq köruıne demeuşılık körsetken Järdem Qūrmanǧaziev, tarihşy ǧalym Bürkıtbai Aiaǧan, folklortanuşy Aqedıl Toişanūly, Astanadaǧy M.Gorkii atyndaǧy memle­ket­tık akademiialyq orys drama teatrynyŋ direktory Erkın Qasenov, qobyzşy Rauşan Orazbaeva Talasbek Äsemqūlov turaly parasatty söz qoz­ǧady. Talasbek bastapqyda medisinalyq institutta oqyǧan. Alaida, boiyndaǧy önerı jeŋıp, keiınnen Abai atyndaǧy pedagogikalyq ins­tituttyŋ filologiia fa­kul­tetın bıtırdı. Öner jolynda jürıp, artynda mol mūra qaldyrdy. Qazırde tom-tom bolatyn qoljazbalary men jinaǧan küilerı jinaqtalyp qaldy. Tūlǧanyŋ jary Zira Nauryzbaeva solardy bırte-bırte jaryqqa şyǧar­maq. Sonyŋ alǧaşqy qarlyǧaşy – «Taltüs» SD al­bomy. Ji­nalǧandar sonyŋ tūsau­keserınde mar­qaiyp, qoldau bolsa özge de eŋbekte­rınıŋ tanystyrylymynda jolyǧaiyq degen oimen tarqasty.

Amanǧali QALJANOV