Jaŋalyqtar

TALDAM MEN TALǦAM

IMG_0666

Logikany jandai jaqsy köremız. Alaida, matematikaǧa o kısınıŋ qūştarlyǧy bızdıkınen äldeqaida ystyq. Tıptı, joǧary bılım jolyn «naqty ǧylymdardyŋ atasynan» bastaǧan eken. Bastauyn bastaǧan… bıraq qara öleŋge, körkem sözge qūmarlyǧy esepke degen eleŋdeuşılıgınen joǧary kerneulı körıngenge ūqsaidy.

İnstituttaǧy «alǧaşqy mahabbaty» turaly juyrdaǧy jyldar bırınde qysqa da nūsqa jazǧany bar: «Mırjaqyptyŋ «Matematika mektebı»! Äuelı konferensiia baiandamasy retınde äzırlenıp, keiın «Astana aqşamynda» jariialanǧan jūp-jūmyr maqalasyn tauyp, bälkım, qaitalap oqyrsyz. Mūnda sūŋǧyla bılımdarlyqpen qatar sol baiaǧy qūştarlyq ūşqyndaidy. Äitpese, matematikany bılgır filologtyŋ bärı matematikşe, filologiiany bılgır matematiktıŋ bärı filologşa tüsındıre almasy anyq.

 ***

Arman artynyp Astanaǧa kelgen kezımız eske jiı oralady. Oralǧan saiyn en elordadan alǧaş tanyǧandarymnyŋ bırı Amantai Jarylqasynūlynan oi ainaldyryp ötu qiyn. Onyŋ talantty ǧalym – taldampaz mätınger, talǧampaz mänerşıldıgın ılımdes ärıptesterı älı talai tarazylar. Bızdıkı – özara basşy-qyzmetker, avtor-oqyrman, aǧa-ınılık qarym-qatynasymyzdan kökeige ılıngen kei jaittar turaly lebız bıldıru ǧana.

Tamyz tamyljyp tūr. Astana äkımdıgı janynan şyǧatyn gazettıŋ redaksiiasyn baǧdarǧa ūstap jürıp kelemız. Student kezımızden-aq aty bar basylymnyŋ tılşılıgın jauapty hatşylyǧyna qosyp, äjeptäuır uaqyt atqaryp kelgen «ambisiiamyz» jūmysqa ornalasatynymyzǧa qylaudai kümän qaldyrmastan, sybyrlap qoiady: «Qabyldaǧanda da, quana qabyldar!». Jettık. «Jeltoqsan, 28/1». Bas redaktor bölmesındemız. Qojaiyn az-kem äŋgımeden soŋ külımsırei söilegen küiı korrektorlyq qyzmetın ūsyndy. Bız mi aşytyp, äure bolmastan bas tarttyq.

Kelesı künı qaita ainalyp keldık. Kelısetınımızdı bıldırmekpız – esesıne basşy ainyp qalypty: «Qabyldap, tıldesetın de uaqyt joq. Maŋaidan aulaq jürsın». Mi aşydy. Äbden aşydy – basqa barar jer joqtai körınedı. Aqyry, «äke, kökelep» jūmysqa qabyldandyq-au. «Jıbek oramal kepkennen» keiıngı sözınen ūqqanym mynau boldy: «Qyzmet adamdy emes, adam qyzmettı körkeitedı. Alaşqa tūtqa bolǧandai talai aǧalarymyz tolysyp, qalyptasqan kezderınıŋ özınde qily-qily joldardan ötkenın, ailap jūmyssyz jürgenın ūmytpau kerek…». Būl – bas redaktor myrzanyŋ qolynda bar kartasyn būldaǧany emes, jas mamanǧa bergen tälımı edı. Aitpaqşy, sol kün Beijıŋ olimpiadasy alauy tūtanuymen säikes keldı, küntızbede 08.08.08. tūrǧanynan, sol künı gazet qaitadan «Astana aqşamy» atauymen şyǧa bastauynan simvolikalyq jylu sezıngendeimız. Bügınde kündelıgımnıŋ bır betınen jyrtsaŋ da, öşe qoimas jazudy oqi qalsam, quanam: «Jūmysqa ornalasqanyma – altynşy kün. Bıldei korrektormyn». Negızı, baiǧūs jas maman korrektorlyqty dünienıŋ qory sanap tūrǧan eşteŋesı joq…

 ***

Tabiǧi jaratylysynyŋ özegı – ǧalymdyq. Onysy är äreketınen, oi-paiymynan aiqyn aŋǧarylady. Äsırese, bız baiqaǧan bas redaktor Amantai Şärıptıŋ mätın tekseru mūqiiattyǧy – jönı bölek äŋgıme. Ekı söilemdık gazettık habarlamaǧa taqyryp qoiu üşın, ekı saǧat oilanuǧa bar. Oilau jyldamdyǧynyŋ şabandyǧynan dei almaspyz, älbette. Ǧalymdyq adaldyqtan sıŋırgenı.

Qazaq qara sözıne közqarasy kırpiiaz qalamger aǧa Maqsot Izımūlynyŋ bylai deitını esımde: «Amantaidyŋ sözderınıŋ arasyna qyl syiǧyzu qiyn. Ol ol ma, bır sözın alyp tastasaŋ, jazǧany tügel aqsap qalatyndai qalanyp tūrady».

Akademiialyq alymdylyǧy ūşan-teŋız ensiklopediialyq äŋgımelerınen eş jasyryna almaidy. Janyna jarqyn taqyryptyŋ tını tarqatylǧanyn ūqsaŋyz, älden-äzır toqtai qoiaryna ümıttenbeŋız. Tyŋdai berıŋız – tyŋdai tüsıŋız. «Uaqyt», «keŋıstık» syndy ūǧymdar ūmytylǧany abzal. Ūmytady da – ūmyttyrady da.

Jelbır-jeken jazuǧa saraŋ. «Aǧamyn ǧoi» dep ärpıl-tärpıl «kösemsuden» ada. Iаǧni, adam retınde jöndı-jönsız aqyl tyqpalaudan aulaq. Boiynan ǧalamat bılımıne jat aŋǧaldyq, alǧausyz balalyq aŋǧaryluy da yqtimal.

 ***

Jan-saraiymyz intuisiiaşyl. Alaida, o kısınıŋ tüisık tereŋdıgı oŋailyqpen boilatpaidy. Filolog-studentterdıŋ älı künge deiın üstelüstılık kıtaby «Söz önerınde» avtor şyǧarmaşylyq adamyna asa qajet qabıletter sanatynda intuisiiany erekşe atauşy edı. Osy bır japyraqtai jazbanyŋ keiıpkerı – tabiǧatynan tüisıktal azamat. Onysy, ärine, ūstazy akademik Zeinolla Qabdolov älgındei degendıkten ǧana emes şyǧar.

p.s. Astanalyq ömırımızdegı belsendı beinelerdıŋ bırı jönınde köŋıldegı jazudy syrtqa şyǧaraiyq deppız. Biyl. Mamyr qarsaŋynda. Mereitoilyq pafossyz.

Erbolat QAMEN

Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button