Aitpaiyn-aq dep edım!Basty aqparat

Tegın dese, tegın ūmytqan…

Biylǧy nauryzda öŋırlerde tegın taratylǧan nauryz köjege, palauǧa talasqan jūrttyŋ videosy äleumettık jelını jaruǧa şaq qaldy. Bır kese köjege bola bırın-bırı basyp-janşyp, balaǧattasyp jatqan aǧaiyndardyŋ äreketıne qarap «halyq sonşa aş jürgen joq qoi» dep keiıstık bıldırıp jatqandar da, «tegın dese ūiatty ūmytyp ketemız» dep ūltty kınälap jatqandar da bar. 

Jalpy qazaqtyŋ tegın dese ūiat, namysty qaiyryp qoiatynyn būdan būryn da kördık. Qaisybır qalada dükenge jalaŋaş kırse, djinsy şalbar beremız degen jarnama şyǧarǧanda qaraköz qyzdarymyz taŋ bozynan baryp kezekke tūryp, aq tänın aşyp, şalbar ūtyp alǧanyn da körgenbız. Sol joly da jūrt äleumettık jelıde bırneşe kün oŋdyrmai synady da, bırazdan soŋ sap tiylǧan-tūǧyn. Sol siiaqty köje men palauǧa talasqan köptıŋ ersı qylyǧy da köp ūzamai ūmytylady da, erteŋ jäne bıreu tegın dünie taratsa, oǧan da boqqa talasqan qarǧaşa taǧy üimeleitınımız anyq. Nege? Sebebı bügıngı qazaq tegın dese, altyn jatsa almaityn degdar tegın ūmytyp kettı. Bylaişa aitqanda, ūiat pen namys qu qūlqynnyŋ tabanynyŋ astynda qaldy. Osydan baryp, bızdıŋ ūlt jadaǧailanyp, joq närsege jelpıldep jüretın jeŋıltek halyqqa ainalyp bara jatqandai…

Şymqaladaǧy palauǧa talasqan körınıstı körgende Japoniiadaǧy jaǧdai esıme tüstı. 2011 jyly 11 nauryzda Japoniiadaǧy 9 baldyq jer sılkınısınen teŋız şaiqalyp, memleket auyr ekonomikalyq şyǧynǧa ūşyrady. Äsırese, zılzala ortalyǧyna jaqyn Fukusima, İvate jäne Miiagi siiaqty jerler sunamiden auyr zardap şektı. 11 myŋnan astam adam öldı nemese ız-tüzsız joǧaldy. Sondai qysyltaiaŋ sätte apat bolǧan öŋırlerge şūǧyl türde azyq-tülık, qūtqaru būiymdary jetkızıldı. Japon halqynyŋ mädeniettılıgı sondai, el basyna kün tuyp, aş-jalaŋaş qalǧan sätte de, ūlttyq bolmysyn joǧaltqan joq. Qarausyz qalǧan üilerdı, dükenderdı eşkım tonaǧan joq. Är öŋırge jetkızılgen azyq-tülık belgılengen orynǧa jaiǧastyrylǧannan keiın japondar ony özdıgınen kezekke tūryp, bır-bırlep alǧanyn bız telearnadan kördık. Kerek deseŋız, sol arada tärtıptı qadaǧalap tūrǧan qūqyq qorǧauşylar da joq. Bıraq jūrt kezekpen kelıp, bır qūty su, bır tılım nan ǧana alyp ketıp jatyr. Artyq alyp jatqan nemese talasyp, jūlysyp jatqan bır jan joq. Būǧan taŋ qalǧan Qytai tılşısı bır qariiadan «nege ekı qūty su almadyŋyz, nemereŋız bar ǧoi?» dep sūrasa, ana qariia «ondai ädepsızdıkke aştan ölsem de barmaimyn, nemerem ekeumızge bır qūty su jetedı. Artyq alyp ne ısteimın, basqa jūrtqa da azyq pen susyn kerek qoi» dep jauap qaiyrdy. Mıne, degdarlyq degen osy. Japondardyŋ elımızge kelıp, sport jarystaryn körgennen keiın, otyrǧan oryndaryn tük qoimai tazalap, qoqystaryn alyp ketkenın jazsaq, «olar piiar jasap jür» dep mūryn şüiıremız, endı el basyna kün tuǧan kezdegı japondyqtardyŋ äreketı men ai men künnıŋ amanynda tamaqqa talasqan qazaqtyŋ äreketın salys­tyryp körıŋızşı?!

Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button