Keşe Astanada QR Premer-ministrınıŋ orynbasary Berdıbek Saparbaevtyŋ töraǧalyǧymen «Tıl – tatulyq tıregı» atty respublikalyq keŋes öttı. Jiynǧa Parlament deputattary men osy salaǧa jauapty mamandar qatysty.
Keŋes barysynda «Tılderdıŋ üştūǧyrlyǧy», Tılderdı damytu men qoldanudyŋ 2011-2020 jyldarǧa arnalǧan memlekettık baǧdarlamasynyŋ jüzege asyryluy, elımızdegı Tılderdı oqytu ortalyqtarynyŋ atqaryp otyrǧan jūmystarynyŋ nätijelerı sarapqa salyndy.
– Adam balasy üşın tıldıŋ orny bärınen bölek. Tıl – dostyqtyŋ, beibıtşılıktıŋ, bolaşaqtyŋ kepılı. Ärbır memleket basty ruhani bailyq retınde tıldı damytuǧa airyqşa maŋyz beredı. Bızdıŋ elımızde tıl mäselesınıŋ qalai şeşılıp jatqandyǧyn bärıŋız bılesızder. 1998 jyly QR Tıl turaly zaŋy qabyldandy. Sol zaŋ aiasynda bırqatar jūmystar atqaryldy. Är aimaqta tılderdı damytu basqarmasy qūryldy. Bügıngı taŋda elımızde 8 myŋǧa juyq orta mektep bolsa, onyŋ 5 myŋǧa juyǧy memlekettık tılde, 1 jarym myŋy orys tılınde, 2 myŋǧa juyǧy aralas orta bılım beretın oqu oryndary. Sondai-aq, otandyq telearnalarda memlekettık tıldıŋ 50 paiyzdyq ülesı qataŋ eskerıluı kerek. Qazırgı taŋda elımızde üştūǧyrlyq tıl saiasaty qolǧa alyndy. Osy baǧytta auqymdy jūmystar qolǧa alyndy. Eger bızdıŋ azamattarymyz üş tılde erkın söileitın bolsa, onda bız damyǧan, bäsekege qabılettı memleket bolatynymyz anyq, – dedı Berdıbek Saparbaev.
Odan keiın söz alǧan halyq qalaulylary da tıl turaly taǧylymdy oilaryn bıldırse, osy salanyŋ lauazymdy tūlǧalary özderınıŋ atqaryp otyrǧan jūmystary jaily aityp berdı. Äsırese, jinalǧan qauymǧa «Egemen Qazaqstan» AQ-nyŋ prezidentı Sauytbek Abdrahmanovtyŋ nyǧyzdap aitqan bır örelı sözı erekşe äser ettı.
– Bügıngı taŋda bızdıŋ qazaq tılınıŋ özındık äuen yrǧaǧynyŋ būzylyp bara jatqandyǧy menı qatty alaŋdatady. Soŋǧy10-15 jyl ışınde aldymen telearnalar bastap, ony körermen qauym qostap, ülken dert keldı. Ol derttıŋ aty – orfografiia. Älemde barlyq halyq orfografiialyq zaŋdylyqqa süienıp jazady, söileidı. Al bızde osy talap mülde eskerılmei barady. Sondyqtan, qazaq tılınıŋ orfografiialyq sözdıgın qaita bastyryp, köp danamen şyǧaryp, mındettı türde telearnalarǧa taratpasaq, olardan talap etpesek, taiaudaǧy 20-30 jyldyŋ ışınde jazu boiynşa söileitın halyqqa ainaluymyz kädık, – dedı belgılı qalamger.
Jiyn soŋynda Ükımet basşysynyŋ orynbasary Berdıbek Saparbaev barlyq aitylǧan kelelı mäselelerdı qorytyp, jauapty mamandarǧa naqty tapsyrmalar berdı.
Azamat ESENJOL
