TŪRǦYNDAR TILEGIN AIаQSYZ QALDYRMAUǦA TYRYSAMYN
Qairat JAUHANOV, Astana qalasy mäslihatynyŋ deputaty:
Elbasy tapsyrmalaryn basşylyqqa ala otyryp, tūrǧyndardyŋ ötınışıne qūlaq asyp qana qoimai, olardy oryndap jürgen deputattar jeterlık. Solardyŋ bırı – «Astana» Halyqaralyq äuejaiy» AQ prezidentı, qalalyq mäslihattyŋ deputaty Qairat Keŋesbekūly Jauhanovty äŋgımege tartqan edık.
– Qairat Keŋesbekūly, sailauşylaryŋyzben qoǧamdyq qabyldaulardy dästürlı türde ötkızıp jürgenıŋızdı bılemız. Sonda qabyldauyŋyzǧa keluşılerdı nendei mäseleler mazalaidy?
– Ötken jyly qoǧamdyq qabyldauymyzǧa jüzden astam tūrǧynnan ötınış kelıp tüstı. Būlardyŋ arasynda ūjymdyq ötınışter de boldy. Olardyŋ köbı tūrǧyn üi, jūmyspen qamtu, balabaqşa mäselelerı boiynşa kömek sūrap, ötınış bıldırıp keledı. Sonymen bırge tūrǧyn üi-kommunaldyq şaruaşylyq mäselelerı boiynşa jäne saiajai tūrǧyndaryna qatysty şeşımın kütken şarua da şaş-etekten. Tūrǧyndar tılegın şamam kelgenşe aiaqsyz qaldyrmauǧa tyrysamyn.
Mäselen, Prigorodnyi eldı mekenındegı balabaqşaǧa kır juatyn oryn salyp berdık jäne balalar alaŋyn abattandyrdyq. Al, saiajai alabynyŋ tūrǧyndaryna baqşalaryn suǧaratyn nasostaryn jöndep berdık. Sonyŋ nätijesınde köp adam mol önımge ie boldy. Osy maŋdaǧy keibır aǧaştardyŋ ūşaryn kestık. Prigorodnyi, Zarechnyi jäne Telman tūrǧyn alaptarynda joldar jöndeldı. Sondai-aq, 19-sailau okrugınde ornalasqan «Meiırımdılık – M» qaiyrymdylyq qoryna ünemı kömek körsetıp kelemız.
– Sailauşylaryŋyzdyŋ jūmyspen qamtyluyna da qolūşyn berıp otyrady ekensız. Jalpy, qanşa adam jūmysqa ornalasty?
– İä, būl mäsele de ünemı nazarymda. Osy uaqyt ışınde 20-dan astam adam elordanyŋ äuejaiyna jūmysqa ornalasty.
– Sız sondai-aq «250 oryndyq balalar jūqpaly aurular auruhanasynyŋ qūrylysy» partiialyq postynyŋ jetekşısısız. Osy baǧytta qandai jūmystar jürgızılıp jatyr?
– Būl nysannyŋ qūrylys jūmystary 2008 jyly bastalǧan bolatyn. Ökınışke qarai, ol älı paidalanuǧa berılgen joq. «Nūr Otan» HDP tarapynan jürgızılgen tekserısten keiın nysannyŋ jūmysy baqylauǧa alyndy. Sonyŋ nätijesınde atalmyş nysannyŋ qūrylys jūmystary biyl üşınşı toqsanda aiaqtalatyn boldy.
– Elbasy «Qazaqstan-2050» Strategiiasy: qalyptasqan memlekettıŋ jaŋa saiasi baǧyty» atty Joldauynda 2025 jyldan bastap älıpbiımızdı latyn älıpbiıne köşıruge kırısuımız kerektıgın basa aitqan bolatyn. Būl turaly pıkırıŋız qandai?
– Öz basym latyn alfavitıne köşu qazaq tılınıŋ märtebesın ösıredı dep oilaimyn. Elbasy aitqandai, bız qazaq tılın jaŋǧyrtuǧa tiıspız. Memlekettık tıl Qazaqstanda tūratyn barlyq halyqtardy bırıktıretın bolady. Būl rette bız tıl saiasatyn sauatty jäne däiektı, bükıl qazaqstandyqtar söilesetın bırde-bır tılge qysym jasamai jürgızuımız kerek.
Bızdıŋ elımızde memleket tarapynan qazaq tılınıŋ pozisiiasyn nyǧaitu maqsatynda köp jūmys atqarylyp keledı. Būl rette memlekettık tıldı keŋınen qoldanu jönındegı keşendı şaralardy jüzege asyru jalǧasuda. Ūlt bolyp şeşuge tiıstı osy bır prinsiptı mäsele bızdıŋ balalarymyzdyŋ bolaşaǧy üşın köterılıp otyr. Sebebı, osylaişa bız älemmen bırge tüsuge, balalarymyzdyŋ aǧylşyn tılı men internet tılın jetık igeruıne, al eŋ bastysy – qazaq tılın jaŋǧyrtuǧa jaǧdai tuǧyzamyz.
«Bızdıŋ mındetımız – ony barlyq salada belsendı paidalana otyryp damytu. Bız ūrpaqtarymyzǧa babalarymyzdyŋ sandaǧan buynynyŋ täjıribesınen ötıp, bızdıŋ de üilesımdı ülesımızben tolyǧa tüsetın qazırgı tıldı mūraǧa qaldyruǧa tiıspız. Būl – özın qadırleitın ärbır adam derbes şeşuge tiıs mındet» dedı Memleket basşysy.
2025 jylǧa qarai qazaqstandyqtardyŋ 95 paiyzy qazaq tılın bıletın bolady. Būl üşın bızdıŋ elımızde barlyq jaǧdai jasalǧan. Qazırdıŋ özınde oquşylardyŋ 60 paiyzdan astamy memlekettık tılde oqidy. Endıgı jerde ärbır qazaq özınıŋ ana tılınde söileuge ūmtylsa, tılımız Ata Zaŋymyzdaǧy märtebesıne laiyq ornyn ielenedı.
Gülbarşyn ÖKEŞQYZY