Jylu jönındegı jyr qai kezde de bolǧan. Bıraq, elordamyzdaǧy PİK-ter soŋǧy jyldary köŋıl toǧaitatyn jetıstıkterge qol jetkızdı. Al biylǧy jylu beru mausymyna ja-uapty qūrylymdardyŋ daiyndyǧy qandai degen saualdy alǧa tartyp, Astana qalasyndaǧy PİK qauymdastyǧynyŋ töraǧasy Meizambek Kenjebaevqa jolyqtyq.
«Daudyŋ basy – Dairabaidyŋ kök siyry» degendei, qalamyzdaǧy päter ielenuşıler tarapynan tuyndaǧan mäsele älı künge deiın pyşaq jüzınde tūr. Zaŋ boiynşa ärbır adam köpqabatty tūrǧyn üidegı päterınıŋ bır şarşy metrıne kem degende 25 teŋge töleuı tiıs. Osyny töleuge kelgende keibıreuler syryqqa qūryq boilatpai, boi tasalap jür eken. Äsırese, belşeden batqan qaryzdyŋ basym bölıgın päterın jalǧa bergender qūrap otyr. «Qaryzdy ötemeu saldary bızge orasan kedergı keltırude. Qanşama ret tūrǧyndardy jinap, arnaiy jiyn da ötkızdık. Eş nätije joq. Söitedı de «menıŋ päterımnıŋ tehnikalyq qauıpsızdıgın talapqa sai äzırlep berıŋızder» dep eskertu jasaidy. Qarajat öz därejesınde jinalmasa, bız de qimyldai almaimyz ǧoi», – deidı şarasyz küige tüsken Meizambek Qabylbaiūly.
Mysaly, 100 päterlık tūrǧyn üidı qysqa daiyndau üşın 150 myŋ teŋge qajet. Al älgı qarajat ötelmegendık saldarynan PİK-terge tyǧyryqtan şyǧuǧa tura keledı. Onyŋ ber jaǧynda baǧa jyl saiyn qūbylyp tūr. Asyly, basty kemşılık – tūrǧyndar men PİK arasyndaǧy tüsınıspeuşılıkten oryn alyp otyr.
– Byltyr qys mezgılınde jylu beru mäselesıne bailanysty qalamyzda aitarlyqtai kemşılık oryn alǧan joq. Sonau tyŋ igeru kezınde boi kötergen tūrǧyn üilerdegı eskı qūbyrlardy da kezeŋ-kezeŋımen jaŋartyp kelemız. Qazır 300 üige avtomatika qūrylǧysy ornatyldy. Iаǧni, dala jyly bolsa, jylu qysymyn retteidı. Jasyratyny joq, kezınde qūbyrlardyŋ dūrys ornalaspaǧandyǧy sebeptı, bırqatar üilerge jylu jetkılıktı kelgen joq. Osylardy bız jaŋamen auystyryp, aua qysymyn rettedık, – deidı äŋgıme arasynda M.Kenjebaev.
Alaida, älı şeşımın tappaǧan mäsele bar. Basqa öŋırdı qaidam, M.Kenjebaevtyŋ aituynşa, Astana qalasyna jylu qūbyrlary syrttan tasymaldanady. Däl qazırgı kezde Cheliabinskınıkıne sūranys artyp otyrǧan körınedı. Bıraq, olardyŋ qaǧaz jüzındegı 20 jyl kepıldık merzımı 10 jyl ışınde syr beredı eken. Ekınşıden, kei qūbyrlary ornatylǧan boida-aq su jıberıp qoiady. Öitkenı, cheliabinskılık ärıptester zauyt basynda qūbyrdy tekserıp aluǧa kelısımın bermeidı. Mūndai kereǧarlyqtan bızdegıler taiaqty ekı ese jeidı. Degenmen, bügıngı taŋda qalamyz jylu beru mausymyna 84 paiyz daiyn. 1 qyrküiekke deiın būl töŋırektegı jūmysty tolyq aiaqtap şyǧudy mejelep otyr.
Jyl ötken saiyn elordada tūrǧyn üiler qatary köbeiıp keledı. Osyǧan orai, JEO-1-dıŋ maŋaiynan jylu taratatyn jaŋa qazandyq salynuda. Jalpy, memleket bar jaqsylyqty köpşılıkke jasaudan aianyp qalǧan emes. Al bız bolsaq, qaryzdy ötemei, eselep qarymta qaitarǧymyz keledı. Būl endı – eş aqtauǧa jatpaityn äreket.
Ämırhan ALMAǦANBETOV
