Sūhbat

Ūlanbatyr BAQYTHAN: LATYNǦA KÖŞU ÄLEM QAZAQTARYNYŊ BASYN QOSADY

Ūlanbatyr BAQYTHAN

Ūlanbatyr BAQYTHAN, Qytaidaǧy qazaq studentterı bırlestıgınıŋ jetekşısı

   

Şetelde oqityn qazaq jastarynyŋ bırı – Ūlanbatyr Baqythan. Resei memlekettık mūnai-gaz universitetınıŋ 4-kurs studentı. Qytaidaǧy qazaq studentterınıŋ basyn qosqan Bırlestık jūmysyna jetekşılık etedı. Juyrda «Astana aqşamy» gazetıne özderı daiyndaǧan latyn älıpbiınıŋ jobasyn jıberıptı. Al bız bolsaq, Ūlanbatyrmen äleumettık jelı arqyly az-kem tıldesken edık.

– Ūlanbatyr, bırlestıktıŋ jūmysyna biyl üş jyl tolady eken. Äu basta közdegen maqsattaryŋyz oryndaldy ma?

– Būǧan deiın Qytaida qazaq jastarynyŋ bırde-bır bırlestıgı bolmady. Sondyqtan, eldıŋ tükpır-tükpırınde oqyp jürgen jastardyŋ basyn qosyp, tamaşa bırlestık qūruǧa bel bailadyq. 2011 jyly qazan aiynda Pekin ortalyq halyq radiosynyŋ bastamasymen Qytai astanasynda ötken «Tūŋǧyş Qytai qazaq studentterınıŋ käsıptenu jäne ǧylym-tehnika jaŋalyqtaryn aşu» mäjılısınde būl maqsatymyzǧa jettık. 4 qazan künı «Qytai qazaq studentterınıŋ bırlestıgı» resmi türde qūryldy. Alǧaşqy qūryltaiymyzǧa 180 qazaq studentı qatysty. Bügınde bırlestıktıŋ ǧylym-tehnika, audarma, joba-jospar, keŋes beru, mädeniet, sport, ügıt, sauda-ekonomika jäne zaŋ bölımderı boiynşa jetekşıler jūmys jasaidy. Jūmysymyzdyŋ jandanuyna Qazaq mädeniet qoǧamyndaǧy jastar tobynyŋ töraǧasy Duman Jaqypūly aǧamyz airyqşa kömek körsettı. Qazırge deiın studentter bırlestıgınıŋ üş retkı qūryltaiy tabysty öttı . Studentter qūryltaiynan bölek, ana tılı synybyn aşu, jetım balalarǧa qarailasu , kömekke mūqtaj jandarǧa järdemdesu, orta mekteptegı bauyrlardyŋ universitet taŋdauyna arnauly material şyǧaryp, keŋes beru sekıldı jūmystarmen ainalysamyz.

– Bırlestıktıŋ qoǧamǧa tigızer äserı qandai?

– Studentter bırlestıgınıŋ damuy üşın azamattar bır jaǧadan bas, bır jeŋnen qol şyǧaryp keledı. Audarma salasynda da bıraz eŋbektendık. «Jastar sūhbatyn» ūiymdastyryp, qazaq mädenietın tanystyryp, ūmytylyp bara jatqan dästürlı mūralardy tügendeudemız. Byltyr el Täuelsızdıgı qarsaŋynda «Bırlık kerek bızderge!» atty ǧalamtorda tūŋǧyş ret studentter aitysyn ūiymdastyrdyq. Studentter bırlestıgınıŋ qalamdastyǧy qūrylyp, «Jas Alaş», «Aq jol» syndy qos ailyq jurnaldarmen bırge «Alaqai» gazetın şyǧardyq. Jäne «Qytai ūlttary» atty halyqaralyq jurnalǧa, «Şyŋjaŋ» gazetıne studentter qalamynan tuǧan şyǧarmalar men ǧylymi eŋbekterın joldap, jaryqqa şyǧaruǧa mūryndyq boldyq. Bır sözben aitqanda, osy uaqyt ışınde qazaq studentterınıŋ ortaq arnasy qalyptasty deuge bolady.

– Qazaqstanda latyn älıpbiıne köşu mäselesı köterılgenı belgılı. Sızdıŋ közqarasyŋyz qandai?

–Bızdıŋ qazaq studentterınıŋ saity latyn älıpbiıne köşudıŋ qamynda. Ūlt kösemı Älihan Bökeihanovtyŋ «Qazaqtardyŋ basyn qospai, qazaq qazaq bolmaidy» degen sözın esten şyǧarmauymyz kerek. Latynşaǧa köşu arqyly älem qazaqtarynyŋ basyn qosuda ülken jeŋıske jetuge bolady. Qazaq jazuynyŋ bırlıkke keluı arqyly el bırlıgın nyǧaituǧa, älem qazaqtarynyŋ mädeniet jäne täjıribelerın almastyruda igı ıster atqarylar edı.

– Osy rette älıpbige qatysty qandai jobalaryŋyz bar?

– Studentter bırlestıgı öz tarapymyzdan şyqqan jobany Qazaq elıne ūsynudy jön kördık. Bız azamattardyŋ ortaq bekımı negızınde jasalatyn latyn älıppesın qūradyq. Jobaǧa Türkiiada oqyp jatqan ärı türık tılınıŋ mamany Eldes Ordalaştyŋ eŋbegı zor. Taǧy da Älihan babamnyŋ myna bır sözı ärkez este boluǧa tiıs dep oilaimyn: «Qazaqtyŋ bolaşaǧy, keŋ maǧynada alǧanda, batystan üirenude». Latynşaǧa köşudıŋ ülken arnasy batystyŋ aqausyz mädenietın jäne önerkäsıp tehnikasyn qabyldauda jäne ūlttyq dästürımızdı saqtauda, qazaq halqynyŋ älem örkenietı men ruhaniiatyna üles qosyp, öz elınıŋ memlekettık ideologiiasyn bekemdeude tarihi rölı zor bolmaq.

– Özıŋız basqaratyn bırlestıktıŋ müşelerı qai mamandyqty igerude?

– Är salanyŋ azamattary bar. Ädebiet, körkem öner salasynan bastap, medisina, auyl şaruaşylyǧy, metallurgiia, ken barlau, mūnai barlau, tasymaldau, äskeri, elektrondy tehnologiia, halyqaralyq ekonomika jäne sauda, diplomatiia syndy är aluan salada bılım aluda.

– Qandai ūsynystaryŋyz bar?

–Qazaqstanda düniejüzılık Qazaq student-jastarynyŋ bırlestıgın qūrudy ūsynamyn. Osy arqyly älemnıŋ jer-jerınde jürgen qazaq jastarynyŋ basyn bır arnaǧa äkeluge, ūlttyq önerkäsıp pen ūlttyq ekonomikany qūruǧa bolady dep bılemın.

Sūhbattasqan Gülmira Aimaǧanbet

Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button