Bılım

ŪLYQTASAŊ, ŪSTAZ ISIN ŪLYQTA

4

«Qazaqstan – 2050» strategiialyq jospardyŋ negızgı basymdyqtaryn ıske asyruǧa baǧyttalǧan jūmystardy, öndırıske innovasiialyq tehnologiiany engızudı tıkelei ıske asyruşy jastarǧa, bolaşaq mamandarǧa sapaly bılım berudıŋ qanşalyqty maŋyzy baryn barşamyz jaqsy tüsınemız.

Ärine, elımızdıŋ bılım men ǧylym salasyndaǧy bırşama jetken tabystary quantady, bıraq ta, bılım jüiesındegı üzdıksız, nätijesıne jetpei, bırınen soŋ bırı jürgızılıp kele jatqan qaita qūrular (reformalar), Bılım jäne ǧylym ministrlıgındegı basşylyqtyŋ ekı-üş jylda jiı auysa beruı elımızdıŋ bolaşaǧy bolatyn jastarǧa bılım men tärbie beruge kedergı bola ma degen sūraq bız siiaqty qart ūstazdardy qatty alaŋdatady.

 Bılım salasyndaǧy reformalar qoǧamnyŋ negızgı bailyǧy – jas buynǧa baǧyttalyp jürgızıletın bolǧandyqtan, reformalardy öte saq, äbden pısıp jetılgen nätijelerdıŋ negızınde jürgızuımız qajet qoi.

Mūǧalımderdıŋ eŋbekaqy tömen, al jyl saiyn memleket tarapynan eŋbekaqyǧa qosatyn azǧana üsteme-paiyzdardy, ıle-şala azyq-tülıkke jäne basqa da tauarlarǧa qosylatyn üsteme baǧalar jep qoiuda. Naqtylap aitsaq, ūstazdyŋ eŋbekaqysy osyndai keleŋsız jaǧdaida būrynǧysynşa öspegenın baiqatady.

Astana, Almaty siiaqty ırı qalalarda künkörıs deŋgeiı joǧary bolǧandyqtan, otbasyn asyrau maqsatynda mūǧalımder amalsyz ekı-üş stavkamen jūmys ısteuge mäjbür. Ekı jerde qyzmet atqaryp, tünde küzette bolǧan mūǧalımdı de kördık. Osyndai jaǧdaida 36-40 saǧat jüktemesı bar mūǧalımnen qandai bılım sapasyn sūraimyz? Ūstaz jüktemesın joǧarǧy buynda 12-14 saǧatqa deiın azaitu, al tömengı buynda 16-18 saǧatqa deiın azaitu mäselesı älı de bolsyn şeşılmei keledı. Bügıngı jedeldetılgen aqparattyq zamanda jaŋaşa sabaq ötkızu, oquşylarmen qarym-qatynas jasau, sekund saiyn özgeretın jaŋalyqtardy mūǧalımge igeru köp uaqytty alady. Mektepte  aptasyna 18 saǧat sabaq beru üşın öz ısıne berılgen mūǧalım kemınde üiınde aptasyna 36 saǧattan 54 saǧatqa deiın uaqyt jūmsaitynyn barlyq jūrt  bıle bermeidı.

Oqu sapasynyŋ talapqa sai bolmauynyŋ basty kedergılerınıŋ bırı dep on jyldai qatarynan jürgızılıp kele jatqan  «jaŋaşyldyq» – ŪBT-ny (ūlttyq bıryŋǧai testıleudı) atar edım.

ŪBT – oquşylardyŋ oilau-söi­leu jüiesın damytpai, üzdıksız qai­ta­lau arqyly testte körsetılgen sūraq­tardy köru maşyqtyǧymen ǧana ūǧuǧa üiretedı. Sabaqta auyzekı söileu uaqyty azaidy, sonyŋ saldarynan oquşylarymyzdyŋ ädebi söileu mädenietı müldem tömendep kettı.  Köptegen oquşylar jyl boiy sabaq oqymai-aq, ŪBT-dan joǧary ball alyp jürgendıgın ūstazdarymyzdyŋ öz auzynan jiı estimız.

Ekınşıden, mektep ūjymynyŋ jyldyq jūmysy, tıptı, audan, oblys äkımderınıŋ jūmysyn baǧalau 2004 jyldan berı ŪBT-nyŋ nätijesıne bailanysty jürgızılıp keledı. Būl dūrys emes. Keibır mektepter oquşy­lardyŋ jäne olardyŋ ata-analaryn ŪBT-ǧa qatysu erkındıgınen aiyryp,  qorytyndy testıleuge, negızınen, tek jaqsy oqyǧandardy jıberedı. Eger naqty salystyrmaly  tereŋ zertteuler jürgızılse, būl kemşılıkter anyqtalar edı. Mektep bıtıruşı 30 oquşynyŋ 15-ın ŪBT-ǧa jıberıp ball jinaǧan mektep pen 30 mektep bıtıruşısınıŋ 30-ynda ŪBT-ǧa tolyq jıberıp bırdei ball alǧan mektep ūjymdaryn bır deŋgeide baǧalau ädıletsızdık emes pe?

Sondyqtan, būl kemşılıkterdı joiu üşın oquşylardyŋ ädebi tılmen söileuın  jäne  memlekettık tıldı sauatty, tez meŋgeruı üşın qazaq tılı men ädebiet pänınen memlekettık emtihan – jazbaşa şyǧarma jazudy, al orys mektepterınde diktant aludy qaita engızgen jön.

Üşınşıden, elımızde ūstazdar eŋbegın eskerude qanşama jūmystar jürgızılıp jatqanymen älı künge deiın tiısınşe baǧalanbai keledı. Oǧan bır mysal, kezınde bız jamandaityn keŋes ükımetı tūsynda 25 jyl üz­bei eŋbektengen ūstazdar men mektep basşylaryna sol kezeŋdegı marapattardyŋ eŋ joǧarǧysy – «Lenin ordenı» berıletın, keiın­nen 25 jyl jūmys ötılı bar erte zeinetkerlıkke şyqqan barlyq ūstazdardy 1990 jyldarǧa deiın «Eŋbek ardagerı» medalımen marapattaityn.

Menıŋ 48 jyl üzbei ūstazdyq eŋbek etken qairan eŋbegım, onyŋ ışınde 28 jyl auyl mektebınıŋ direktory bolyp eŋbek etuım soǧan dälel retınde  mysal bola alady. Keudege taqqanym täuelsızdıktıŋ alǧaşqy jyldary asyǧys äzırlengen dizainy oilastyrylmaǧan «Bılım salasynyŋ üzdıgı» belgısı ǧana.

Ūstazdar janūiasymyz. Otbasy­myzdaǧy 7 ūstazdyŋ 145 jyldyq jūmys ötılı bar, bıraq ta 50 jyl aldymnan ötken myŋdaǧan şäkırt­te­rımnıŋ, balalarym men nemerele­rım­nıŋ aldynda eŋbegımızdıŋ baǧa­lan­baǧanyna  ūialam, keiıngı öz ūr­paqtarym būl mamandyqty qalamai qala  ma dep qorqamyn.

 

Qajymūrat NÄSİEV,

ardager ūstaz

Taǧyda

admin

«Astana aqşamy» gazetı

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button