Jastar saiasaty

Volonterlyq – aqjürek qyzmet

2020 jyl Qazaqstandaǧy «Volonterler jyly» dep jariialanǧany belgılı. Memleket basşysy volonterlıktı ūlttyq deŋgeide ǧana emes, är qala men auylda da damytu qajettıgın atap öttı. Sodan berı elımızde volonterlyq qozǧalys aiasynda atqarylǧan jūmystar turaly Elorda.Info-ǧa bergen sūhbatynda «Ūlttyq volonterler jelısı» zaŋdy tūlǧalardyŋ erıktı bırlestıgınıŋ nūsqauşysy Aidana Maqyşeva aityp berdı.

[smartslider3 slider=1323]

– Aidana Rasylhanqyzy, köpşılık Sızdı volonterlyq qozǧalystyŋ belsendısı retınde jaqsy bıledı. Al bıraq būl salaǧa qalai keldıŋız?

– Menıŋ volonterlyqpen ainalysyp jürgenıme 6 jyl boldy. Bügınge deiın «Ūlttyq volonterler jelısı» ūiymynyŋ nūsqauşysy retınde el boiynşa köptegen jobalardy jüzege asyruǧa qatystym. Ärine, mūnyŋ barlyǧy erıktıler qozǧalysyna qatysuymnyŋ nätijesı dep bılemın. Jambyl oblysynyŋ ortalyǧy – Taraz qalasynda mekteptı bıtırgennen keiın 2012 jyly Nūr-Sūltan qalasynda joǧary oqu oryndarynyŋ bırıne oquǧa tüstım. «Qarjyger» mamandyǧyn meŋgergen studenttık jyldary volonterler qozǧalysymen jaqynyraq tanysu mümkındıgıne ie bolǧan edım. Sol kezde mümkındıgı şekteulı jandarǧa jäne ata-ana qamqorlyǧynsyz qalǧan balalarǧa kömekteskım keldı. Keiın volonterlıkpen ainalysatyn studentterdıŋ qataryna qosylyp, qaiyrymdylyq şaralarǧa at salystym.

Uaqyt öte kele keşegı studentter oquyn bıtırıp, mamandyqtary boiynşa qyzmetke tūrdy. Abyroi bolǧanda men volonterlyqpen ainalysa jürıp, özımnıŋ ömırlık jarymdy kezıktırdım. Ol da studenttık jyldary erıktılermen bırge qoian-qoltyq jūmys ıstegen bolatyn. Köp uaqyt ötpei köŋılderımız jarasyp, şaŋyraq köterdık. Degenmen, men volonterlyqtan qol üzgen joqpyn. Būl baǧyttaǧy jemıstı jūmysym basşylyqtyŋ köŋılınen şyqqan soŋ maǧan «Ūlttyq volonterler jelısı» ūiymynyŋ nūsqauşy qyzmetı senıp tapsyryldy. Bügınderı men el boiynşa erıktılerdıŋ jūmysyn üilestırıp qana qoimai, öŋırlerde volonterlyqqa qatysty taqyrypta üşkündık treningter, astanadaǧy joǧary oqu oryndarynda jäne audandarda kezdesuler ūiymdastyramyz. Būl şaralar barysynda studentterge bızdıŋ ūiymnyŋ jūmysy, qolǧa alynǧan şaralar turaly äŋgımeleimız.

– Byltyr elımızdegı volonterler qozǧalysy jaŋa biıkke köterılgenı sözsız. Ainaldyrǧan bır jyldyŋ ışınde elımızdegı volonterlyq baǧyt qalai damydy?

– Bızdıŋ elımızdegı volonterler qozǧalysyna on jyl tolǧanyna qaramastan, köpşılık onyŋ jūmysyn älı künge deiın dūrys tüsınbeidı. Qazaqstandyqtar «volonter» – bos uaqyty köp, ne ısterın bılmei jürgen jastar dep oilaidy. Bıraq, būl qate pıkır. 2016 jyly elımızde Volonterler qyzmetı turaly arnaiy zaŋ qabyldanǧan-dy. Būl zaŋ alǧaş ret elımızde volonterlıktıŋ tūraqty, jüielı damuynyŋ ırgetasyn qalady deuge bolady. Osy sätten bastap volonterlık bastamalar zaŋnamalyq negız ben ornyqty damuǧa ie boldy. Jalpy, qazırgı taŋda volonterler qozǧalysy qarqyndy damyp keledı. Jalpy, bızdıŋ mälımet boiynşa, volonterler qozǧalysyna 50 myŋǧa juyq adam adam tartylǧan.

Būl oraida «Ūlttyq volonterlık jelı» ūiymynyŋ jūmysyn atap ötken jön. Būl ūiym 2010 jyly Azamattyq Alians bastamasymen Qazaqstandaǧy BŪŪ-nyŋ erıktıler baǧdarlamasy jäne özge de volonterlık ūiymdarmen bırlese qūrylǧan bolatyn. Basty maqsat – azamattar, azamattyq qoǧam instituttary, biznes sektorlar jäne memlekettık qūrylymdar arasynda volonterlık, volonterlık bastamalary men volonter mädenietın qalyptastyru, qoldau jäne damytu. Bırınşı qysqy volonter lagerıne 70-ten astam menedjerler, volonter üilestıruşılerı jäne 35 qazaqstandyq ÜEŪ volonterlerı qatysty. Al bügıngı taŋda ol elımızdıŋ 17 öŋırındegı 86 volonterlık ūiymdy bırıktıredı.

Sondai-aq, «Ūlttyq volonterlık jelı» zaŋdy tūlǧalardyŋ erıktı bırlestıgı 2020 jyly Äzırbaijan volonterlık ūiymdarynyŋ odaǧymen volonterlık salasyndaǧy ärıptestık turaly memorandumǧa qol qoiǧanyn atap ötken jön.

– 2020 jyly koronavirustyŋ taraluyna bailanysty elımızde karantin engızıldı. Nätijesınde köptegen otandastarymyz kün körıs közınen aiyrylyp, qiyn jaǧdaiǧa duşar bolǧan edı. Sol kezde jūrtşylyqqa kömek qolyn sozǧan volonterlerdıŋ eŋbegı eren bolǧanyn bılemız. Erıktıler qozǧalysynyŋ halyqqa kömek körsetu maqsatynda atqarǧan jūmystarǧa keŋınen toqtalyp ötseŋız.

– Bız volonterlyqty damytu boiynşa jetı negızgı baǧytty ırıktep aldyq. Būl – bılım beru, medisinalyq, ekologiialyq volonterlık, ömırlık qiyn jaǧdaiǧa tap bolǧan adamdarǧa tälımgerlık, tehnogendık apattardy, tötenşe jaǧdailardy joiu kezındegı erıktılık, qart adamdarǧa, arnaiy kütım körsetıletın mekemelerde jürgen adamdarǧa, erekşe qajettılıkterı bar adamdarǧa kömek körsetu, sondai-aq ruhani-mädeni jäne tarihi qūndylyqtardy saqtau boiynşa volonterlık. Atap aitqanda, volonterler «Asyl mura», «Bilim», «Saýlyq», «Sabaqtastyq», «Taza Álem», «Úmit» jäne «Qamqor» siiaqty baǧyttar boiynşa jūmys ısteidı.

Karantin kezındegı «Ūlttyq volonterler jelısınıŋ» atqarǧan jūmysyna keler bolsaq, «BIRGEMIZ» respublikalyq volonterler front-ofisı jobasy aiasynda elordalyq 375 volonter azamattarǧa 507 100 medisinalyq betperde, al mūqtajdarǧa 1011 azyq-tülık sebetın tabystady. Bızdıŋ volonterlardyŋ karantin kezındegı jalpy ekonomikalyq ülesı 21 mln teŋgenı qūrady. Al volonterler tartqan ırı mekemeler men ūiymdar 185 mln teŋgenıŋ kömegın körsettı. Būl oraida, «Iа Almatines», «Lider.kz», «Temırtau jastar kluby», «Qyzylorda volonterlary» jäne taǧy qoǧamdyq bırlestıkterdı atap ötuge bolady.

Prezident Qasym-Jomart Toqaevtyŋ erıktılerdı daiarlaudyŋ bılım beru ortalyqtaryn aşu, äleumettık jelılerde volonterlık infraqūrylymyn qūru jönındegı tapsyrmasyna säikes, 2018 jyly QR Aqparat jäne qoǧamdyq damu ministrlıgınıŋ bastamasymen «Qazvolunteer.kz» platformasy qūrylǧan bolatyn. Jalpy 3336 volonterlık ūiymnyŋ basyn bırıktıretın būl platforma jobalardy ızdestırudı jeŋıldetedı. Iаǧni, volonter bolǧysy keletın kez kelgen adam osy platformaǧa tırkele alady. Volonterlyq ūiymdar, organdar nemese mekemeler jobaǧa qandai da bır baǧyt boiynşa volonterdı şaqyra alady. Belsendı jastar özderıne jüktelgen mındetterdı oryndaǧan jaǧdaida ony şaqyrǧan organ volonterdıŋ jūmysyn baǧalai alady. Ärı qarai, volonterlerdıŋ portretıne qarai otyryp, kez kelgen basqa ūiym būrynǧy täjıribesı men būrynǧy volonterlık ūiymnyŋ baǧasyn eskere otyryp, ony basqa jobalarǧa şaqyru mümkındıgın ie. Bügınge deiın atalmyş platforma aiasynda el boiynşa 961 joba jüzege asyrylǧan. Taǧy bırqatar jobalardy jüzege asyru josparlanyp otyr.

– Aidana Rasylhanqyzy, elımızde volonterlık dästürdı damytu üşın qandai qadamdar jasau kerek dep oilaisyz?

– Volonterler – būl tek jastar ǧana emes. Bügıngı taŋda erıktıler arasynda 35-40 jastaǧy öte belsendı azamattar da bar. Käsıbi täjıribesı, jūmys orny, bılımı bar azamattar. Volonterler – būl eŋ aldymen öz taǧdyryna, öz ölkesınıŋ taǧdyryna, jalpy qorşaǧan ortasyna nemqūraily qaramaityn jandar. Ärine, volonterler – būl meiırımdı, qaiyrymdy adamdar, sözben emes, ıspen jaqyndaryna, qoǧamǧa kömek körsetuge, qorşaǧan ortany, öz elın jaqsy jaqqa qarai özgertuge daiyn.

Elımızde volonterlyq dästürdı damytudyŋ bırneşe joly bar. Atap aitqanda, volonterdıŋ eŋbegı – aqysyz. Sonymen qatar, bız volonterlyq müldem aqşany qajet etpeidı degen aŋyzdy seiıltkımız keledı. Alaida, erıktıler nemese volonterlık ūiymdar jūmsaǧan şyǧyndarǧa qarajat qajet. Volonterlyq qyzmet şeŋberınde özındık şyǧyndar bolady. Sondyqtan jer- jerde erıktılerdı moraldyq jäne materialdyq jaǧynan yntalandyru kerek dep oilaimyn.

Jyl qorytyndysy boiynşa yntalandyru maqsatynda «Jyl volonterı» halyqaralyq syilyǧy taǧaiyndaldy. Būdan bölek, 2019 jyly äleumettık studenttık nesie jobasy ıske qosyldy. Volonterlık qyzmetke tartylǧan, belsendı aralasatyn kündızgı oqu formasyndaǧy joǧary oqu oryndarynyŋ studentterıne äleumettık studenttık kredit türlerı ūsynyldy. Student stipendiiaǧa üstemeaqy türınde nemese eger ol aqyly negızde oqyp jatsa, osy studenttık vaucher nemese öz oquyn töleuge kredit beru türınde yntalandyryluy mümkın. Būl üşın atalmyş studentter bızdıŋ «Qazvolunteer.kz» platformasyna tırkeluı qajet.

İgı ısterdıŋ aldaǧy uaqytta öz jalǧasyn tabary sözsız. 2022 jyly da  bızdıŋ belsendı de meiırımdı azamattardyŋ, volonterlık ūiymdardyŋ arqasynda barlyq jobalarymyzdyŋ jüzege asatynyna senımdımın.

– Äŋgımeŋızge raqmet!

Taǧyda

Pıkır üsteu

Back to top button