Astana ekonomikalyq forumy biyl osymen onynşy ret ötkelı tūr. «Jaŋa energiia – jaŋa ekonomika» degen taqyryppen ötetın jiyn 15-16 mausym künderı älemnıŋ tanymal ǧalymdary, ekonomisterı jäne saiasatkerlerınıŋ qatysuymen jahan ekonomikasynyŋ özektı mäselelerın talqylap, olardy şeşudıŋ töte joldaryn qarastyrady.
Astana ekonomikalyq forumy özınıŋ auqymy jaǧynan küllı Euraziia keŋıstıgınde būl salada teŋdesı joq jiyn bolyp tabylady. Ol jyl saiyn jaz ailarynda elordada älem liderlerınıŋ, halyqaralyq sarapşylardyŋ, ǧalymdardyŋ, saiasi qairatkerlerdıŋ, türlı qarjy instituttary men biznes-qoǧamdastyqtar ökılderınıŋ basyn qosady.
Būl forumdy 2008 jyly älemdegı qarjy-ekonomikalyq daǧdarystyŋ ekpının basuǧa kerektı tetıkterdı ızdestıru maqsatyndaǧy jahandyq qūral retınde Qazaqstan Prezidentı Nūrsūltan Nazarbaev ömırge keltırgen edı. Forum sol kezde «Ǧalymdardyŋ euraziialyq ekonomikalyq kluby» qauymdastyǧy retınde qalyptasty. Qazırgı taŋda qauymdastyq jahannyŋ 120 elı ökılderınıŋ basyn bırıktırıp otyr.
Forum özınıŋ bastauyn 2008 jylǧy 27 mausymnan alady. Ol «Jahandanu jaǧdaiyndaǧy ekonomikalyq damudyŋ qazırgı zamanǧy aspektılerı» taqyrybyna arnaldy. Jiynǧa jaqyn jäne alys 40 şet elden delegat keldı. Forum şeŋberınde qazırgı zamannyŋ negızgı ekonomikalyq jäne äleumettık şaqyrularymen kürestıŋ şeşımderın tabu jaiy talqylandy.
Ekınşı ekonomikalyq forumnyŋ jalau köteretın şaǧy 2009 jylǧy 11-12 nauryz künderıne säikes keldı. Onyŋ basty maqsaty 2009 jylǧy säuır aiynda Londonda G-20 memleketterı basşylarynyŋ qatysuymen ötetın sammitte ūsynyluy yqtimal jappai daǧdarys jaǧdaiyndaǧy ekonomikanyŋ damuy jönınde ūsynystar daiyndau boldy. Forumǧa barlyǧy 50 elden 250-den asa qatysuşy, şet elderdıŋ bızdıŋ elımızdegı elşılıkterınıŋ 74 ökılı jäne halyqaralyq ūiymdardyŋ 69 müşesı qatysty.
Üşınşı ekonomikalyq forum 2010 jylǧy 1-2 şılde künderı qanat jaidy. Osy ekı künnıŋ ışınde 17 otyrys pen paneldık sessiialar ötkızıldı. Olardyŋ jūmys nätijelerı boiynşa bırneşe memorandum men kelısımge qol qoiyldy. Forum şeŋberınde Europa investisiialyq bankımen Qazaqstan territoriiasyndaǧy investisiialyq jobalardy 1,5 mlrd euroǧa qarjylandyru jönındegı kelısımge qol jettı.
Törtınşı ekonomikalyq forum 2011 jyldyŋ 3-4 mamyr künderı «Jaŋa onjyldyq: şaqyrular men perspektivalar» degen taqyryppen örıstedı. Onyŋ soŋynda «Ülken jiyrmalyq» sammitı üşın dästürlı ūsynystar jasaldy.
Besınşı ekonomikalyq forum 2012 jyly 22-24 mamyr aralyǧynda üş künge sozyldy. Onyŋ baǧdarlamasy qarjy kapitaly jäne älem ekonomikasy, industrialdy-innovasiialy damu, tūraqty damu jäne jahandyq äleumettık ahual degen üş baǧyt boiynşa tüzıldı.
Altynşy forum 2013 jyly 23-24 mamyrda mäslihat qūrdy. Ol BŪŪ Bas assambleiasynyŋ qoldauymen ötken I Düniejüzılık daǧdarysqa qarsy konferensiiamen bırge keruen tüzdı. Onyŋ aşylu saltanatynda söilegen sözınde Nūrsūltan Nazarbaev Astana ekonomikalyq forumynyŋ bes jyldan berı erekşe sūhbattastyq alaŋyna ainalǧanyn aitty.
Jetınşı forum 2014 jyly 21-23 mamyr künderı kerege kerdı. Ol II Daǧdarysqa qarsy düniejüzılık konferensiiamen bırge jūmysyn bastady. Alqaly jiyn «G-Global formatynda jaŋǧyru zamanyndaǧy qauıp-qaterlerdı basqaru» taqyrybyn alǧa tartty. Forumǧa 15 myŋnan astam adam tırkeldı.
Segızınşı forum 2015 jylǧy 21-22 mamyr künderı öttı. Oǧan dünie jüzınıŋ 90 elınen 3 myŋnan astam delegat qatysyp, älemdegı alys-berıs oqiǧalarynyŋ qazırgı taŋdaǧy ahualy jönınde oi bölıstı.
Toǧyzynşy forum 25-26 mamyr künderı «Jaŋa ekonomikalyq şynaiylyq: ärtaraptandyru, innovasiialar jäne bılım ekonomikasy» degen taqyryp töŋıregınde oi tarqatty. Joǧary deŋgeidegı alaŋnyŋ basty maqsattarynyŋ bırı ärtürlı ūlttyq ekonomikalarǧa osy jaŋa ülgını, sonyŋ ışınde qazaqstandyq ülgını engızu joldaryn ızdeu boldy.
Ruslan İGILIK
