JAŊA JÜIENIŊ JAQSYLYǦY
Elbasy halyqqa arnaǧan Joldauynda: «2015 jylǧa qarai bılım beru mekemelerınıŋ jartysy elektrondy oqytudy paidalanatyn bolady. Al, 2020 jylǧa qarai ol toqsan paiyzǧa artuy tiıs» degen bolatyn. Osy tapsyrma negızınde elımızde 2011-2012 jyldary 44 mektepte elektrondy pilottyq jobany jürgızu ısı bastalyp kettı. Zamanaui ülgıdegı mektepte jastarǧa bılım men tärbie beru qalai ūştastyryluda degen saualdy alǧa tartyp, älgı tızımge engen bılım ordasynyŋ bırı Astanadaǧy №48 liseige at basyn būrdyq.
2011-2012 oqu jylynan «Jetıstıkter mektebı» atty 5 jyldyq baǧdarlama qolǧa alyna bastapty. Mūnda 3 respublikalyq därejedegı eksperiment jürgızılude. Onyŋ bırı – bastauyş synyptan bastap aǧylşyn tılın oqytu. Ekınşısı, üş tılde qatar oqytu, iaǧni, jaratylystanu pänın qazaqşa, orysşa, aǧylşynşa oqidy. Al, üşınşısı – E-learning (elektrondy oqytu) baǧdarlamasy. «Elektrondy oqytu» degendı estıgende, qaǧaz-qalamdy bırjola körmege qoiatyn kün jaqyndap qalǧandai elestedı. Ol balalardy jazu-syzudan alşaqtatu emes pe degen de oi keldı. Bıraq, būl ädıstıŋ ziiany bolmaidy eken. Ol – elektrondy taqta ǧana. Būl täsıl mūǧalımnıŋ sabaq jürgızuıne yŋǧaily.
Būrynǧydai taqtaǧa keste syzyp jatpai, daiyndap kelgen elektrondy shemasyn aşyp jıberıp, sabaǧyn tüsındıre beredı. Ekınşıden, uaqyt ünemdeidı. Balalarǧa köbırek köŋıl bölınedı.
«Elektrondy oqytu jüiesı älı jetılmegenıne qaramastan, bügınde ol mektep üşın köp närse berıp otyr. Osy baǧdarlamany ıske asyru üşın mūǧalımder qūramy tügeldei kompiuterdı meŋgerdı. Flipchartta jūmys jasaudy, ǧalamtordy paidalanyp, aqparat aludy, sabaqtarǧa slaid-prezentasiialar daiyndauǧa üirendı. Salystyrmaly türde alsaq, 2010 jyly kompiuter tehnikasymen jūmys jasaudy pedagogikalyq ūjymnyŋ jartysynan köbı bılmeitın edı», – deidı mektep direktory Zäure Sadyqova.
Sondai-aq, būl bılım ordasyna Fin memleketınıŋ täjıribesı qoldanysqa engelı tūr. Ol – oquşynyŋ jeke qūjat rölın atqaratyn smart-karta. Onda oquşynyŋ barlyq biometriialyq mälımetı (aty-jönı, jasy, qan toby), äke-şeşesınıŋ mälımetterı, oqityn mektebı jazylyp tūrady. Bırte-bırte būl mikroprosessorlyq kartamen jolaqysyn jäne mektep ashanasyndaǧy auqatyn taǧy da basqa qyzmetterdı töleuge mümkındık jasalady. Erekşelıgı, mektep kıreberısıne ornatylǧan turniketten ötken uaqytta ata-analarǧa balasynyŋ mektepke kırgen-şyqqany jaily «sms-habar» jıberıledı. Osy arqyly balanyŋ basqan ızı ata-ana baqylauynda bolmaq.
Mektepte 2011 jyldan bas-tap «Halyq ūjymy» atalymyn ielengen «Şaşu» bi ansamblı jūmys ısteude. Oǧan 120-ǧa juyq bala qatysady. Al, «Otbasy oqyrman kluby» oquşylardy kıtap oquǧa baulu maqsatynda ūiymdastyrylǧan. Mūnda balalar kez kelgen ädebi kıtapty otbasymen bırge oqyp, ony klub müşelerınıŋ aldynda talqyǧa salady. Sonymen qatar, «Qyzǧaldaq» qyzdar kluby, «Dombyra-das-tan» vokaldy dombyraşylar studiiasy, hor, dramalyq klub, türlı debat klubtary bar. Jetıstıkterı de jaman emes. Balalarǧa kündelıktı jattyǧu esebınde «Qara jorǧa» biın biletu dästürge ainalǧan. Üzılıs kezınde är synyp oquşylary kezektesıp kelıp, dälızge qaz-qatar tızıle bileidı. Mūnyŋ bärı ūlttyq mädeniettı ūlyqtauǧa arnalǧan şara bolyp esepteledı.
Būl mekteptegı ūstazdar Täuırjan Rahat, Amantai Jūmaşev, Bolat Ybraevtar QR eŋbek sıŋırgen qairatkerı ataǧyna ie bolǧan eken. Mektep basşysy Zäure apaidyŋ aituynşa, oquşyǧa barlyq jaǧdai jasalǧan. «Bır ǧana närse jetıspeuı mümkın, ol – jüregı mektep dep soǧatyn ūstaz. Odan basqasy tügel bar. Adam – näzık jürektı, tereŋ bılımdı, qiyndyqtan qoryqpaityn, tözımdı bolsa, sonda ǧana ūstaz bola alady», – deidı ol.
Nasihat SPANDİIаRQYZY