#Joldau-2022

Jaŋaru jolyn aiqyndaǧan

Prezident Qasym-Jomart Toqaevtyŋ Joldaulary – eldıŋ saiasi baǧdaryn aiqyndap, ekonomikalyq baǧytyn baiyptap, yqtimal daǧdarys qūbylystary men syn-qaterlerdı eŋserudıŋ jol-kartasy. Al künı keşe jariia etken «Ädılettı memleket. Bırtūtas ūlt. Berekelı qoǧam» Joldauy da – özımızdıŋ bügını men erteŋı üşın asa maŋyzdy baǧdarlama.

Qazır sarapşylar men belsendı azamattar strategiialyq qūjatta qamtylǧan mäselelerdı jer-jerde talqylap, basymdyqtardyŋ män-maŋyzy turaly söz etude. «Elorda aqparat» JŞS şaŋyraǧynda elge belgılı azamattar jinalyp, oi-talqy alaŋynda öz oilarymen bölıstı.

«Elorda aqparat» JŞS direktory Oljas ­SYDYQBEK alqaly jiyndy aşyp:

– Joldauda qamtylǧan saiasi, ekonomikalyq, äleu­mettık basymdyqtardy oŋtaily şeşu arqyly eldıŋ äleumettık äleuetı artady. Sondyqtan män-maŋyzy airyqşa, auqymy keŋ qūjattaǧy negızgı baǧyttardy talqylaudy jön kördık.

Aldymyzǧa jaŋa mındetter men tyŋ talaptar qoiyldy. Mūny özındık pıkırı bar azamattardyŋ qatysuymen saralap, salmaqtau maŋyzdy dep oilaimyz. Sondyqtan Sızderdı döŋgelek üstel basyna jinap, örıstı oi, talǧamdy söz aituǧa şaqyryp otyrmyz, – dedı.

Basqosuǧa Nūr-Sūltan qalasy mäslihatyndaǧy Amanat partiiasy fraksiia­synyŋ jetekşısı, deputat Azamat AITHOJİN onlain bailanysta qosylyp:

– Būl jolǧy Joldau elımızde qordalanyp qalǧan naqty ışkı mäselelerge nazar audaryp, ony şeşu tetıkterı ūsynylǧan tarihi qūjat boldy.

Är jylǧy Joldauda jastar saiasatyna, biznestı damytuǧa jäne t.b. airyqşa köŋıl bölınse, būl joly halyqtyŋ kökeiınde jürgen sūraqtyŋ bırı – jasöspırımderdıŋ sapaly ömır saltyn qalyptastyruda memlekettıŋ qamqorlyǧyna toqtalyp, Ūlttyq qordyŋ jyldyq investisiialyq tabysynyŋ 50 paiyzyn 18-ge tolmaǧan balalardyŋ jeke şotyna audarudy ūsyndy.

Ūlttyq qordaǧy qarjyny halyqtyŋ igılıgıne baǧyttau būǧan deiın de aitylǧan-dy. Mūny jüzege asyrudyŋ maŋyzyn tereŋ tüsınetın Prezident qazaqstandyqtardy qanaǧattandyratyn şeşım qabyldady. Mūnyŋ jaqsy tūsy – endı el azamattarynyŋ Ūlttyq qorǧa degen qyzyǧuşylyǧy artyp, onyŋ jūmysyn qadaǧalauǧa äreket etedı dep oilaimyn.

Qūjattyŋ qūndylyǧy adami kapitaldyŋ sapasyn arttyruǧa män beruınen körındı. Älemnıŋ ozyq elderınıŋ täjıribesınen adami aqyl-oidyŋ sapasyn arttyru arqyly zor jetıstıkke jetkenın körıp otyrmyz. Adamnyŋ intellektualdylyq sapasyn arttyruda bılım beru oryndary – balabaqşa, mektep, kolledj, universitetter şeşuşı mänge ie.

Joldauda Prezident bılım beru qūrylymdaryn jüielı damytudy naqty tapsyrdy. Mäselen, mektepke deiıngı tärbie ısıne män berıp, tärbieşılerdıŋ bılıktılık sanatyn arttyrudyŋ maŋyzyn atady. Orta bılım beru jüiesın jetıldırude köp auysymdyq mektepterdı joiu­dy mındettep, 800 mektep saludy atady.

Mūnyŋ bärı örkeniet köşıne ılesudıŋ qainar közı bolyp tabylady, – dedı.

Bızdıŋ elde azamattyq qoǧamnyŋ beldı ökılderı özınıŋ ūsynys-tılekterın aşyq aityp, ötkır mäselelerdıŋ şeşıluıne ün qosyp jür. Nūr-Sūltan qalasy Qoǧamdyq keŋesınıŋ ­müşesı, Ūlttyq qūryltai müşesı, ŪǦA akademigı ­Kärımbek QŪRMANÄLİEV döŋgelek üstelge qoǧam belsendısı retınde qatysty. Ǧalymnyŋ tärbie jäne bılım beru, ūlttyq ideologiia turasyndaǧy oiy qyzyqtyrdy.

– Ekonomikanyŋ damuyna üş türlı kapital üles qosady. Bırınşı, tabiǧi kapital, ekınşı, fizikalyq kapital. Üşınşı, adami kapital. HHI ǧasyrda memlekettıŋ örkendeu örısın keŋeitude üşınşısı basymdyqqa ie bolyp tūr. Sondyqtan, ziiatkerlık aktivtermen ölşenetın adami kapitaldy tärbie jäne bılım beru jüiesınde damytu qolǧa alyndy. Äsırese, mektepke deiıngı ūiymdar men orta mektepterge basymdyq berıp, tärbieşıler men ūstazdardyŋ bılıktılıgın arttyrudy basymdyq etıp, oqu oryndarynyŋ materialdyq-tehnikalyq bazasy nyǧaityluda.

Prezident būl jolǧy Joldauynda kezektı ret tärbie prosesı men bılım beru ürdısı memlekettılıktıŋ ajyramas bölşegı ekenın aiǧaqtap, osy salaǧa erekşe köŋıl böldı. Oǧan jasöspırımderdı balabaqşamen tolyq qamtu, tärbieşılerdıŋ bılıktılıgın arttyru jäne jalaqysyn köterudı tapsyrdy.

Äkımderge äleumettık serıktestık esebınen mektep saludy jüieleudı, kadr sapasyn arttyruda joǧary oqu oryndaryndaǧy diplom beru psihologiiasyn özgertudı meŋzedı.

Äleumettık infra­qū­rylym mektep salu öte ma­ŋyzdy, degenmen kadr sapasyn arttyru da – memleket aldynda tūrǧan ülken mındettıŋ bırı.

Qazır jastar arasynda bırneşe diplomy bolǧanymen, ekı qolǧa bır kürek tappai jürgenderı köp. Nege? Öitkenı jastar arasynda diplom aluǧa ynta-yqylas joǧary bolǧanymen, sapaly bılım aluǧa degen qajettılık tömen bolyp tūr. Joǧary mektepterdıŋ diplomy mamandardyŋ bılıktılık qabıletıne tolyq jauap bere almaidy. Bılım jäne ǧylym ministrlıgın ekıge bölude osyndai syr jatyr dep oilaimyn. Iаǧni joǧary bılım beru jüiesınde student toeriialyq bılımmen qatar praktikalyq täjıribesın şyŋdap, diplom alǧanynda öz salasynyŋ bılıktı mamany retınde şyǧuy tiıs. Ǧylym men innovasiiaǧa da airyqşa män berıp, ekonomikanyŋ ajyramas bölşegı retınde damytu mındetı tūr.

Universitette sapaly bılım alǧan pedagogtar uaqyt talabyna sai ünemı bılıktılıgın arttyryp otyruǧa köŋıl böluı tiıs. Joldauda mūnyŋ maŋyzy da tys qalmady.

Jahandanǧan zamanda aralas mektepter ūlttyq bolmys-bıtım pen qabılet-qasietke zor qauıp töndıretının aituymyz kerek-aq. Alaş qairatkerı Halel Dosmūhamedov «Ana tılın jaqsy bılıp tūryp, bötenşe jaqsy söileseŋ, būl – süiınış, ana tılın bılmei tūryp, orysşa jaqsy söileseŋ, būl – küiı­nış» degendei, köp tıldı bıletın ūrpaq tärbieleu kerek, alaida öspırımderge öz tılıŋdı qūrmettep, qasterleu­dı üiretuge tiıspız, – dedı Kärımbek Arystanūly.

Eldegı saiasi betbūrystar men memlekettık baǧdarmalardyŋ män-jaiyn tüsındırıp, halyqqa nasihattauda aqparat qūraldary zor senımge ie. Äsırese, ideologiialyq qūraldyŋ tızgının ūstaǧan azamattar bırınşı kezekte aq pen qaranyŋ arajıgın ajyratyp, elge dūrys baǧdar beruı tiıs. Bız «Türkıstan» halyqaralyq qoǧamdyq-saia­si gazetınıŋ bas redaktory, belgılı aqyn Bauyrjan  BABAJANŪLYNYŊ oilaryn osy tūrǧyda saraladyq.

– Saiasi mınbede «Küştı Prezident – yqpaldy Parlament – esep beretın Ükımet» formulasymen kezektı ret aityp, qūlaq asatyn memleket jäne ädılet qoǧam qaǧidasyn ornatudyŋ joldaryn körsetıp berdı. Strategiialyq qūjattyŋ tarmaqtary osy ūstanym negızınde tarqatyldy.

Taǧy bır aŋǧaratyn jait, «Advokat kollegiiasynyŋ aituy boiynşa», «azamattyq qoǧam ökılderınıŋ ūsynysy boiynşa» degen mysal keltıru arqyly qoǧamnyŋ ışkı tynys-tırşılıgımen etene tanys ekenın, halyqtyŋ negızgı sūranys-ūsynysynan habary bar ekenın däleldegendei boldy.

Mäselen, zaŋsyz kelgen kölıkterdı tırkeudı, su tapşylyǧyna nazar audaru, salyq jüiesın reformalau, ışkı migrasiia men syrtqy köşı-qondy üdetu mäselesın Ükımet nazaryna qaita salyp, naqty şeşudı tapsyrdy.

Eger Joldauda köterılgen basymdyqtardy atqaruşy jäne jergılıktı bilık jüzege asyrsa, halyqtyŋ tūrmystyq äleuetı artatyny anyq, – dedı basylym basşysy.

Qalamger Erkın Qydyr Joldaudaǧy ädılettı qoǧam qūrudyŋ maŋyzyna män berdı.

– Prezident Joldaudy bes tarmaqqa bölıp, äleumettık salany tereŋ qamtydy. Tıptı būl qūjatty sailaualdy baǧdarlama retınde qabyldauǧa bolady.

Halyq zaŋ normalary jūmys ısteitın, ädılettı qoǧamnyŋ ornauyna müddelı. Al ädılettı qoǧamnyŋ negızı – sot. Sot ädılettılık prinsipterıne jügınbei, elde ädılettılık ornamaidy. Sondyqtan sot jüiesı reformalanuy tiıs.

Şet elderde bai-baǧlandarǧa qūrmetpen qaraidy. Nege? Sebebı olar eldıŋ tabysy artuyna jaǧdai jasaidy, qarapaiym adamdarǧa qaraǧanda salyqty äldeneşe ese köp töleidı. Al bızdegı bai adamdar qaita tabysyn jasyryp, mülıgın bıreudıŋ atyna räsımdeitının halyq bılıp jür. Endı bai-baǧlandar da özınıŋ tabysyna sai salyq töleuı aityldy Joldauda. Būl – dūrys şeşım. Ainalyp kelgende, bailardyŋ zeket bergenı siiaqty sauapty ıs dep qabyldauymyz kerek, – dedı «Astana aqşamy» respublikalyq saiasi-qoǧamdyq gazetınıŋ bas redaktory.

Elordalyq «Vecherniaia Astana» respublikalyq saia­si-qoǧamdyq ­basylymynyŋ bas ­redaktory ­Larisa ­UVALİEVA eldegı tūraqtylyq pen ­tynyştyqty saqtaudyŋ maŋyzy tūrǧysynan söz saptap, Joldaudyŋ jügın aşa tüstı.

– Strategiialyq qūjatta qoǧamdyq ömırde talqylanyp jürgen özektı mäseleler qamtyldy. Äielderdıŋ zeinet jasyn tömendetu, jasöspırımderge äleumettık qamqorlyq paketın arttyru tapsyrdy.

Joldauda saiasi baǧyttaǧy reformalar nazardan tys qalǧan joq. Superprezidenttık basqarudan myqty parlamenttık basqaruǧa auysyp, prezident tek bır merzımge 7 jylǧa ǧana sailanatynyn, bilıktıŋ halyqpen aşyq dialogqa tüsıp, ünıne qūlaq asuy kerektıgın atady, ärı mūnyŋ bärı demokratiia­lyq sipatta bolatynynan ümıttendıredı.

Saiasi bäseke bolmai, sanada serpılıs oryn almaityny anyq. Kelesı jyldyŋ bırınşı jartyjyldyǧynda ötetın Parlament Mäjılısı men mäslihat deputattarynyŋ sailauyna deiın saiasi partiialar tırkelıp, jaŋa partiialar sailauda belsendılık tanytyp, ökıldı organda azamattyq ūstanymy berık, halyqşyl azamattardyŋ qatary köbeiıp, saiasi ömırde ırgelı özgerıster bolatynyna senemın.

Bügınde jylt etken jaŋalyqty şūǧyl berude saittardyŋ rölı artty. Sait-portal qyzmetkerlerı aqparattyŋ jyldam berıluımen qatar, onyŋ män-mazmūnyn taldap, eŋ özektı, eŋ qūndy tūsyn oqyrmanǧa jetkızuı tiıs. Elorda.info aqparattyq portalynyŋ bas redaktory Dulat ­­TULEPOVTIŊ oiy osy tūrǧyda maŋyzdy boldy.

– Jan-jaqty saraptalǧan qūjat. Joldauda äleumettık te, ekonomikalyq ta, saiasi da tepe-teŋdık qamtyldy. Ädılettı qoǧamdy damytudyŋ naqty qadamy aityldy.

Bastysy, qūjatta täuelsızdık jyldaryndaǧy qatelıkter jan-jaqty eskerılıp, olqy tūstardy, kem-ketıktı dūrystaudyŋ jolyn aiqyndap, damudyŋ baǧyt-baǧdaryn naqtylap berdı.

Menıŋşe, Prezidenttıŋ ökılettılık merzımın qysqartu, jaŋa saiasi közqarastar prinsipın qalyptastyryp, atqaruşy bilıktıŋ ıske eptılıgın şyŋdai tüsetınıne senımın.

Memleket basşysy memlekettıŋ ekonomikaǧa şekten tys aralasuynan bas tartyp, baǧany qadaǧalau, biznestı damytuda bäsekelestıktı arttyru tetıkterın jetıldırudıŋ maŋyzyna toqtaldy, – dedı sait jetekşısı.

Basqosudy tüiındegen ­mediaholding basşysy ­Oljas Sydyqbek saiasi- ekonomikalyq, qoǧamdyq-äleumettık maŋyzdy mındetterdı qamtyǧan Joldau qarapaiym halyq kökeiındegı köp sūraqty döp basyp, jaŋaru jolyn aiqyn nūsqaǧanyn atap, oi-talqy alaŋyna kelgen azamattarǧa alǧysyn bıldırdı.

Nūrlat BAIGENJE

Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button