Есімізде болар, өткен жылдың қыркүйегінің ортасынан ауа жас пианистердің «Astana Piano Passion» І халықаралық классикалық музыка фестивалінің таныстырылымы өткен. Ал, фестиваль аясында біздің бас шаһарымызда жас пианистер байқауы ұйымдастырылады. Жобаны қолға алған – Астана қаласының әкімдігі мен «Accordi di Astana» қоғамдық қоры. Көркемдік жетекшісі – Ресейдің халық әртісі, классикалық музыка саласында даңқы әлемге жайылған жұлдыз, пианист Денис Мацуев. Елең еткізері сол, бұл фестиваль еліміздің ғана емес, Орталық Азия аумағында мәдениет саласындағы айтулы оқиғалардың біріне айналды!
Алғашқы сыннан отыз-ақ үміткер алынады
Енді өнерсүйер жұртшылықтың сұранысына орай, бірегей шара жөнінде жиған-тергенімізді тізбелеп көрелік…
10-16 мамыр. «Astana Piano Passion» халықаралық жас пианистер додасы. Есілдің жағасында фортепиано сазы қалықтайды. Астананың әлемнің талаптарына жауап бере алатын үздік концерт залдарында жас пианистер байқауынан тыс әйгілі музыканттардың қатысуымен классикалық музыка концерттері, сондай-ақ, қазылар алқасы мүшелерінің шеберлік шыңдау сыныптары және өнер майталмандарымен кездесулер өтпек.
Шараның мұраты – фортепиано өнерінде жаңа дарындарды анықтап, елімізде ұлттық фортепиано мектебін қалыптастыру. Сондай-ақ, музыкалық білім беретін мектептердегі фортепиано бөлімдерінде кәсіби оқыту деңгейін арттыру екен.
Қатысушылардың өнерін бағалайтын қазылар алқасының құрамында Қазақстанның, Қытай Халық Республикасының, Оңтүстік Кореяның, АҚШ-тың, Еуропаның және Ресейдің музыка саласындағы белді, беделді өкілдері бар көрінеді. Ал, жалпы жүлде қоры – 5000 доллар!
Музыка аламанының қатысушылары іріктеу турының қорытындысымен анықталады. Оған үш құрлықтың Армения, Австрия, Австралия, Вьетнам, Қытай, Сингапур, АҚШ, Ресей, Украина, Қазақстан секілді жер-жаһанның жиырма елінен жүз отыз үміткер қатысып, өздері орындаған шығармаларының бейнежазбасын қазылар алқасының талқысына ұсынды. Қорытынды 30 наурыз күні белгілі болмақ еді. Бірақ, қатысушылардың өтінімдерін мұқият қарауға және жіберілген бейнежазбаларды егжей-тегжейлі талдауға көбірек уақыт қажет. Осыған байланысты, ұйымдастырушылар қорытындыны жариялау күнін 8 сәуірге дейін ұзартатынын хабарлады.
Жаңа жүз отыз үміткер бар дедік, алайда, бірінші турға отыз ғана жас музыкант өтпек. Олардың бәсекесі 10 мамырда басталады. 13 мамырда байқаудың нәтижесін еститін боламыз. Ал, 16 мамырда – Қазақстаннан және әлемнің басқа да елдерінен дарынды балалар қатысатын жас пианистер байқауы қазылар алқасы мүшелерінің қатысуымен өтетін гала-концерт! «Қазақстан» орталық концерт залында!
Мацуевтің музыкасын тыңдаймыз
Жас пианистердің бірінші халықаралық «Astana Piano Passion» байқауының http://astana-app.kz ресми сайты әлеуметтік желілердегі музыканы құрметтеушілердің ең көп кіретін порталдарының біріне айналды. Сонымен қатар, байқауды ұйымдастыру комитеті қазақстандық алғашқы мәдени-танымдық «Мәдениет» телеарнасынан шараның күнделікті тыныс-тіршілігін көрсетуге арналған бағдарламалар сериясын жасауға қол жеткізді. Екі ай бойы әр апта сайын көрермендер эфирден жас музыканттардың даярлықтарын, жаттығуларын, басқа да сәттерін көре алады.
Шараның бағдарламасына енген шығармалар тізімі үміткерлердің туындыларды еркін таңдауына кеңінен жол ашты. Олар бірден он үш шығарма таңдай алады. Мақтанып айтатын тұсы, қатысушыларға қазақ жұртының ұлттық музыкасымен тереңірек танысуы үшін Ғ.Жұбанова, А.Нұрәлиева, Ө.Несіпханов, Ғ.Секеев, Т.Әбдірашев, Б.Хасанғали сынды композиторларымыздың шығармаларының ноталары ұсынылды.
Астанадағы классикалық музыка апталығының ауыз толтырып айтарлықтай шарасы Ресейдің халық әртісі Денис Мацуев пен еңбек сіңірген әртісі Павел Нерсесьянның тыңдармандары мен жас музыканттарды қуанту үшін әзірлеген бірегей концерті болмақ.
Жарты әлемнің назары – біз жақта
Жарты әлемнің мойнын бұрғызып, музыкасүйер жұртты тамсандырып отырған “Astana Piano Passion” байқауы жөнінде пікірлер легі әлден жиі айтылуда. Әсіресе, музыка мамандарының аузынан шыққан салмақты, салиқалы ойларды оқырмандарымыз да оқығаны дұрыс. Мәселен, Ирландия корольдік музыка академиясының, Shenandoah консерваториясының (Вирджиния, АҚШ) және Showa музыкалық академиясының (Жапония) профессоры Джон О’Конор бүй депті: «Мені алдағы байқауға қыруар қаржы бөлінгені қуантып отыр, өйткені жастарға білім алуын жалғастыру үшін ең қажеттісі – қаржылай қолдау… Көптеген жылдар бойы халықаралық пианистер байқауларында Қазақстан мен ТМД елдерінен қатысқан жас пианистерге төрелік еттім. Олардың бойындағы жағымды қасиет, техникасындағы тиянақтылық, ұстаздарының осындай керемет шеберлікке баулығаны, әртүрлі музыкалық стильдерді меңгергені және жас бола тұра өзіне сенімділігі мен дарындылығы таңқалдырды.
Бұл менің Қазақстанға алғашқы сапарым болмақ. Сондықтан, байқау басталар күнді тағатсыздана күтіп отырмын. Дублиндегі Ұлттық симфониялық оркестрдің бас дирижері Алан Бөрібаев – Қазақстан азаматы, ол маған Қазақстан жайлы көптеген қызықты жайларды баяндап берген. Бұл сапарымда өзіме қажетті тың дүниелерді аларыма сенемін».
Енді өзіміздің Жәния Әубәкіровамыз. Қазақтың мәдениеті мен өнерін әлемдік сахналарда паш етіп жүрген пианист «Бүгінгі күні байқауларда жеңіске жеткен музыкантқа карьерасын дөңгелетіп әкетуге жағдай жасала бермейді» деп көкейіндегісін ақтарыпты. «Шетелдік орындаушылар мен қазақстандық пианистердің мүмкіндіктері бірдей. Өйткені, қазақстандық сазгерлердің шығармалары да әлемдік классикалық туындылар іспетті орындаушының бойында кәсіби қасиеттердің болуын талап етеді. Мұны домбырада ойнау немесе ұлттық репертуардағы әндерді орындаумен әсте шатастыруға болмайды, бұл жердегі фольклорлық екпін, мәнер, дәстүр – барлық елдерге ортақ. Оның үстіне байқау бағдарламасында көрсетілген қазақ сазгерлерінің шығармаларын әлем жұртшылығы әлдеқашан мойындаған әрі халықаралық сахналарда талай рет орындалды» дейді Жәния.
Қазылар алқасы мүшелерінің бірі Мириан Даульсберг – Рио де Жанейро музыка академиясының профессоры және Dell’Arte мәдени қорының президенті. Сорбонна музыкатану саласында доктор дәрежесі бар музыкант қазақстандық жас пианистер жайлы білгісі келетінін айтады. «Қазылар алқасына мүше болғанымның бірінші себебі – осы» депті ол. Мириан біздің елге қызығатынын да жасырмаған: «Денис Мацуев ұйымдастырушылардың жетекшісі екенін естігенде, бұл байқауға көптеген жас дарын иелерінің қатысатынын түсіндім.
Қазақстанға алғаш рет келемін, табиғаты сұлу екендігінен хабарым бар. Бұған қоса, қазақ халқының қонақжайлылығы мен үлкендерге құрметі жайлы да көп естимін. Тағы бір естігенім, Астана қаласында әлемдегі ең үлкен шатыр – «Хан шатыр» бар…
Қазақстанның сазгерлерін танымаймын, қазіргі кезде мен байқауда орындалуы тиіс Жұбанованың, Меңдіғалиевтің, Қажығалиевтің, Әбдірашевтің және басқа да композиторлардың шығармаларын зерттеп жатырмын».
Асхат РАЙҚҰЛ
