Нұрсұлтан НАЗАРБАЕВ: БАСТЫ МІНДЕТ – ЭКОНОМИКАНЫ ӘРТАРАПТАНДЫРУ
Кеше Ақордада Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың қатысуымен Үкіметтің кеңейтілген отырысы өтті.
Жиында еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуына қатысты өзекті мәселелер кеңінен талқыланып, алдағы міндеттер айқындалды.
Алдымен әлемдік экономиканың бүгінгі ахуалы мен ТМД аумағында орын алған жағдайларды саралаған Президент алдағы уақытта экономикалық саясат бүгінгі тәуекелдерді шешіп, жаңа шаралар қабылдау қажеттігін ескертті.
Бүгінде Үкіметтің басты міндеті – «Қазақстан-2050» стратегиясын жүзеге асыру. Ұзақмерзімді стратегия аясында бағдарламалық құжаттар түзіліп, салалық мемлекеттік бағдарламалар қабылданғаны белгілі. Үкіметтің кеңейтілген отырысында сөз алған ҚР Премьер-Министрінің бірінші орынбасары Бақытжан Сағынтаев қазіргі уақытта экономикалық өсімге барынша жағдай жасауға басымдық берілгенін жеткізді. Оның айтуынша, 2014 жылға арналған әлеуметтік-экономикалық саясаттың бірінші кезекті шараларының жол картасы қабылданған.
– Экономикалық өсімді қамтамасыз ететін және бизнесті қолдауға бағытталған шараларға Ұлттық қордан 1 трлн теңге бөлінді. Экономиканың басты салаларында құны 5,5 млрд долларды құрайтын инвестициялық жобалар айқындалып, шағын және орта бизнесті қолдау үшін бөлінген қаражат қазіргі уақытта кәсіпкерлердің қолына берілуде. Жалпы сомасы 70 млрд теңгені құрайтын 327 жоба мақұлданды, – деді Б.Сағынтаев.
БЕДЕЛСӨЗ
Нұрсұлтан НАЗАРБАЕВ:
– Ел Үкіметінің ағымдағы жылы атқаратын басты міндеттері айқындалып, шешімдер қабылданды. Бұл – Жолдауда айтылған Қазақстан -2050 бағдарламасы. Дамыған отыз елдің қатарына кіру жолында бағдарламалар бекітіліп, индустриялық жоспарлар қолға алынды. ТМД елдерінде болып жатқан оқиғаларға байланысты біз де барлық мәселемізді сараптауымыз қажет. Мұндай жағдай елімізге қалай әсер етеді? Алдын алу үшін не істеуіміз керек? Ең басты мәселе экономиканы алға дамыту болса, бүгінгі жиынның тақырыбы да осы болмақ.
Жиында ел қазынасының қоры молайғаны белгілі болды. Атап айтқанда өткен алты ай ішінде мемлекет бюджеті он тоғыз пайызға толыққан. Қаржы министрі Бақыт Сұлтановтың мәлімдеуінше, кіріс көбейіп, түсімдер өз деңгейінде орындалған көрінеді. Сонымен қатар, министр игерілмеген қаражат 130 млрд теңгені құрағанын айтты. Және қаржылық бақылау органдары есепті кезеңде сексен миллиард теңгенің қаржылық бұзушылықтарына жол берілгенін анықтаған. Сондықтан, алдағы уақытта мемлекеттік сатып алу толығымен электронды форматқа көшпек. «Бұл, әрине, қажет. Себебі, мемлекеттік сатып алу саласында сыбайлас жемқорлық әрекеттері байқалады. Сатып алуды электронды форматта өткізу бизнес жүргізудің тиімділігін арттырады» деді Н. Назарбаев.
Одан кейін «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қорының басқарма төрағасы Өмірзақ Шөкеев баяндама жасады. Белгілі болғандай, биылғы желтоқсан айында халықтық IPO бағдарламасына KEGOC, ал келесі жылы «Самұрық-Энерго» компаниясының акциялары нарыққа шығарылмақ. Ал, Премьер-министрдің орынбасары Әсет Исекешев өз есебінде мемлекеттік энергетикалық реестрдің құрылуы туралы кеңінен мәлімдеді.
Айта кеткен жөн, Украинада жалғасып жатқан дағдарыс пен Ресей экономикасындағы өсімнің баяулауы отандық өнімдерге деген сұранысқа кері әсерін тигізуде. Бұл туралы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрі Ерболат Досаев мәлімдеді. Оның айтуынша, ағымдағы жылдың қаңтар-мамыр айларында тауарларды Ресейге экспорттау 21,7 және Украинаға экспорттау 31,1 пайызға төмендеген.
– Жартыжылдықтың қорытындысына сүйенсек, өнеркәсіптегі өндіріс көлемі 0,4 пайызға төмендеді. Атап айтқанда, мұнай өндіру 1,6 пайызға, металл өндіру 13,5 пайызға азайды, – деді Е.Досаев. Әрине, мұның өзіндік себептері бар. Министрдің түсіндіруінше, бұл ең алдымен Қашағандағы мұнай өндіруді кейінге шегеру, Теңізшевройлдағы жоспарлы жөндеу жұмыстарын жүргізу және Жезқазған мыс балқыту зауытының жабылуына байланысты екен. Есесіне, биыл қара металлургия саласындағы көрсеткіш – 12,9 пайызға артқан.
Жиында Үкіметке ауқымды міндеттер жүктелді. Президент тапсырмасы бойынша экономиканың тұрақтылығын қамтамасыз етуге 2014-2015 жылдарға Ұлттық қордан 1 трлн теңге бөлу қарастырылғаны белгілі. Мемлекет басшысы биылғы жылдың 1 қыркүйегіне дейін осы мәселе бойынша Үкіметке нақты ұсыныстар беруді тапсырды.
Өз кезегінде сөз алған «Бәйтерек» ұлттық басқарма холдингінің төрағасы Қуандық Бишімбаев шағын және орта бизнесті қолдау үшін Ұлттық қордан 100 млрд теңге бөлінгенін атап өтті. Бүгінде қаражаттың тең жартысы кәсіпкерлердің қолдарына тиген. Мақұлданған жобалар – 76 млрд теңге.
Осы ретте ерекше атап өткен жөн, 10 жылға дейін қаржыландырудың 6% мөлшерлемесі – несиелеудің ең тиімді шарттары. Мемлекет басшысы өз сөзінде кәсіпкерлер бұл мүмкіндікті кеңінен пайдаланып, өз бизнестерін дамытулары керектігін ескертті. Өйткені, мұндай төмен мөлшерлеме әлемнің ешбір елінде жоқ.
Президент Нұрсұлтан Назарбаев жиын соңына таман Кәрім Мәсімов жетекшілік еткен Үкімет жұмысына оң баға беріп, сәттілік тіледі. Экономиканы әртараптандыру, жекешелендірудің екінші толқынын қатаң бақылау, Халықтық IPO жұмысын жандандыру, сырттағы отандастарымыздың келуіне жол ашу, еңбек нарығын жетілдіру, қызмет көрсету саласын дамытудың кешенді бағдарламасын қабылдау және заман талабына сай мемлекеттік басқару жүйесін құру жөнінде тиісті орындарға тапсырма берді.
МИНИСТРЛІКТЕР ЖҰМЫСЫ ОҢТАЙЛАНДЫ
Үкіметтің кеңейтілген екінші отырысында Мемлекет басшысы атқарушы биліктің жаңа құрылымымен таныстырды. Енді елімізде 13 министрлік пен 30-ға жуық комитет болады.
Сонымен Денсаулық сақтау министрлігі мен Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі бірігіп Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігі болып құрылды. Оны Тамара Дүйсенова басқарады.
Жаңадан Ұлттық экономика министрлігі құрылды. Оған бүгінгі экономика министрлігінің өкілеттігі, бюджеттік жоспарлау мен өңірлік даму қызметтері берілді. Статистика жөніндегі агенттік пен табиғи монополияларды реттеу агенттіктері, тұтынушылар құқығын қорғау, бәсекелестікті дамыту агенттіктері де осыған кіреді. Премьер-Министрдің ұсынысымен бұл лауазымға Ерболат Досаев тағайындалды.
Төтенше жағдайлар министрлігі Ішкі істер министрлігінің құрамына өтті. Оны Қалмұхамбет Қасымов басқарады.
Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі Қаржы министрлігіне берілді.
Қоршаған орта және су ресурстары министрлігінің балық шаруашылығы, су ресурстарын басқару, орман және су қызметтері Ауыл шаруашылығы министрлігіне берілетін болды. Ауқымы кеңейген ведомствоның жауапкершілігі Асылжан Мамытбековке жүктелді.
Мәдениет министрлігі, Спорт және дене шынықтыру агенттігі, Дін істері агенттігі Мәдениет және спорт министрлігі болып қайта құрылды. Оның тізгінін Арыстанбек Мұхамедиұлы ұстайды.
Жаңадан құрылған Инвестиция және даму министрлігін Әсет Исекешев, Энергетика министрлігін Владимир Школьник басқарады.
Қаржы полициясы өкілеттілігі Мемлекеттік қызмет істері және жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігіне беріледі. Оны басқару Қайрат Қожамжаровқа жүктелді.
Қалған ведомстволар өзгеріссіз қалды. Бұған дейін Өңірлік даму министрі болған Болат Жәмішев Қазақстан Даму банкінің төрағасы болып тағайындалса, Қоршаған орта және су ресурстары министрі болған Нұрлан Қаппаровқа «Қазатомөнеркәсіп» ұлттық компаниясының басшысы қызметі ұсынылды.
Гүлмира АЙМАҒАНБЕТ