Өзбекәлінің қайшысы
Астанадағы Ұлттық музейдің қорында көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері Өзбекәлі Жәнібековтың «цензор» қайшысы мен бәкісі сақталған.
Бұл жәдігерлерді мұражайға 2015 жылы Алматыда өткен «Ұлттық музейге сый тарту» акциясында ардақты тұлғаның немересі Азель Бауыржанқызы тапсырған.
Өзбекәлі ағамыздың ұлт мәдениетінің дамуына қосқан үлесі мол. Ол кісі өткен ғасырдың 70-шы жылдары Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің қалпына келтіруіне ұйтқы болды. Оның бастамасымен еліміздің көптеген қалаларында тарихи-этнографиялық мұражайлар ашылып, «Шертер», «Адырна», «Алтынай» және т.б. фольклорлық ансамбльдері ұйымдастырылды. «Наурыз» мейрамын алғаш тойлауға да күш салды. Сондай-ақ ол жариялық желі оңынан соққан кезде алаш арыстары есімдерін ақтауға да белсене атсалысты.
Қайраткердің «өткір қайшысы» туралы аңыз көп. Ол кісі алдына келген құжаттардан қате көрсе, дәл осы қайшымен ортасынан қақ бөледі екен. Бұл жайында белгілі ғалым-сыншы Құлбек Ергөбектің «Бас музейші» атты мақаласында әсерлі баяндалған. «Музей ісінде экспозициялық жоспар жасалады. Әдетте, Өзекең жасақталып жатқан музей қызметкерлерін сенбі не жексенбіге шақыратын. Шақырған уақытында барамыз. Жазғанымызды алдына қоямыз. Ол кісі шимайлай бастайды. Біздің бастапқы жазуымыздан тамтық та қалмайды. Бізді қойшы, қызды-қыздымен өзі жазған беттерді де қайта шимайлауға кіріседі. «Өзімен бірге жасасып келе жатқан» (М.Жолдасбеков) ұзын қайшысы болады. Сонымен әлгі жазылған парақ-парақ жазуларды қырқады, желімдейді, машинкаға береді. Тасқа басылып, қайта оралып келген мәтінді қайта жөндейді. «Апыр-ай, бұл кісі де шаршай ма екен?» деп ойлайтынбыз әрі-беріден соң…» деп жазады Құлбек ағамыз.