ШЕЖІРЕНІ ШЕКТЕМЕЙІК
Дүние жүзінде еш халықта кездеспейтін, біздің ұлтқа ғана тән шежіре тарату – ата дәстүріміздің ең озығы. Бұл жайдан-жай шығарылған, яғни, руға бөлінушілік емес. Оның көптеген пайдалы жақтары бар екенін қазақтар ерте заманда-ақ білген.
Атап айтқанда, жеті атаға дейін ұрпағының қан тазалығы мен саулығын сақтау қамымен бабаларымыз рулас жастарды бір-бірімен үйлендірмеген.
Ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып, біздің заманымызға дейін келген бұл жеті ата – бір шынжыр үрдісі ұрпақ денсаулығы мықты болып, жан мен қан тазалығы сақталуына бірден-бір себеп екендігін ғылымның дамыған кезінде дәрігер-ғалымдар дәлелдеп отыр. Сол алмағайып заманда ата-бабамыз жеті ата ішінде үйленбеу қағидатын қатаң сақтай отырып, ел бірлігі, жер тұтастығы үшін алыс рулармен құдандалы болған. Оның басты себебі, жауға қарсы тұруға құдандалы, нағашы-жиен болып келген елдер бір-біріне көмекке барған.
Біздің осы жақындығы жеті атадан аспайтын жастарды бір-біріне қоспау дәстүріне қазіргі кезде дүниежүзі қызығушылық танытып отыр. Себебі, бұл болашақ ұрпағымыздың шет елдердегідей «дауна», «ақ қан» ауруларымен тууын болдыртпайды. Бүгінде Еуропаның медицинасы дамыған елдерінің өздері біздің осы салтымыздан үлгі ала бастады. Германия да мұны дәлелдеп, өз елінде төрт ата ішінде үйленбеуге заң шығарып қойды.
Меніңше, ұрпағымыздың тағдыры үшін алаңдай отырып, осы қасиетті салтымызды қадірлеп, оны өмірімізге ұстанып, заңдастыруымыз керек. «Қолда барда алтынның қадірі жоқ»демекші, қазір көпшілік жұрт шежіреге мән бермейді. Соның салдарынан кейінгі кезде емделуі қиын, туабітті аурулар қатары көбейіп келеді. Мұндай аурулар, әсіресе, тастанды балалардың арасында көп кездеседі. Сонымен қатар, әкесіз туған және ата-анасы айырылысқан соң, анасының қолында қалып, нағашыларында өскен, солардың тегіне жазылып өскен балалардың арасында да аз емес. Өз ата жұртын білмейтін мұндай балалардың өскенде өзінің аталас туысымен бас қосуы әбден мүмкін. Міне, осындай келеңсіздіктерді жою үшін жоғарыда айтылған жәйттерді болдырмауға тырысуымыз керек.
Базарбай БАҒЫСОВ