Республика күні – Ұлттық мерекесі барша Қазақстан халқы үшін ерекше тарихи мәнге ие және бірлік пен тәуелсіздіктің символы. 1990 жылғы 25 қазанда Мемлекеттік егемендік туралы декларацияның қабылдануы елдің тәуелсіздік жолындағы алғашқы қадамы болды. Бүгінде біздің еліміздің егемендігі қалыпты дүние ретінде қабылданады. Бірақ тәуелсіздік біздің ата-бабаларымыздың аға буын ұрпақтың еңбегінің нәтижесі болғанын әрдайым естен шығармау керек. Біздің алдымызда жоғары мақсат тұр – Қазақстанның тәуелсіздігі мен егемендігін сақтау және нығайту. Бұл істе Қазақстан халқы Ассамблеясына маңызды рөлге ие.
Қазақстан Республикасы Президентінің 1995 жылғы 1 наурыздағы Жарлығымен құрылған Қазақстан халқы Ассамблеясы – этносаралық қатынастарды реттеудің жетекші әлеуметтік-саяси институты. Оның басты міндеті – мемлекеттік ұлттық саясатты әзірлеуге және жүргізуге көмектесу.
Келесі 2025 жыл – Қазақстан халқы Ассамблеясының 30 жылдығы. Елордалық Ассамблея мерейтойлық күнді дайындау және өткізу бойынша түрлі форматтағы іс-шаралар кешенін әзірледі.
Мерейтойлық жыл этносаралық келісім мен ұлттық бірлікті нығайтуға бағытталған іс-шараларды мағыналы және мазмұнды толықтырумен есте қалуға тиіс.
Соңғы жылдары Қазақстанда саяси реформалар бағдарламасын іске асыру шеңберінде институционалдық өзгерістер болды. Оның ішінде Қазақстан халқы Ассамблеясы да парламенттік өкілдіктің жаңа тиімді құралына ие болды, бұл – Қазақстан халқы Ассамблеясының ұсынысы бойынша Мемлекет басшысы тағайындайтын Парламент Сенатының бес депутаты.
Біздің астаналық Достық үйіміз өзінің құрылған жылдарында мәдениеттердің бірлігі мен Қазақстанның көпжақтылығын көрсетудің нағыз орталығына айналды. Бүгінде ол ресурстық, әлеуметтік, ақпараттық-әдістемелік орталық.
Қазіргі уақытта Астана қаласының ҚХА-да 23 этномәдени бірлестік жұмыс істейді. Достық үйінің негізгі міндеті – әрқайсысы бірегей және өзіндік болып табылатын этномәдени бірлестіктердің әлеуетін дамыту арқылы этносаралық келісімді қолдау. Сонымен қатар, дәстүр мен мәдениетті сақтауда, ықпалдастықта, мәдениетаралық коммуникацияда елордалық Ассамблеяның қоғамдық құрылымдарының жұмысы үлкен рөл атқарады, олардың ішінде: 36 шығармашылық ұжым, 3 этнолингвистикалық мектеп, Ғылыми-сараптамалық топ, Аналар кеңесі, «Ассамблея жастары» РҚБ Астана қаласындағы өкілдігі, Ақсақалдар кеңесі, «Жомарт жан» қайырымдылық қызметін үйлестіру орталығы, «Аналар аманаты» қолөнер шығармашылығы орталығы, «Мәміле» ситуациялық қазақ тілі пікірталас клубы», «ANK Live» тікелей эфир студиясын біріктіретін медиа-орталық, Журналистер клубы бар.
Ассамблея мүшелері елде болып жатқан реформаларды жүзеге асыруға белсене қатысуда.
Елордалық ЭМБ ұжымдарында ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Әділ Қазақстан: заң және тәртіп, экономикалық өсім, қоғамдық оптимизм» атты Қазақстан халқына Жолдауы талқыланды. Алдағы кезеңге арналған жұмыс бағыттары мен міндеттер айқындалды.
Мемлекеттік органдардың, барлық деңгейдегі мәслихаттардың Қазақстан халқы Ассамблеясымен өзара іс-қимылын қамтамасыз ету мақсатында Астана қаласы мәслихаты төрағасының 2024 жылғы 23 қыркүйектегі № 843-02-62 өкімімен Астана қаласы мәслихаты депутаттарының Астана қаласының ҚХА-мен өзара іс-қимылы мәселелері бойынша уақытша комиссия құрылды.
Ағымдағы жылдың 27 қыркүйегінде Еңбек күні аясында «Modex Astana» Bi Development Astana» ЖШС көлемді-блокты үй құрылысы зауытының еңбек ұжымында кездесу өтті. Кездесу барысында қатысушылар кәсіпорынның өндірістік үдерісімен және оның жетістіктерімен танысты. Шара барысында үздік қызметкерлерге алғыс хаттар мен естелік сыйлықтар табыс етілді.
Достық үйі – мәдениетаралық ынтымақтастық пен диалогтың символы
Достық үйі халықтық дипломатия тәжірибесін дамыта отырып, өз алаңында шетелдік делегацияларды, сондай-ақ қалалық мекемелер мен кәсіпорындардың ұжымдарын тұрақты түрде қабылдайды.
Достық үйінің қабырғасында Болгарияның вице-президенті Илияна Йотова, Нельсон Манделаның немересі, Тембикеле Мандела Ндилека қорының басшысы, Италия, Ресей Федерациясы, Армения, Ингушетия, Әзербайжан, Өзбекстан, Беларусь, Қырғызстан, Тәжікстан парламенттерінің спикерлері мен депутаттары, Помор академиясының (Польша) өкілі Дорота Сметана-Боловко, Башқұртстан Республикасының басшысы Р.Ф.Хабиров болды.
2024 жылдың 6 тамызында Достық үйінде танымал поляк түркітанушысы, саясаттану магистрі Якуб Якусик болды. Кездесу барысында құрметті мейманға ғимаратқа экскурсия ұйымдастырылып, ҚХА қызметімен және ЭМБ жұмысымен таныстырылды. Жылы және достық жағдайда өткен әңгімелесу барысында қатысушылар түркі мәдени мұрасын сақтау мен дамытуға қатысты мәселелерді талқылады, сондай-ақ бірқатар өзекті тақырыптар бойынша пікір алмасты.
Үндістаннан келген қонақтармен – Сунил Амбекар және Пунит Гаур Достық үйінде ерекше жылы шыраймен кездесу өтті. Дөңгелек үстел барысында кездесуге қатысушылар этносаралық келісім, халық дипломатиясының маңыздылығы және тарихи жадының сақталуы мәселелерін талқылады. Мәселен, 200-ден астам этникалық топтан тұратын Үндістан ынтымақтастығы мүмкіндіктер тұрғысынан Қазақстан үшін елеулі қызығушылық тудырады.
Елорда күніне орай «Жерұйық» саябағында қалалық этномәдени бірлестіктердің шығармашылық ұжымдарының қатысуымен «Біргеміз» би-музыкалық фестивалі өтті. Сәндік-қолданбалы өнер бұйымдарының көрме-жәрмеңкесі ұйымдастырылып, жас қонақтарға балмұздақ ұсынылды. Сондай-ақ мерекелік кеште балалар арасындағы сурет байқауының жеңімпаздарын марапаттау рәсімі өтті.
Ұлттық домбыра күнін мерекелеу аясында елордалық ҚХА өкілдері №1,2,3 көпсалалы қалалық ауруханаларда болды. Олар жаңа туған нәрестелерге ҚХА логотипі бар домбыра тарту етті.
2024 жылдың 20 шілдесінде елордада «Сабантой» татар ұлттық мерекесі ұйымдастырылды. Қалалық татар-башқұрт этномәдени бірлестігінің 30 жылдығына орайластырылған мерекелік бағдарлама аясында бірлестіктің шығармашылық ұжымдары, соның ішінде «Дуслык» халық ансамблі, сондай-ақ Қазақстан мен Татарстан Республикасынан шақырылған әртістер өнер көрсетті.
Жүректен – жүрекке
Елордалық Ассамблея жұмысының маңызды бағыттарының бірі – қайырымдылықты дамыту. Дәстүрлі түрде этномәдени бірлестіктердің мүшелері барлық қайырымдылық акцияларына қатысып, көпбалалы және аз қамтылған отбасыларға, жалғызбасты адамдарға, мүмкіндігі шектеулі балаларға, соғыс ардагерлері мен тыл еңбеккерлеріне көмек көрсетеді.
Негізгі жобалардың бірі – ҚХА-ның «Жүректен – жүрекке» бағдарламасы. Осы жоба аясында Достық үйінің базасында Өзбек этномәдени орталығы төрағасының орынбасары Х.Х.Шәріповтың төрағалығымен қалалық штаб құрылды. Бұл штаб су тасқынынан зардап шеккендерге шұғыл көмек көрсетуді қоса алғанда, көптеген қайырымдылық бастамаларын іске асыру үшін үйлестіру орталығына айналды.
Осы күш-жігердің арқасында су тасқынынан зардап шеккен Ақмола, Қарағанды, Солтүстік Қазақстан облыстары мен Петропавл және Ақтөбе қалаларына 42 тонна гуманитарлық жүк жөнелтілді. Бұл көмек 12 автокөлікпен жеткізілді, бұл зардап шеккендерді жылдам әрі тиімді қолдауға мүмкіндік берді.
8 маусымда «Вайнах» шешен-ингуш халық ансамблі ұйымдастырған қайырымдылық концертін ерекше атап өткім келеді. Концертте жиналған қаражат Сейчанов Темірлан атты науқас баланы емдеуге берілді. Бұл іс-шара Ассамблея атақты өзара көмек пен қолдаудың күшін көрсетті.
Этномәдени бірлестіктердің ұжымдарында қарттарға, жалғызбасты адамдарға, сондай-ақ аз қамтылған және көпбалалы отбасыларға тұрақты негізде көмек көрсетіледі. Бұған демеушілер мен меценаттар белсенді қолдау көрсетуде.
Қала Ассамблеясы мүшелерінің қолдауына балалар мен білім беру саласын қолдау бойынша бастамалар ие болды. «Мектепке жол» республикалық акциясы аясында елордалық ҚХА қайырымдылық акциясын ұйымдастырды, шара барысында 200-ден астам бала мектепке арналған сөмкелер мен оқу құралдарына ие болды. Іс-шара Аналар кеңесі мен «Жомарт жан» орталығының белсенді қолдауымен өткізілді, бұл аз қамтылған отбасылардың балаларына оқу жылына дайындалуға тиімді көмектесуге мүмкіндік берді.
ҚХА кеңестері халықтың азаматтық құқықтарын қорғауда
Елордалық Ассамблеяның маңызды қоғамдық институттары – Ақсақалдар кеңесі мен Аналар кеңесі. Олар Ассамблеяның халықпен жұмысын қамтамасыз етіп, этносаралық коммуникация тетігі және өткір және өзекті мәселелерді шешу жөніндегі диалог алаңы ретінде өз қызметі үшін үлкен қоғамдық тәжірибе мен бедел жинақтады.
Ақсақалдар кеңесiнiң мүшелерi тұрақты негiзде қызметтiң түрлi салаларының мамандарын ұйымдастырады және тартады, онда тiлек бiлдiрушiлерге қажеттi консультациялық, құқықтық, заңгерлiк көмек көрсетiледi. Сонымен қатар, кеңес мүшелері өскелең ұрпақты Отанға деген құрмет пен патриотизм рухында тәрбиелеу бойынша іс-шаралар өткізуде.
Екі мәрте Кеңес Одағының Батыры Талғат Бигелдиновтың туғанына 102 жыл толуына орай танымал ұшқыштың ескерткішіне гүл шоқтарын қою рәсімі өтті.
Сонымен қатар, Халық Қаһарманы Рахымжан Қошқарбаевтың, Армия генералы, Кеңес Одағының Батыры, Тәуелсіз Қазақстанның тұңғыш Қорғаныс министрі Сағадат Нұрмағамбетовтың 100 жылдығына арналған естелік іс-шаралар өтті.
ҚХА-ның медиативтік рөлі
Елордалық Достық үйінде «Қоғамдық келісім» КММ медиация кабинетінің негізінде құрылған Этномедиация орталығы өз жұмысын бастады. Оның қызметінің мақсаты – этносаралық шиеленістің ерте алдын алу шараларын әзірлеу, алдын алу және іске асыру жөніндегі іс-шаралар кешенін жүргізу, өңірдің этносаралық қатынастары саласындағы медиацияны дамыту мәселелерін жалпы үйлестіру.
Сондай-ақ Медиация кеңесі құрылды, оған медиация бойынша мамандандырылған курстар мен тренингтерден өткен этномәдени бірлестіктер мен ҚХА басқа да құрылымдарының өкілдері кірді. Қажет болған жағдайда олар этносаралық саладағы жанжалды жағдайларды реттеуге тартылатын болады.
Тұрақты негізде медиативтік келісімдер жасасу бойынша консультативтік қызметтер көрсетуге бағытталған азаматтарды қабылдау жүргізіледі.
Ағымдағы жылдың 6 қыркүйегінде Астана қаласының ҚХА қоғамдық медиаторлары «Үміт» дағдарыс орталығында «Ерлі-зайыптылардың ажырасуындағы медиаторлық жұмыстың мәні» тақырыбында кездесу ұйымдастырды. Неке бұзу рәсімдері, алимент, үй зорлық-зомбылығынан аман қалған әйелдермен мүлікті бөлу мәселелері бойынша консультация өткізілді.
26 қыркүйекте Достық үйінде «Медиация, заңды және әлеуметтік даулар мен жанжалдарды шешу» тақырыбында дөңгелек үстел өткізілді.
Болашақ – жастарда
Бүгінде жастар – мемлекеттің экономикасы мен әлеуметтік дамуының қозғаушы күші. Мұны Мемлекет басшысы өз сөзінде бірнеше рет атап өткен болатын. Жастар белсенді және ұмтылғыш, күш-жігерге, идеяларға толы және оларды шындыққа айналдыруға ниетті және ең батыл жобаларды іске асыруға дайын. Ал өздерін іске асыруға Қазақстан халқы Ассамблеясы сияқты түрлі институттар мүмкіндік береді.
Ағымдағы жылдың 16-17 тамызында Бурабайда «Жастар жолы» дәстүрлі көшпелі жастар лагері өтті, оның басты мақсаты – жастардың бойында көшбасшылық қасиеттер мен шығармашылық әлеуетті дамыту, қатысушылар арасындағы өзара түсіністікті нығайту, сондай-ақ адамгершілік-патриоттық сезімдерді қалыптастыру.
Ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқы Ассамблеясының XXXIII сессиясында атап өткендей «Біз бәріміз – бір елдің азаматтарымыз, бір тағдырдың адамдарымыз, тарихтың өзі біздің Отанымыз – Қазақстан Республикасының болашағы үшін бірліктің және жалпыға ортақ жауапкершіліктің мызғымас монолитіне айналған. Осы қасиетті мақсатқа Әділ Қазақстанды құру, сондай-ақ белсенді сындарлы сыртқы саясат жүргізу арқылы қол жеткізуге болады».
Республика күні қарсаңында ортақ үйіміз – Қазақстан Республикасына бақ-береке және гүлденуді тілеймін!
Нұрдәулет ӘЛМҰХАНОВ,
Астана қаласы Ішкі саясат
басқармасының басшысы
