ونەر – اينالامىزداعى بارلىق تىنىس-تىرشىلىكتى, دۇنيە مەن ادام ومىرىندەگى اسەمدىكتى كوركەم بەينەدە كورسەتەتىن سالا. وسى جولدا بيىكتەن كورىنگەن تۇلعالارىمىز جەتەرلىك. سولاردىڭ ءبىرى – «Biken» I حالىقارالىق تەاتر فەستيۆالىندە «ەڭ ۇزدىك ايەل ادام بەينەسى» نوميناتسياسىنىڭ يەگەرى اتانعان استانا قالاسى اكىمدىگىنىڭ مۋزىكالىق جاس كورەرمەن تەاترىنىڭ دارىندى جاس اكتريساسى شىنار قالدىباي. اكتەرلىك ونەردىڭ قىر-سىرى تۋرالى سۇحبات بارىسىندا ايتىپ بەردى.
– شىنار حانىم, اكتەرلىك سالادا ءوز جولىڭىزدى قالاي باستادىڭىز؟
– كىشكەنتاي كەزىمنەن ونەر ادامى بولعىم كەلەتىن. اتا-انام دا مەنى سوعان قاراي باعىتتادى. ويتكەنى كەزىندە انام اكتريسا بولۋدى ارمانداعان. بويىمنان ونەرگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتى كورىپ, ءارتۇرلى دامىتۋ ورتالىقتارىنا اپارىپ ءجۇردى. «شابىت» وقۋ ورداسىنا تۇسۋگە ءۇش رەت باق سىنادىم. قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ مەكتەبىنە, كوللەدجىنە, ۋنيۆەرسيتەتىنە وقۋعا تاپسىرعانمىن. ءبىرىنشى سىنىپتا قوبىز ماماندىعى بويىنشا باردىم, مەكتەبىنە تۇسە الماي قالدىم. 9-سىنىپتان كەيىن ەسترادالىق ۆوكالعا تاپسىرامىن دەپ شەشتىم. بويىمدا قانداي قابىلەت بولدى – سونىمەن باردىم. الايدا كوللەدجگە دە تۇسە المادىم. قايتسەم دە تۇسەمىن دەپ, 11-سىنىپتا دايىندالدىم. 93 ۇپايمەن ۋنيۆەرسيتەتكە مۋزدراما ماماندىعىنا گرانتقا ءتۇستىم. «شابىتتا» وقىپ شىقتىم. قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى ايگۇل يمانباەۆانىڭ شەبەرحاناسىندا وقىدىم. «ۇستازى مىقتىنىڭ ۇستانىمى مىقتى» دەيدى عوي. وسى شەبەرحاناعا تۇسكەنىمە قاتتى قۋانامىن. اششىسىن دا, تۇششىسىن دا تاتىپ, امان-ەسەن وقۋدى ءبىتىرىپ شىقتىق.
– رولدەرگە قالاي دايىندالاسىز؟ ارنايى ادىستەر نەمەسە راسىمدەر بار ما؟ جانبيكە شانينانىڭ بەينەسىن سومداعاندا قالاي دايىندالدىڭىز؟
– اكتەرلىك سالا – سان قىرلى ماماندىق. مىسالى, دارىگەر ماماندىعىن 8 جىل وقىسا, ءبىز ول رولگە 1 اي دايىندالۋىمىز كەرەك. سول ۋاقىت ارالىعىندا دارىگەرلەر قانداي بولۋى كەرەگىن, ەڭ از دەگەندە بازالىق ءبىلىمىن زەرتتەيمىز. سىرت كوزگە وڭاي بولىپ كورىنگەنمەن, ولاي ەمەس. بۇرىن ادامدار «ءان ايتىپ, بي بيلەپ جۇرە بەرەسىڭدەر» دەپ ايتاتىن. شىنىنا كەلسەك, ءبىر پرەمەرا شىعارۋ ءۇشىن تەاتردا قونىپ قالاتىن كەزدەرىمىز بولادى. كەيدە تاڭعا دەيىن قالامىز. قانشاما ءماتىن جاتتاۋ كەرەك. ءار كەيىپكەردىڭ مىنەز-قۇلقىن زەرتتەپ, بويىمىزعا سىڭىرە الۋ قاجەت. مەن ءرول سومداعان «Chanel №5» دەرەكتى دراماسىن جانبيكە شانينا ءۇشىن الدىم. ەڭ قيىنى – شىن ومىردە بولعان تۇلعالاردى زەرتتەۋ جانە ويناۋ. ويدان شىعارىلعان كەيىپكەردى سان قۇبىلتىپ ويناي بەرۋگە بولادى. ال ومىردە بولعان كىسىنىڭ ءوزىن قالاي ۇستاۋىن, قانداي ادام بولعانىن بارلىق دەرەكتى ەگجەي-تەگجەي تولىق اقتارا وتىرىپ قاراپ شىعۋ كەرەك. ءبىز وسى قويىلىم ءۇشىن الجير-گە, كارلاگ-قا دا باردىق. سول جاقتاعى ادامداردان سۇراستىردىق. كەيىپكەرلەرىمىزدى بارىنشا زەرتتەدىك. جاۋاپكەرشىلىگى مول قويىلىمداردىڭ ءبىرى بولدى. بۇل نوميناتسيانى الامىن دەپ مۇلدەم ويلامادىم. ءتىپتى ماراپاتتاۋ راسىمىنە دە بارمادىم. ءبىر ساتتە قاراسام, تەلەفونىما حابارلامالار ءتۇسىپ جاتىر. كوزىمە جاس كەلدى. بۇل – تەاتر ساحناسىنداعى مەنىڭ العاشقى جەتىستىگىم.
– كينو يندۋسترياسى تۋرالى نە ويلايسىز؟ بولاشاقتا ويناعىڭىز كەلەتىن ءرول بار ما؟ قانداي رەجيسسەرمەن جۇمىس ىستەگىڭىز كەلەدى؟
– تالاي كاستينگتىڭ تابالدىرىعىن توزدىرعانمىن. قازىر كينو سالاسىندا كاسىبي اكتەرلەر ەمەس, بلوگەرلەر كوبەيىپ كەتتى. مەنىڭ جەكە ويىم, اركىم ءوز ماماندىعى بويىنشا جۇمىس ىستەۋى كەرەك. رەجيسسەرلەر, تەاتر اكتەرلەرى كينودا جاساندى وينايدى دەپ ايتادى. بىراق بۇل سوزدەر, نەگىزى, شىندىققا جاناسپايدى. ونىڭ بارلىعى رەجيسسەر مەن ستسەناريسكە بايلانىستى. مىسالى, «5:32» سەريالىن ويناعاندار – تەاتر اكتەرلەرى. ستسەناريدەن اۋىتقۋعا بولماسا, قالاي بار, سولاي ويناپ بەرەمىز. نە تالاپ ەتەدى, سونى ىستەيمىز. اركىمنىڭ ءوز ارمانى بار. مەن تاريحي فيلمگە تۇسكىم كەلەدى. اقان ساتاەۆپەن جۇمىس ىستەگىم كەلەدى. تەاتردا كوبىنە ۇلكەن جاستاعى ادامداردىڭ ءرولىن سومدايمىن. ۇجىمدا جاستار بولعاندىقتان بارلىق ءرولدى ويناي بەرەمىز. بىراق بۇل رولدەردى جاسىم كەلگەن كەزدە دە ويناي الامىن. سوندىقتان ءوز جاسىمداعى كەيىپكەردى ويناسام دەيمىن. ادام قاي جاستا بولماسىن ءوزىن كورسەتە الۋى قاجەت. الداعى ۋاقىتتا بولاشاعىمنىڭ جارقىن بولارىنا سەنەمىن.
– جەكە ءومىرىڭىزدى جانە جۇمىسىڭىزدى قالاي ۇيلەستىرەسىز؟
– بىزدە تەاتردا 15 جۇپ بار. كۇيەۋى دە, ايەلى دە وسىندا جۇمىس ىستەيدى. تەاتردا تابىسقان جۇپتار. سوندىقتان جۇمىسقا كەدەرگى جوق. ءبىر سالادا, ءبىر تەاتردا بولعاندىقتان, ءبىر-بىرىمىزگە ارقاشان قولداۋ كورسەتىپ, دەم بەرىپ وتىرامىز. ارينە, ۇيدە جاقىندارىم كومەكتەسەدى. ولار مەنى ارقاشان تۇسىنەدى, قولدايدى. بارىنە تەك العىسىمدى ايتقىم كەلەدى. سەبەبى ول كىسىلەر بولماسا, بۇلاي جۇرمەس ەدىم. بۇرىننان جولداسىمنىڭ ونەر ادامى بولعانىن قالايتىنمىن. باسقا سالادان بولسا تۇسىنبەۋى مۇمكىن. ويتكەنى جۇمىس كەستەسى بىزدە باسقاشا. پرەمەرا بولعاندا قىزۋ جۇمىس باستالادى.
– جاقسى اكتەردە قانداي قاسيەت بولۋ كەرەك دەپ ويلايسىز؟
– ءارتىس بولما, ادام بول! ءبىزدى ۇستازدارىمىز جاقسى ادام بولماي, جاقسى مامان بولا المايسىڭدار دەپ تاربيەلەگەن. ادامگەرشىلىك قاشاندا ءبىز ءۇشىن ەڭ الدىڭعى ورىندا تۇرادى. وسى قاسيەت بولسا, ادامداردىڭ دا سىيلاستىعى ارتا تۇسەدى.
– ونەردە وركەندەۋگە ۇمتىلعان جاس اكتەرلەرگە قانداي كەڭەس بەرەر ەدىڭىز؟
– ءبىزدىڭ ماماندىقتا «باپ شابا ما, باق شابا ما؟» دەگەن تۇسىنىك بار. ءومىر بويى ءوزىن قامشىلاپ, ۇلكەيگەندە جەتىستىككە جەتكەن ادامدار دا بولادى. سوندىقتان ءبىزدىڭ ماماندىقتا «كەرەك جەردە, كەرەك ۋاقىتتا تابىلا ءبىلۋدىڭ» ماڭىزى زور. مۇمكىندىك بولسا, ءوز-ءوزىڭدى كورسەتىپ, ءوزىڭدى جاقسى كورۋ قاجەت. ءوزىڭدى جاقسى كورۋ دەگەن ءسوز – ول ىشكى سەنىمدىلىك. ۇيالشاقتىقتى ءبىر شەتكە ىسىرىپ قويۋ كەرەك. جوعارى وقۋ ورنىن بىتىرسەڭ بولدى, كەرەمەت اكتەر بولىپ كەتەتىنىڭە كەپىلدىك جوق. سوندىقتان تەك وزىڭمەن تۇراقتى جۇمىس جۇرگىزۋ, ۇنەمى ىزدەنىستە بولۋ عانا ءبىزدى وسىرەدى.
گۇلناز مۇحانجان,
ل.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتى
