سوڭعى كەزدەرى قىتايدان كەلگەن قانداستارعا ءبىزدىڭ ەل «قۇجاتتارىڭدى اپوستيلدەن وتكىزىپ اكەل» دەپ تالاپ قويا باستادى. بۇل ونسىز دا وڭتايلى شەشىلمەي جاتقان ازاماتتىق الۋ ماسەلەسىن ءتىپتى كۇردەلەندىرىپ جىبەردى.
قىتاي – 1987 جىلى گااگا كونفەرەنتسياسىنا قوسىلعانمەن, ۇزاق ۋاقىت بويى اپوستيل تۋرالى كونۆەنتسيانى راتيفيكاتسيالاماعان, وسىلايشا قۇجاتتاردى زاڭداستىرۋدىڭ جەڭىلدەتىلگەن پروتسەدۋراسى جوق الەمدەگى ەڭ ءىرى ەل سانالىپ كەلدى. سوسىن دا قازاقستان مەن قىتاي «قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسى اراسىنداعى ازاماتتىق جانە قىلمىستىق iستەر بويىنشا قۇقىقتىق كومەك كورسەتۋ تۋرالى شارتتى بەكiتۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتiنiڭ 1995 جىلعى 30 مامىرداعى №2309 جارلىعىنا سايكەس قاجەتتى قۇجاتتاردى راسىمدەپ كەلگەن ەدى. الايدا 2023 جىلعى 7 قاراشادا اپوستيل تۋرالى كونۆەنتسيا قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىندا كۇشىنە ەنىپ, رەسمي قۇجاتتاردى زاڭداستىرۋ تالابى قويىلدى. وسى وزگەرىسكە سايكەس, ەلىمىزدىڭ قۇزىرلى ورگاندارى قىتايدان كەلگەن قانداستاردان دا نەكە كۋالىگى, تۋ تۋرالى كۋالىگى جانە زەينەتاقى تاعايىنداۋعا قاجەتتى قۇجاتتارعا اپوستيل تالاپ ەتە باستادى. «اتامنىڭ شوتى اسا-اسا تيەدى» دەگەندەي, كەيبىر وڭىرلەردە «پاسپورت پەن قىتاي جەكە كۋالىگىن دە اپوستيلدەن وتكىزىپ اكەل» دەگەن تالاپتى قويعان-مىس. بۇل جاعداي قىتايدان كەلەتىن اعايىنداردىڭ قازاقستانعا كەلۋ جولىن ءتىپتى اۋىرلاتا ءتۇستى. ويتكەنى قانداستارىمىزدىڭ پاسپورتىن جيناپ الىپ, شەكارادان كىرىپ-شىعۋىن قاتاڭ باقىلاپ وتىرعان قىتاي بيلىگى ەندى وسى قۇجاتتاردى اپوستيلدەۋدىڭ جولىن دا قيىنداتىپ وتىر. ياعني قىتايداعى قازاقتار قونىستانعان وڭىرلەردە اپوستيل جاسامايدى, سوندىقتان ونداعى اعايىندار قۇجاتتارىن اپوستيلدەن وتكىزۋ ءۇشىن بەيجىڭگە جىبەرىپ, ءبىر قۇجاتقا ەڭ از بولعاندا 850 يۋان (56 مىڭ تەڭگە) تولەۋگە ءماجبۇر. كەيبىر وڭىرلەردە ودان دا قىمبات. ءبىر قۇجاتقا اپوستيل جاساتۋ ءۇشىن 1800 يۋان (118 مىڭ تەڭگە) تولەگەن ازاماتتار دا بار. ەندى ەسەپتەي بەرىڭىز, ءبىر وتباسىندا 4 جان بولسا, قۇجاتتارىن اپوستيلدەن وتكىزۋ ءۇشىن 220 مىڭ تەڭگە تولەيدى, قازاقستانعا كەلگەننەن كەيىن ول قۇجاتتارىن اۋدارتۋ, كۋالاندىرۋدەن وتكىزۋ ءىسى تاعى بار, وسى شىعىننىڭ ءبارىن قوسساڭىز, بۇل, ارينە, كوشىپ كەلەتىن اعايىننىڭ قالتاسىنا ۇلكەن سالماق.
ەڭ قىزىعى, قانداستارىمىز ءجيى قونىستانعان شىڭجاڭ وڭىرىندە بۇل قۇجاتتاردى قالاي جاساۋدى جەرگىلىكتى اتقارۋشى بيلىك وكىلدەرى وزدەرى جاقسى تۇسىنبەيتىن سەكىلدى. سوسىن دا «الدىمەن قازاقستاننىڭ ازاماتتىعىن ال, سودان كەيىن عانا جاساپ بەرەمىز» دەگەن سياقتى ورىنسىز تالاپتار قويا باستاعان. ونىڭ ۇستىنە, باسقا مەملەكەتتەردىڭ ەلىمىزدەگى ەلشىلىك, كونسۋلدىقتارى ءوز ەلىنەن كەلگەن ازاماتتارعا اپوستيل جاساپ بەرگەنمەن, قىتاي ەلىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلىك, كونسۋلى بۇل قۇجاتتاردى بەرمەيدى. دەمەك, قازاقستانعا مىڭ ءبىر ماشاقاتپەن كەلگەن قانداستارىمىز اپوستيل ءۇشىن قىتايعا قايتا بارۋى كەرەك بوپ وتىر. ارينە, ولاردىڭ ءبىر رەتتىك رۇقساتپەن, شەكتى مەرزىمگە كەلگەنىن ەسكەرسەك, بۇل تالاپ قانداستارىمىزعا قولايسىزدىق تۋدىراتىنى ءسوزسىز.
ەڭ ماڭىزدىسى, «قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسى اراسىنداعى ازاماتتىق جانە قىلمىستىق iستەر بويىنشا قۇقىقتىق كومەك كورسەتۋ تۋرالى شارتتى بەكiتۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتi جارلىعىنىڭ كۇشى ءالى جويىلعان جوق. ول شارتقا سايكەس, قىتايدان كەلگەن قانداستار قۇجاتتاردى اپوستيلدەپ اكەلۋى شارت ەمەس. زەينەت جاسىنا تولعان قانداستار ءوزىنىڭ جۇمىس ءوتىلىن راستايتىن ءمور باسىلعان, قول قويىلعان قۇجات اكەلسە جەتكىلىكتى ەدى. بىراق بۇل ماسەلەگە بايلانىستى بۇرىن ءبىزدىڭ قۇزىرلى ورىندار لەگاليزاتسيا سۇراسا, قازىر اپوستيل تالاپ ەتىپ وتىر. بۇل دا جوعارىداعى شارت بويىنشا ورىنسىز تالاپ. دەمەك, وسى ماسەلەلەردى ەسكەرە وتىرىپ, قىتايدان كەلگەن قانداستاردان اپوستيل تالاپ ەتۋدى توقتاتقان ءجون سياقتى.
ارينە, قۇجاتتاردى اپوستيلدەن وتكىزۋ حالىقارالىق تاجىريبە ەكەنى راس. بىراق ءبىزدىڭ ەلدىڭ زاڭىندا «قانداستاردى جەڭىلدەتىلگەن تارتىپپەن ازاماتتىققا قابىلداۋ» دەگەن تالاپ انىق جازىلعان. «شەتەلدەگى قانداستارىمىزدى ەلگە قايتارۋ ءىسى ەشقاشان نازاردان تىس قالعان ەمەس, قالمايدى دا. دۇنيە جۇزىندەگى قانداستارىمىزدىڭ باسىن تۋعان جەردە بىرىكتىرۋ – ءبىزدىڭ قاسيەتتى پارىزىمىز» دەپ پرەزيدەنت تە باسا ايتقان. ەندەشە زاڭىمىزعا جازىپ, پرەزيدەنت ءوزى نۇسقاۋ بەرىپ تۇرعاندا, ۇلى كوشكە كەدەرگى كەلتىرەتىن توسقاۋىلدى «حالىقارالىق تاجىريبە» دەپ قورعاشتاۋدىڭ قاجەتى قانشا؟! قانداس حالىقارالىق قاۋىمداستىققا ەمەس, قازاقستانعا كەرەك.
