استانادا 66 164 بالانى قامتيتىن 525 مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىم جۇمىس ىستەيدى, ونىڭ 100-ءى – مەملەكەتتىك, 424-ءى – جەكەمەنشىك, ۇشەۋى – ۆەدومستۆولىق. وسى بالاباقشالاردا بالالار قالاي تاربيەلەنىپ جاتىر, ولاردىڭ ءبىر تۇتاس وقىتۋ, ياعني تاربيە بەرۋ جوسپارى بار ما؟
مەنىڭ 4 جاستان اسقان بالام دا بالاباقشاعا بارىپ ءجۇر. ارينە, 4 جاستاعى بالانىڭ بۇزىپ-جارىپ بىردەڭە ۇيرەنە قويۋى ەكىتالاي. بىراق وسى جاستاعى بالالارعا قاراپايىم ادەپ قاعيدالارىن ۇيرەتۋگە بولاتىنىن شەتەلدەر تاجىريبەسى الدەقاشان دالەلدەگەن. ماسەلەن, بەتى-قول جۋعاندا سۋدى ۇنەمدەۋ, كۇندىز شامدى ءوشىرىپ, ەنەرگيا ۇنەمدەۋ, تاماقتى توكپەي, ىسىراپ قىلماي جەۋ سياقتى تۇرمىستىق ادەپتەردەن سىرت, جولدان وتكەندە نەلەرگە كوڭىل ءبولۋ, اۆتوبۋستا قارتتارعا, اياعى اۋىر ايەلدەرگە ورىن بەرۋ, وزگەلەرگە كومەكتەسۋ… سىندى تاربيەلەر دە وسى جاستا بەرىلەدى.
جاپونيانىڭ, قىتايدىڭ بالاباقشالارىندا وسى مازمۇندار 3-5 جاس ارالىعىنداعى بالالارعا كادىمگى ويىن تۇرىندە ۇيرەتىلەدى. بايقايمىن, قازاقستان بالاباقشالارىندا مۇنداي تاربيەلەرگە ءمان بەرىلمەيتىن سياقتى. ەسەسىنە جاڭا جىل مەرەكەسى, ناۋرىز مەرەكەسى, 8 ناۋرىز ايەلدەر مەرەكەسى, 1 مامىر قازاقستان حالقىنىڭ بىرلىگى مەرەكەسى, جەڭىس كۇنى… سىندى مەرەكەلەردى قۇر جىبەرمەي, بىرەر مىڭ تەڭگەدەن اقشا جيناپ مەرەكە وتكىزۋگە بەيىم تۇرادى. تاربيەشىسىنىڭ تۋعان كۇنى دەپ اقشا جينايتىن بالاباقشالار دا جوق ەمەس. وسى دۇرىس پا؟! 3-4 جاستاعى بالالار وسى مەرەكەلەردى قانشالىق تۇسىنەدى؟ مەرەكە تويلاۋ ارقىلى ولارعا قانداي تاربيە بەرىلىپ جاتىر؟ ءالى ۇلت ۇعىمىن تولىق تۇسىنبەيتىن بالاعا ۇلتتاردىڭ بىرلىگىن دارىپتەۋ قانداي قيسىنعا سيادى؟ ءبىز بالامىزدى بەسىكتەن بەلى شىقپاي جاتىپ ءاربىر اتاۋلى كۇندى قۇر جىبەرمەي تويلايتىن جىرتاقاي ەتىپ تاربيەلەسەك, ءومىردىڭ ەڭ باستى ءمانى «مەرەكە تويلاۋ ەكەن عوي» دەپ تۇسىنبەي مە؟! وسى مەرەكە ءۇشىن اتا-انالارى كيىم-كەشەك الىپ شىعىندالاتىنىن تاربيەشىلەر نەگە ەسكەرمەيدى؟!
دەمەك, ءبىزدىڭ ەلدە بالاباقشادان باستاپ ادامي تاربيە دۇرىس بەرىلمەيدى. مۇرنىنىڭ بوعىن سۇرتە الماي جۇرگەن بالاعا جەڭىس كۇنى تۋرالى ايتۋ, ايەلدەر مەرەكەسىن تويلاتۋ بالانى الداۋسىراتىپ, كۇن وتكىزۋدەن باسقا ەشتەڭە ەمەس. سوندىقتان, قازاقستاننىڭ وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگى بۇل ماسەلەگە باسا نازار اۋدارۋ كەرەك. ياعني مامانداردى ۇيىمداستىرا وتىرىپ, ەلىمىزدەگى بالاباقشالاردا ءتالىم-تاربيە بەرۋدىڭ ورتاق جوباسىن جاساپ, سول بويىنشا بالاباقشالاردىڭ بالا تاربيەسىندەگى ءادىس-ءتاسىلىن قاداعالاپ وتىرعان ءجون. ويتكەنى بالاباقشا – وقۋ الدىنداعى, وتباسىنان كەيىنگى ماڭىزدى تاربيە بەسىگى. ول بالانىڭ كۇن وتكىزىپ, مەرەكەلەردى اتاپ ءوتىپ جۇرەتىن ويىن الاڭىنا اينالىپ قالماۋى كەرەك.
