جۋرناليستەردىڭ كوبىن اقپارات الەمىنە, ۇلى ابايشا ايتساق, ولەڭگە دەگەن تالاس الىپ كەلدى. ارىپتەسىمىز تولەن تىلەۋبايدى دا اقىندىق ارمان جۋرناليستيكاعا جەتەلەدى. جولى بولىپ, بۇگىندە بەلگىلى جۋرناليسكە اينالدى. عاسىرلار توعىسىندا ءسوز مايدانىنا قويىپ كەتكەن ول, مىنە, شيرەك عاسىر بويى قالامىن سىلتەپ كەلە جاتىر. بىرقاتار باسىلىمدا ايقىن قولتاڭباسىن قالدىردى. ال كەيىنگى 6 جىلدان بەرى «استانا اقشامى» گازەتىندە شەف-رەداكتور.
ستۋدەنت شاعىنان باسپاسوزگە ارالاسا باستادى. 1-2-كۋرستا وقىپ جۇرگەندە «قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتى», «ازيا-ترانزيت», «شيپاگەر», «ورتالىق قازاقستان», «ۆزگلياد» باسىلىمدارىندا ماقالالارى مەن العان سۇحباتتارى جارىق كوردى. ە.بوكەتوۆ اتىنداعى قاراعاندى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن ۇزدىك ديپلوممەن بىتىرگەننەن كەيىن «سانا» تاۋەلسىز اپتالىعىنا قابىلداندى. ەڭبەك جولىن وسى گازەتتەن ءتىلشى-ساياسي شولۋشى بولىپ باستاپ, ءار جىلدارى رەسپۋبليكالىق «اق جول, قازاقستان», «جاس قازاق ءۇنى», «التىن وردا» گازەتتەرىنىڭ قاراعاندى وبلىسىنداعى, استانا قالاسىنداعى مەنشىكتى ءتىلشىسى بولدى.
جاڭا عاسىر باسىندا «استانا اقشامى» گازەتىندە ءتىلشى, «ساياسات جانە قۇقىق» ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولىپ ەڭبەكتەنگەنى بار. استانالىق باسىلىمعا 15 جىلدان كەيىن قايتىپ كەلدى. ارادا رەسمي مەكەمەلەردە (ۇلتتىق كومپانيا, ۇكىمەت كەڭسەسى) باعىن سىناپ كوردى. اتاپ ايتقاندا, «قازاقستان تەمىر جولى» ۇك» اق-تىڭ بۇقارامەن بايلانىس باسقارماسىنىڭ اقپارات-ساراپتاما ءبولىمىنىڭ باس مامانى, قر پرەمەر-مينيسترى كەڭسەسىنىڭ ۇكىمەتتىك باسىلىمدار رەداكتسياسىندا ءى ساناتتى مامان بولدى. بىراق كوپ ۇزاماي سۇيىكتى كاسىبى – جۋرناليستيكاعا ورالدى. قازىرگى قىزمەتىنە دەيىن «جاس قازاق» ۇلتتىق اپتالىعىندا الدىمەن استانا قالاسىنداعى مەنشىكتى ءتىلشىسى, كەيىن باس رەداكتوردىڭ ورىنباسارى بولىپ جۇمىس ىستەدى.
قوعامدىق-ساياسي, الەۋمەتتىك, ەل ءۇشىن, حالىق ءۇشىن وزەكتى تاقىرىپتارعا كەلگەندە تولەن ءزارۋبايۇلىنىڭ جۇيرىك قالامى جورعالاي كەتەدى. وسى ۋاقىتقا دەيىن قازاق باسپاسوزىندە ەل ىشىندەگى كۇيىپ تۇرعان ماسەلەلەر كوتەرۋدەي-اق كوتەرىلدى. كوپ وتكىر ماقالا جازعان جۋرناليستەر اراسىندا ارىپتەسىمىز دە بار. تولەن كوتەرگەن ءبىراز ماسەلە بيلىك پەن پرەزيدەنت نازارىنا ىلىگىپ, وڭ شەشىم قابىلداۋىنا اسەرىن تيگىزدى. ماسەلەن, قۇلدىق, ادام ساۋداسى ماسەلەسىن جازىپ كەلە جاتقانىنا 20 جىلدان استى. بۇل ءوز ناتيجەسىن بەردى. بيىلعى 22 ناۋرىزدا ءماجىلىس «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى ادام ساۋداسىنا قارسى ءىس-قيمىل تۋرالى» زاڭ جوباسىن ەكىنشى وقىلىمدا ماقۇلدادى. سەناتور ساۋلە ايتپاەۆادان العان سۇحباتى وسى جىلى تۇرمىستاعى زورلىق-زومبىلىقپەن كۇرەسۋگە باعىتتالعان زاڭنىڭ قابىلدانۋىنا ىقپال ەتتى. جاڭا زاڭ ايەلدەر مەن بالالارعا قاتىستى قىلمىس ءۇشىن جازانى كۇشەيتۋدى كوزدەيدى.
قورىقشى ەرلان نۇرعاليەۆ براكونەرلەردىڭ قولىنان قازا تاپقاندا, ارىپتەسىمىزدىڭ قالاي كۇيزەلگەنىن ءوز كوزىمىزبەن كوردىك. بۇل ءولىم تولەننىڭ جۇرەگىنە قاتتى باتىپ, سەريالىق ماقالالار جازۋىنا تۇرتكى بولدى. قورىتىندىسىندا قىلمىستىق كودەكسكە وزگەرىس ەنگىزىلىپ, ەلىمىزدە زاڭسىز كيىك اتقان جانە بەكىرە تۇقىمداس بالىق اۋلاعان ادامدارعا جازا قاتايدى.
بيىل ناۋرىز مەيرامىن «ناۋرىزناما» دەگەن اتاۋمەن جاڭاشا فورماتتا 10 كۇن بويى اتاپ وتتىك. بۇعان تولەننىڭ «استانا اقشامى» گازەتىندە جارىق كورگەن «ناۋرىزدى جاڭاشا تويلاۋ نەمەسە ءتول مەرەكەمىزدى بالالارعا جاقىنداتۋدىڭ جولدارى بار ما؟», «ناۋرىزدىڭ ناسيحاتى مەن ناق سيپاتى», «بالالار ناۋرىزعا نەگە قىزىقپايدى؟» اتتى ماقالالارىنىڭ دا ۇلەسى بار دەپ ەسەپتەيمىز.
بيىل 2 اقپاندا العاش رەت ەلىمىزدە ۇلتتىق باسىلىم كۇنى اتالىپ ءوتتى. بۇل – وسىدان ءبىر عاسىر بۇرىن «قازاق» گازەتىنىڭ ءبىرىنشى سانىنىڭ جارىق كورگەن كۇنى. وسى ماسەلەنى ارىپتەسىمىز ءباسپاسوز ارقىلى دا, الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى دا بىرنەشە مارتە كوتەردى. جۋرناليستەر مەن باق ماسەلەلەرىن دە تولەن بىرنەشە رەت جازدى. ناتيجەسىندە «ماسس-مەديا تۋرالى» زاڭ ازىرلەندى. بۇل قۇجات پارلامەنتتىڭ قوس پالاتاسىندا ماقۇلدانىپ, تاياۋدا پرەزيدەنتتىڭ قول قويۋىنا جىبەرىلدى.
ەلدەگى باسپانا ماسەلەسى, بيىلعى سۋ تاسقىنىنان كەيىن انىقتالعان ەلدەگى سۋ ماماندارىنىڭ تاپشىلىعى پروبلەماسى دا ارىپتەسىمىزدىڭ قالامىنا ىلىكتى. بۇل ماسەلەلەر بويىنشا قازىر ءتيىستى جۇمىس ءجۇرىپ جاتىر.
استانا قالاسىندا تولەگەن ايبەرگەنوۆ اتىنداعى №16 ورتا مەكتەپ بار. وقۋ ورنىنىڭ 30 جاسىندا قىرشىن كەتكەن اقىن ەسىمىن يەلەنۋىنە دە تولەننىڭ ۇلەسى بار. بۇل ەڭبەگى ەلەنىپ, وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن «تولەگەن ايبەرگەنوۆكە – 80 جىل» ەستەلىك مەدالىمەن ماراپاتتالدى.
جالپى تولەن ءزارۋبايۇلىنىڭ شىعارماشىلىق جەتىستىگى از ەمەس. «شابىت-2003» شىعارماشىل جاستاردىڭ حالىقارالىق فەستيۆالىنىڭ «جۋرناليستيكا» اتالىمىنىڭ باس جۇلدە يەگەرى جانە «ادەبيەت» نوميناتسياسىنىڭ ديپلومانتى اتاندى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ «ءسوز شەبەرى-2019» رەسپۋبليكالىق شىعارماشىلىق بايقاۋىنىڭ لاۋرەاتى بولدى. «Amanat مەدياسىيلىعى-2023» رەسپۋبليكالىق بايقاۋىندا «ەلىمىزدەگى رەفورمالار تۋرالى ۇزدىك ماتەريال» اتالىمىندا توپ جاردى. بۇعان قوسا, ءىرىلى-ۇساقتى باسقا دا جەتىستىكتەرى بار.
قازاقستان جۋرناليستەر وداعىنىڭ جانە «باس رەداكتورلار كلۋبى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ مۇشەسى, اقپارات سالاسىنىڭ ۇزدىگى, جۋرناليست تولەن تىلەۋبايدى جۇرت بىلەدى. بولاشاقتا عالىم تولەندى تانۋىمىز عاجاپ ەمەس. ارىپتەسىمىز م.قوزىباەۆ اتىنداعى سولتۇستىك قازاقستان ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ماگيستراتۋراسىن ۇزدىك ءبىتىردى. اكادەميالىق دارەجەسى – الەۋمەتتىك عىلىمدار ماگيسترى. جاڭا مەديا باعىتىندا ىزدەنىپ, «تسيفرلىق جولايرىق: قازاقستان گازەتتەرىنىڭ بۇگىنى مەن ەرتەڭى» وقۋ قۇرالىن شىعاردى. وسى ەڭبەگىنەن بۇرىن اقش-قا ساپارىنان تۋعان «الاساپىران امەريكا» جانە «تاۋەلسىزدىك – تۇمارىم» كىتاپتارى جارىق كوردى.
جوعارىدا اقىندىق ارمان جۋرناليستيكاعا جەتەلەگەنىن ايتتىق. تولەننىڭ ولەڭدەرىنە اندەر دە جازىلدى. اتاپ ايتقاندا, بەلگىلى كومپوزيتور احمەديا ەسمۇحانوۆ ونىڭ «سەنىڭ بەينەڭ» جانە «كوكتەمگى ەلەگيا» اتتى جىرلارىنا اۋەن تۋدىردى. ارىپتەسىمىزدىڭ ءوزى دە «ءاۋ» دەيتىن ونەردەن قۇرالاقان ەمەس. مۇنى ۇجىمدىق باسقوسۋلاردا كورىپ ءجۇرمىز.
تولەننىڭ پروزاعا دا تالاسى بار. «جاڭا استاناعا قوش كەلدىڭ, قازاق جاسى!» اتتى فانتاستيكالىق اڭگىمەسى «شابىت-2006» حالىقارالىق فەستيۆالىنىڭ ۇزدىك ديپلومىن يەلەندى. «اقبوكەن جىلاعان ءتۇن» دەرەكتى اڭگىمەسى, «اق كوگەرشىن», «گۇلسارانىڭ ماحابباتى» اتتى اڭگىمەلەرى باسپاسوزدە, ينتەرنەت باسىلىمداردا جاريالانىپ, وقىرماننىڭ جاقسى باعاسىن الدى.
مەرەيلى بەلەسكە جەتىپ وتىرعان ارىپتەسكە ادەبيەتتە دە مول شىعارماشىلىق تابىس, كورنەكتى جازۋشى, مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى تولەن ابدىك سەكىلدى اتاقتى اتتاسىنىڭ جولىن تىلەيمىز!
