بيىل ەلوردادا مەكتەپ وقۋشىلارىن جازعى دەمالىسپەن قامتۋعا ەرەكشە كوڭىل ءبولىنىپ وتىر. بۇگىنگى تاڭدا استانا قالاسىنىڭ ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا 97 مەكتەپ جانىنداعى لاگەر, 75 بەيىندىك جانە 21 ەتنو-لاگەر جۇمىس ىستەيدى. لاگەرلەر ساۋىقتىرۋ جانە ەڭبەك ەتۋ باعىتتارى بويىنشا ەكىگە بولىنگەن. ول ءىشىنارا تاعى بىرنەشە باعىتقا بولىنەدى. اتاپ ايتقاندا, بەيىندىك لاگەر, مەكتەپ جانىنداعى لاگەر, ەتنو-لاگەر جانە سپورتتىق لاگەر.
ەلوردانىڭ №91 مەكتەپ-گيمنازياسىنىڭ جازعى لاگەرى ەرەكشە وتۋدە. جاقىندا ءبىز لاگەر جۇمىسىمەن تانىسىپ, باقىتتى بالالىق شاقتىڭ مەكەنىن تاماشالاپ قايتتىق.
مەكتەپ-گيمنازيا ديرەكتورى الماگۇل سەگىزبايدىڭ ايتۋىنشا, ۇجىم ناۋرىز ايىنان باستاپ بالالاردىڭ جازعى دەمالىسىنا دايىندالا باستاعان. ونىڭ بارىسىندا مۇعالىمدەر كوپتەگەن شىعارماشىلىق ۇسىنىسىن ايتىپ, ءوز جوبالارىن ارىپتەستەرىنىڭ الدىندا قورعادى. ناتيجەسىندە لاگەر باعدارلاماسىنا ۇلتتىق, شىعارماشىلىق, اكادەميالىق, سپورتتىق جانە ەڭبەك باعىتتارى ەنگىزىلدى. وسىلايشا, دەمالىس باعدارلاماسى الۋان ءتۇرلى ءارى قىزىقتى ەتىپ ۇيىمداستىرىلدى. ءار لاگەر كۇنىنىڭ تاقىرىبى ەرەكشە مەرەكەلىك كوڭىل كۇيدى سىيلاپ, وقۋشىلاردى پايدالى ءىس-شارالارعا قوسىلۋعا شاقىرادى. وقۋ ورنىنىڭ اۋلاسىندا ورناتىلعان ۇلكەن اق كيىز ءۇي جانە مەكتەپ زالىنداعى كىشىگىرىم كيىز ءۇي ايرىقشا ءوڭ بەرىپ تۇر. عيماراتتىڭ ىشىندە كوپتەگەن جارقىن سۋرەتتەر بار, ولار مەكتەپتىڭ ۇستاناتىن باعىتىن دا, لينگۆيستيكالىق بەيىمدىلىگىن دە كورسەتەدى. وندا وقۋشىلار اعىلشىن جانە نەمىس تىلدەرىن, سونداي-اق فاكۋلتاتيۆتى فرانتسۋز جانە اراب تىلدەرىن تەرەڭ مەڭگەرەدى.
مەكتەپتە 2200 بالا وقيدى, ولاردىڭ 500-ءى قازىر جازعى لاگەرگە قاتىسادى. سونىمەن قاتار بالالار سانى ءوسىپ كەلەدى. لاگەردىڭ جازعى اۋىسىمى ماۋسىم مەن شىلدە ايلارىنا سوزىلادى, ال وتىنىمدەر سانى كوپ بولعان جاعدايدا, تامىزدا دا جالعاسپاق. وسىلايشا, مەكتەپ بالالاردى كەز كەلگەن تالعامعا ساي كوپتەگەن ءىس-شاراعا قىزىقتىرا الادى.
– جاز – بۇل ءبىرىنشى كەزەكتە وقۋ پاندەرىن ۇيرەتۋدەن بۇرىن كوڭىلدى ويىندارعا, قىزىقتى ءىس-شارالارعا جانە جاڭا ورتا تابۋعا جول اشاتىن ۋاقىت. قازىرگى جاعدايدا بالالارعا ءبىلىم بەرىپ قانا قويماي, ولاردىڭ جان-جاقتى دامۋىن قامتاماسىز ەتۋ ماڭىزدى. وقۋشىلارعا ارنالعان جازعى لاگەر مىندەتتى تۇردە ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى ۇيرەتۋ, بەيىندىك وقىتۋ جانە تاربيەلەۋ تۇجىرىمداماسىن بىرىكتىرەدى. بىزدە «جازعى-camp» مەكتەپ جانىنداعى لاگەرى, «ەتنو-camp» ۇلتتىق لاگەرى, «باقىت-camp» بەيىندىك لاگەرى جۇمىس ىستەيدى, ولاردىڭ ارقايسىسىندا ءارتۇرلى باعدارلاما ۇسىنىلادى, – دەدى الماگۇل سەگىزباي.
كيەلى كيىز ۇيدە
مەكتەپ اۋلاسىنداعى كيىز ءۇيدىڭ بەزەندىرىلۋى, مۇنداعى كىلەم, كورپە, دوڭگەلەك ۇستەل, ۇلتتىق اسپاپ تۇرلەرى, اق جاۋلىقتى اجەلەر قۇددى ءبىر اۋىلدا جۇرگەندەي اسەر بەرەدى. مۇعالىمدەر وقۋشىلارمەن بىرگە ۇرشىق ءيىرىپ, توعىزقۇمالاق وينايدى, ۇلتتىق ويۋ-ورنەكتەردى ويىپ, قامشى ءورۋدى, باۋىرساق ءپىسىرۋدى ۇيرەنەدى. بالالار تەك انا تىلىندە سويلەپ, مەملەكەتتىك ءتىل كەڭىنەن ناسيحاتتالادى. ۇلتتىق كيىمدەگى اجەلەر – «اق كيمەشەك اجەلەر – بابالار اماناتى» قوعامدىق ۇيىمىنىڭ وكىلدەرى. ولار بالالارعا ۇلتتىق قولونەر بويىنشا شەبەرلىك ساباعىن وتكىزەدى, اسىق اتۋ, ارقان تارتۋ وينايدى. تاباندىلىقتى قاجەت ەتەتىن ءىس-شارالار بەلسەندى ويىندارمەن جالعاسىپ, وسىلايشا بالالاردىڭ جان-جاقتى دامۋىنا سەپتەسەدى. لاگەردىڭ ءبىر كۇنىندە-اق جاسوسپىرىمدەر جاڭا داعدىنى مەڭگەرەدى. ءسويتىپ, كيىز ءۇي جازعى لاگەردىڭ تارتىمدى ورتالىعىنا اينالدى.
قىزىقتى باعدارلاما
جازعى ماۋسىم كەزەڭىندە مەكتەپتىڭ وقۋ اۋديتوريالارىندا لاگەر جاساعىنداعى تىرشىلىك تە قايناپ جاتىر. توپتاردىڭ اتاۋى ءارتۇرلى ءارى تەرەڭ ماعىناعا يە. «جالىن», «جۇلدىز», «بولاشاق» «بارىس» جانە باسقالارى بار. وقۋشىلارعا بۇل اتاۋلاردىڭ نەلىكتەن تاڭدالعانى, ولاردىڭ وسكەلەڭ ۇرپاققا جانە ەل تاريحىنا قانداي قاتىسى بار ەكەنى تۇسىندىرىلەدى. جاساقتاردىڭ ۇراندارى, سويلەگەن سوزدەرى اتاۋلاردىڭ ءمانىن اشادى. مەكتەپ باعدارلاماسى جالپىادامزاتتىق جانە ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى بويىنا سىڭىرگەن ەڭبەكقور, ادال, سانالى, جاسامپاز ازاماتتى تاربيەلەۋگە باعىتتالعان «ءبىرتۇتاس تاربيە» باعدارلاماسىنا نەگىزدەلەدى.
ءبىز لاگەردىڭ ءبىر كۇنىندە وقۋشىلارمەن بىرگە بولىپ, بالالاردىڭ شىعارماشىلىعىمەن تانىستىق. ولار قولونەر بۇيىمدارىن جاساپ, بوياۋلارمەن سۋرەت سالىپ, ءتۇرلى اپپليكاتسيادا ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ بەينەسىن مۇعالىمدەرمەن بىرگە قيىپ, وزدەرى جەلىمدەدى. تانىمدىق جۇمىس كەزىندە وقۋشىلار شاپشاڭ سويلەۋدى ۇيرەنەدى, وقۋ جىلدامدىعىن دامىتادى, توپتىق جۇمىسقا بەيىمدەلەدى.
ەندىگى ءبىر كابينەتتە بالالار زەرتتەۋ جۇمىسىمەن اينالىستى. مۇندا بالالار اعىلشىن تىلىندە ەكولوگيالىق جوبالاردى قورعاپ, تۇقىمنىڭ ونۋىنەن باستاپ كومپوست دايىنداۋعا دەيىنگى وسىمدىكتەردىڭ ۆەگەتاتسيالىق كەزەڭدەرىن مەڭگەرەدى. سوڭعى كەزەڭدە ولار مەكتەپ اۋلاسىنا كوشەت وتىرعىزادى جانە ءوز ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسىن كورە الادى.
تاعى ءبىر اۋديتوريادا ءبىزدى سۋ تازارتۋ قوندىرعىسىنىڭ ۇلگىسىن ۇسىنعان جاس عالىمدار قارسى الدى. ولار قاۋىپسىزدىك تەحنيكاسىن ساقتاي وتىرىپ, مۇعالىمدەرمەن بىرگە «ءتۇرلى ءتۇستى لاۆا» اتتى ويىن-ساۋىق جوباسىن كورسەتتى. بالالاردىڭ عىلىمعا دەگەن قىزىعۋشىلىعى بىردەن بايقالادى. جازعى لاگەر ۋاقىتىندا ولار ساباقتا العان ءبىلىمىن بەكىتىپ, وزدەرىن جاس زەرتحاناشىلار رەتىندە كورسەتەدى. ادەتتە وقۋ جىلىندا تىڭ تاجىريبەلەرگە ۋاقىت جەتىسپەي جاتادى. ال لاگەردە بالالار وزدەرىنىڭ قىزىعۋشىلىعىنا ۇستازدارىمەن بىرگە كوپ كوڭىل بولەدى. وقۋشىلار شىنى ساۋىتتاعى بولعان سيقىرعا ەرەكشە قۋانسا, ەرەسەك قوناقتارعا دا بۇل تاجىريبە ايرىقشا اسەر قالدىرادى.
شىعارماشىلىققا جاقىن بالالار «كوركەم-ارت» جاساعىنىڭ كوركەمسۋرەت ستۋدياسىندا ءتۇرلى داعدىنى ۇيرەنسە, بولاشاق ينجەنەرلەر بارلىق قاجەتتى جابدىقتى STEM-زەرتحانالاردا تابا الادى. ماتەماتيكاعا بەيىمى بار وقۋشىلار ءۇشىن Math camp جانە «ينتەللەكتيۋم», جاس سپورتشىلارعا Sport drive, اسپازدارعا «JAS كونديتەر» باعىتتارى ۇيىمداستىرىلعان.
ەرەكشە كۇندەر
مەكتەپتىڭ جازعى لاگەرىندە ءتۇرلى فەستيۆال قالىس قالمايدى. بالالارعا تاقىرىپتىق كۇندەر دە ۇيىمداستىرىلعان. پاتريوت كۇنى بارلىق بالالار مەملەكەتتىك تۋدى اسپەتتەيتىن كوك جانە سارى ءتۇستى كيىم كيىپ, ءانۇران شىرقاپ, مەملەكەتتىك رامىزدەردى ناسيحاتتايدى. باس كيىمدەر كۇنى بالالار مەن مۇعالىمدەر ءتۇرلى-ءتۇرلى باس كيىم جاساپ, ءبىر-بىرىنىكىن قىزىقتايدى. بالالار ءۇشىن مەكتەپ اۋماعىندا سپورت ەستافەتالارى, «قولتىراۋىن» ويىنى جانە بي فلەشموبى وتەدى. جوعارى سىنىپ وقۋشىلارىنا «جاسىل ەل» ەڭبەك جاساعى دا بار. باعدارلاماعا قاتىسۋشىلار مەكتەپ اۋماعىندا جاسىل جەلەكتەردى وتىرعىزادى, اعاشتارعا كۇتىم جاسايدى. ايتپاقشى, جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى ءوز باستاماسىمەن جازعى لاگەردە ەرىكتى بولىپ جۇمىس ىستەيدى, مۇعالىمدەرگە ساباقتار مەن كونكۋرستار وتكىزۋگە كومەكتەسەدى.
مەكتەپ تەك ءبىلىم وشاعى عانا ەمەس, سونىمەن قاتار بوس ۋاقىت, قوسىمشا ساباق جانە وسكەلەڭ ۇرپاقتى جان-جاقتى دامىتۋ ورتالىعى ەكەنىن كورسەتەدى.
مانسيا ساكەنوۆا
