حالىقپەن تىكەلەي بايلانىساتىن, كوپشىلىكتىڭ كوڭىلىن كۇپتى ەتكەن جايلاردى شەشۋگە وكىلەتتى تۇلعاعا قويىلاتىن تالاپتار ولشەمى ۋاقىتقا ساي جاڭا ساتىعا كوتەرىلدى. مەملەكەتتىك قىزمەتشى كەلبەتى قانداي بولۋى كەرەك, وعان قاجەتتى ادامي, كاسىبي قاسيەتتەر قانداي؟ مەملەكەتتىك قىزمەتشىنىڭ وڭ ءيميدجىن قالىپتاستىرۋ – مەملەكەت ءۇشىن, قوعام ءۇشىن ماڭىزدى ماسەلە. مىنە, سوندىقتان ەلىمىزدە مەملەكەتتىك قىزمەت حالىققا بارىنشا اشىق بولىپ, زاماناۋي تسيفرلىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ ارقىلى بيۋروكراتيانى بولدىرمايتىن, جاڭاشىل ويلايتىن جاس مامانداردى تارتۋعا باسا نازار اۋدارىلادى. بۇل جاستاردىڭ ماقساتتى باعىتىن ايقىنداپ, مانساپتىق وسۋىنە, مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ وڭ ءيميدجىن قالىپتاستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەرگە مۇمكىندىك
بۇگىندە مەملەكەتتىك قىزمەت سالاسىنداعى وزگەرىستەر ازاماتتاردىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتكە ورنالاسۋىن جەڭىلدەتۋگە, اشىقتىقتى قامتاماسىز ەتۋگە, كونكۋرستىق ءۇردىستەردى قىسقارتۋعا باعىتتالعان. قازىرگى تاڭدا مەملەكەتتىك قىزمەتكە قابىلداۋدى وڭايلاتۋ ءۇشىن جاڭا مۇمكىندىكتەر جاسالدى.
وتاندىق جوعارى وقۋ ورىندارىن مەملەكەتتىك گرانتپەن, جوعارى ۇلگەرىممەن اياقتاعان جاستارعا كونكۋرسسىز كىرۋ مۇمكىندىگى بەرىلدى. بۇگىندە 172 ۇزدىك تۇلەك كونكۋرسسىز اۋداندىق (121) جانە اۋىلدىق (51) جەرلەردەگى مەملەكەتتىك قىزمەتكە قابىلداندى. تاعايىندالعان جاستار – ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى, ل.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى, س.سەيفۋللين اتىنداعى قازاق اگروتەحنيكالىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتى, ە.بوكەتوۆ اتىنداعى قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتى, ا.بايتۇرسىنوۆ اتىنداعى قوستاناي وڭىرلىك ۋنيۆەرسيتەتى, جاڭگىر حان اتىنداعى باتىس قازاقستان اگرارلىق-تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تۇلەكتەرى. بۇل جاس مامانداردىڭ وڭىرلەرگە, الىس اۋىلدارعا بارىپ, جەرگىلىكتى جەرلەردەگى قىزمەتشىلەردىڭ ساپالىق قۇرامىنىڭ ءبىلىمدى جاس كادرلارمەن تولىعۋىنا سەبەپشى بولىپ وتىر.
قاناتقاقتى جوبا جاستارعا جول اشتى
«ماماندىق تاڭداۋ ءبىر قاراعاندا وڭاي بوپ كورىنۋى مۇمكىن, بىراق ول بۇكىل سانالى عۇمىرىڭنىڭ ايناسى. جۇرەك قالاۋىڭمەن تاڭدالعان ماماندىق بويىنشا جۇمىس ىستەۋ – ءومىر ءسۇرۋدىڭ ماتەريالدىق قانا ەمەس, مورالدىق قولداۋدىڭ ناعىز ءوزى. وعان بەلگىلى ءبىر دايىندىق پەن جاۋاپكەرشىلىك تالاپ ەتىلسە, وعان ۇلكەن ىنتامەن, شىعارماشىلىقپەن بار عۇمىرىڭدى ارنايسىڭ» دەگەن پىكىردى قولدايتىن جاستىڭ ءبىرى – استاناداعى الماتى اۋدانى اكىمى اپپاراتى تىرشىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ ءبولىمىنىڭ باس مامانى يسلام يبرايموۆ.
مەملەكەتتىك قىزمەتتە بۇل لاۋازىمعا دەيىن تەمىرتاۋ قالاسىنداعى تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىعى, جولاۋشىلار كولىگى, اۆتوموبيل جولدارى, قۇرىلىس جانە تۇرعىن ءۇي ينسپەكتسياسىندا 2 جىلداي باس مامان بولعان ول اعىمداعى جىلى مەملەكەتتىك قىزمەتكە ىرىكتەۋدىڭ جاڭا قاناتقاقتى جوباسى ىسكە اسىپ جاتقانىن ەستىپ, قىزىعىپ, بىردەن ءوتىنىم بەردى.
– مەن «e-Qyzmet» پورتالىنا كىرىپ, الماتى اۋدانى اكىمى اپپاراتى تىرشىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ ءبولىمى باس مامانى لاۋازىمىنا ءوتىنىم بەردىم. مەملەكەتتىك قىزمەتكە ىرىكتەۋدىڭ جاڭا جوباسى 3 كەزەڭنەن تۇرادى ەكەن. ولار – جەكە قاسيەتتەرىن باعالاۋعا ارنالعان تەستىلەۋ, ماتىندىك جانە ساندىق اقپاراتپەن جۇمىس ىستەۋ قابىلەتىن باعالاۋ, سۇحبات. بۇل كەزەڭدەردى بويىڭىزداعى تاپقىرلىعىڭىز بەن ءبىلىمىڭىزدىڭ كومەگىمەن الىپ شىعاسىز. قاناتقاقتى جوبانىڭ ەرەكشەلىگى – ادامي فاكتوردىڭ بولماۋى, ياعني بارلىعى ءوزىڭىزدىڭ قولىڭىزدا, قالاي تاپسىراسىز – سولاي الىپ شىعاسىز, الەمنىڭ كەز كەلگەن جەرىندە جۇرسەڭىز ونلاين تاپسىرا الاسىز, باستىسى كومپيۋتەر مەن ينتەرنەتىڭىز بولسا جەتكىلىكتى, سونىمەن قاتار وزىڭىزگە ىڭعايلى ۋاقىتتى تاڭداپ, قالاعان كەزىڭىزدە كىرىپ تاپسىرا بەرسەڭىز بولادى. مەملەكەتتىك قىزمەتكە كەلۋدەگى ماقساتىم – حالىققا ادال قىزمەت ەتۋ جانە ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق مۇددەسىن ءتيىمدى قورعاي ءبىلۋ. مەملەكەتتىك قىزمەتشى اتانۋ ادامنىڭ كاسىبي ءبىلىمدى, جاۋاپكەرشىلىگى مول ءارى بىلىكتى مامان بولۋىن تالاپ ەتەدى.
«اقىل – جاستان, اسىل – تاستان» دەپ بەكەر ايتپاسا كەرەك حالقىمىز. ءبىلىمدى, ەڭبەكقور, ەلگە قىزمەت ەتۋدى پارىز سانايتىن جاستار – ەلىمىزدىڭ تۇراقتى دامۋى مەن وركەندەۋىنىڭ باستى قوزعاۋشى كۇشى.
جاڭاشىل جۇيە
مەملەكەتتىك قىزمەتكە تەڭ قول جەتكىزۋدى جۇزەگە اسىرۋداعى پارمەندى قۇرالدىڭ ءبىرى – ىرىكتەۋدىڭ جاڭا جۇيەسى. 2023 جىلى مەملەكەتتىك قىزمەتكە ىرىكتەۋ ءراسىمىن جەڭىلدەتۋ ءۇشىن «e-Qyzmet» جۇيەسىن جاڭعىرتۋ اياسىندا سىرتقى پورتال ازىرلەنىپ, كونكۋرستىق ءراسىمدى وتكىزۋ فورماتى قايتا قارالدى. قازىرگى تاڭدا ول 22 مەملەكەتتىك ورگاندا ىسكە قوسىلدى. ىرىكتەۋدىڭ اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيەسى ءاربىر ازاماتقا كونكۋرستىڭ بارلىق كەزەڭىنە ونلاين قاتىسۋعا مۇمكىندىك بەرىپ, ادامي فاكتورلاردى ازايتادى. انونيمدىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن, سونداي-اق مۇددەلەر قاقتىعىسىن بولدىرماۋ ءۇشىن ۇمىتكەرلەرگە ID-ءنومىر بەرىلەدى. وسىلايشا, كونكۋرس ءراسىمىنىڭ اشىقتىعىن ءتاۋەلسىز پروكتورينگ جۇيەسى قامتاماسىز ەتۋدە جانە كونكۋرس جەڭىمپازى بارلىق كەزەڭ قورىتىندىسى بويىنشا اقپاراتتىق جۇيەمەن دەربەس ايقىندالۋدا.
جاڭا جۇيە بويىنشا كونكۋرسقا قاتىسۋشىلاردىڭ ۇلەس كورسەتكىشى 4,6 ادامدى قۇراپ, قولدانىستاعى ىرىكتەۋ تارتىبىمەن سالىستىرعاندا قاتىسۋشىلار سانى 2,7 ەسەگە ارتىپ وتىر.
مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى اگەنتتىگى الداعى ۋاقىتتا كادرلاردى ىرىكتەۋ ۇدەرىسىنە جاساندى ينتەللەكتتى ەنگىزۋدى جوسپارلاپ وتىر.
«جەدەل تسيفرلاندىرۋ جانە جاساندى ينتەللەكت مۇمكىندىگىن بەلسەندى قولدانۋعا كوشۋ بارىسى ىرىكتەۋدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋدىڭ جاڭا مۇمكىندىگىن اشا تۇسەدى» دەيدى اگەنتتىكتەگى ماماندار.
جوبادا – جاڭا ەسىمدەر
پرەزيدەنتتىك جاستار كادر رەزەرۆى ەلىمىزدىڭ تالاپتى جاستارىنا زور مۇمكىندىك بەرەدى. بيىل ەلوردادا مەملەكەت باسشىسىنىڭ قاتىسۋىمەن پرەزيدەنتتىك جاستار كادر رەزەرۆىنىڭ فورۋمى وتكەنى بەلگىلى. ەلىمىزدىڭ ءۇمىت ارتقان جاستارى باس قوسقان اۋقىمدى ءىس-شارادا ەل پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ: «كوپ ۇزاماي مەملەكەتتىڭ يگىلىگى ءۇشىن ەڭ جاۋاپتى شەشىم قابىلدايتىن كەزەڭگە تاپ كەلەسىزدەر. ۇكىمەتتە بولسىن نەمەسە كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردا بولسىن, ەل باسقارۋ ىسىنە ارالاساسىزدار. البەتتە, جەكە سەكتوردا دا ەڭبەك ەتەسىزدەر. سوندىقتان مەن سىزدەرگە زور ۇمىتپەن قارايمىن. ەڭ الدىمەن, وسى زور جاۋاپكەرشىلىكتى دۇرىس تۇسىنگەن ابزال. قاي سالادا بولماسىن, نەگىزگى ماقسات مەملەكەت مۇددەسى بولۋعا ءتيىس. بارشاڭىزعا ءمالىم, مەن جاقىندا ۇكىمەتتە كەڭەيتىلگەن جيىن وتكىزدىم. قازاقستاننىڭ جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتىن جۇزەگە اسىرۋعا ارنالعان ناقتى شارالارعا توقتالدىم. قازىر ءبىزدىڭ الدىمىزدا وتە اۋقىمدى مىندەتتەر تۇر» دەدى.
فورۋمدا پرەزيدەنت مەملەكەت باسقارۋ ىسىنە ويى ۇشقىر, ءبىلىمى وزىق, سانا-سەزىمى تەرەڭ, ناعىز وتانشىل ازاماتتار كوپتەپ كەلۋى كەرەگىن جانە ولارعا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلەتىنىن ايتتى. مەملەكەت باسشىسى ءبىزدىڭ جەتىستىكتەرىمىزدى باقىلاپ, جاستار كادر رەزەرۆىنىڭ ءاربىر مۇشەسىنەن ەلدى وركەندەتۋ ءۇشىن تىڭ سەرپىن بەرەتىن جاڭا يدەيا مەن ناتيجەلى جۇمىس, زور ءۇمىت كۇتەتىنىن جەتكىزدى. سونداي-اق ەل پرەزيدەنتى ۇلكەندەردىڭ زەينەتكە شىعاتىنىن, ال جاستار ولاردىڭ ورنىن باسۋعا, ەل ءۇشىن ماڭىزدى شەشىمدەر قابىلداۋعا دايىن بولۋ كەرەگىن نىقتادى. ول ءۇشىن جاستار جەتكىلىكتى تاجىريبە جيناقتاپ, وڭ وزگەرىستەردىڭ قوزعاۋشى كۇشىنە, مىقتى تىرەگىنە اينالۋى كەرەك.
1 ناۋرىزدان باستاپ ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرىندە, رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالالاردا جانە استانادا وڭىرلىك كادرلىق رەزەرۆكە ىرىكتەۋ جۇرۋدە. وڭىرلەردە, ايماقتاردا وڭىرلىك كادرلىق رەزەرۆتى قۇرۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى – جاس باسقارۋشىلاردىڭ وڭىرلىك پۋلىن قالىپتاستىرۋ جانە وڭىرلەردى دامىتۋعا تالانتتى جاستاردى تارتۋ. ىرىكتەۋدى وبلىستىڭ, رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالانىڭ, استانانىڭ كادر كوميسسياسى جۇزەگە اسىرادى. وڭىرلىك رەزەرۆكە الىنعان ادامدار سايلاناتىن لاۋازىمداردى قوسپاعاندا, جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردا «ب» كورپۋسىنىڭ مەملەكەتتىك اكىمشىلىك لاۋازىمدارىنا كونكۋرسقا قاتىسپاي-اق ورنالاسا الادى.
نازىك جاندار قاتارى كوبەيىپ كەلەدى
بۇگىندە مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ جالپى سانىنىڭ 55,7 پايىزىن ايەلدەر قۇرايدى. ولاردىڭ باسشى لاۋازىمدار اراسىنداعى ۇلەس سالماعى – 39,4 پايىز.
ادەپ نورمالارىن ساقتاۋدى قامتاماسىز ەتۋدەگى ايەلدەردىڭ ءرولى اتالدى. قازىرگى كۇنى ادەپ جونىندەگى ۋاكىلدەردىڭ 38 پايىزى – ايەل. جالپى مەملەكەتتىك قىزمەتتەگى ايەلدەر ادەپ ستاندارتتارىن ساقتاي وتىرىپ, جاۋاپكەرشىلىك پەن قۇزىرەتتىڭ جوعارى دەڭگەيىن كورسەتىپ وتىر.
1981 جىلى اقمولا وبلىسىندا دۇنيەگە كەلگەن ءسانيا وماروۆا استانا قالاسى بويىنشا مەملەكەتتىك كىرىستەر دەپارتامەنتى زاڭ باسقارماسىنىڭ باس مامانى قىزمەتىن اتقارادى. وزىنە جۇكتەلگەن مىندەتتى ابىرويمەن اتقارىپ, مەملەكەتتىڭ دامۋىنا ءوز ۇلەسىن قوسىپ جۇرگەن بىلىكتى مامان. بوس ۋاقىتىندا ءسانيا ومىرسەرىكقىزى استانا قالاسى بويىنشا ورتالىقتاندىرىلعان كىتاپحانادا بالالارعا ارنالعان شىعارماشىلىق, شەبەرلىك ساباعىن وتكىزىپ, ءوز بىلگەنىن ۇيرەتۋدەن ايانبايدى. سەبەبى ول بولاشاعىمىز وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ قولىندا ەكەنىن تەرەڭ ۇعىنىپ, قولى بوس كەزدە ۋاقىتىن شىعارماشىلىق جۇمىسقا ارنايدى, ولاردىڭ بولاشاعى ءۇشىن اركەز الاڭدايدى.
مەملەكەتتىك قىزمەتتە قاشىقتان جۇمىس ىستەۋ, يكەمدى جۇمىس ۋاقىتى فورماتى بەلسەندى قولدانىلۋدا. بۇل جاس بالالاردى تاربيەلەپ وتىرعان انالارعا ءوز كاسىبي مىندەتىن جەكە ومىرىمەن ءتيىمدى ۇيلەستىرۋگە مۇمكىندىك بەرىپ وتىر. وسى فورماتتاعى جۇمىس كەستەسىن قولدانۋشى 3024 مەملەكەتتىك قىزمەتشىنىڭ 63 پايىزىن ايەلدەر قۇرايدى. ال مۇمكىندىگى شەكتەۋلى مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ سانى 847 ادامدى قۇرايدى, ونىڭ 30 پايىزعا جۋىعى باسشىلىق لاۋازىمدا قىزمەت اتقارادى.
