مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ كەشە ەلورداداعى ماڭىزدى نىسانداردى ارالاپ, زاۋىتتار مەن مەكتەپتەردىڭ ۇجىمىمەن كەزدەستى.
ءوندىرىس ورىندارىمەن تانىستى
قاسىم-جومارت توقاەۆ استانانىڭ ماڭىزدى نىساندارىن ارالاۋدى, الدىمەن, №1 يندۋستريالىق پاركتەن باستادى. مۇندا مەملەكەت باسشىسىنا ەلوردانىڭ ينۆەستيتسيالىق تارتىمدىلىعى جونىندە مالىمەت بەرىلدى. استانا قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ەۆگەني گلوتوۆتىڭ بايانداۋىنشا, العاشقى جارتىجىلدىقتا ەلوردانىڭ ايماقتىق جالپى ءونىمىنىڭ كولەمى 4,7 تريلليون تەڭگەنى قۇراعان. ءوسىم كورسەتكىشى – 4,1 پايىز. ءاجو قۇرىلىمىنداعى ۇلەستىڭ باسىم بولىگى, ياعني 73 پايىزدان استامى شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە تيەسىلى. ال ينۆەستيتسيانىڭ ۇلەسى – 11,5 پايىز.
ينۆەستيتسيا تارتۋ ىسىندە №1 يندۋستريالىق پارك ايرىقشا ءرول اتقارادى. مۇندا جالپى ينۆەستيتسيا سوماسى 322 ميلليارد تەڭگە بولاتىن 100 جوبا جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. پارك ءوندىرىس اۋقىمى جاعىنان رەسپۋبليكادا ءبىرىنشى ورىن الادى. ىسكە قوسىلعان ساتتەن بەرى ءوندىرىس الاڭىندا 6,7 تريلليون تەڭگەنىڭ ءونىمى شىعارىلعان.
پرەزيدەنت ەلوردانىڭ دامۋىنا ءىرى ءوندىرىس ورىندارى اسا قاجەت ەكەنىن ايتتى.
«استانا حالقىنىڭ سانى ءوسىپ كەلەدى. تاياۋ جىلدارى 1,5-2 ميلليون ادامعا جەتۋى مۇمكىن. سوندىقتان تۇرعىنداردى, جاستاردى جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتۋىمىز كەرەك» دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
مەملەكەت باسشىسىنا ارنايى ەكونوميكالىق ايماقتا ورنالاسقان «تاۋ-كەن التىن», «Stadler Kazakhstاn», «DSS», «ەنكو», «DUYQAZ», «ۆمپ استانا» جانە «MFA International» سەكىلدى جەتەكشى كاسىپورىنداردىڭ جەتىستىكتەرى تانىستىرىلدى. قۇرامىندا قىمبات مەتالدار بار شيكىزاتتى وڭدەۋمەن جانە اففيناجداۋمەن اينالىساتىن «تاۋ-كەن التىن» زاۋىتى – «سامۇرىق-قازىنا» ۇلتتىق ءال-اۋقات قورىنىڭ باسقارۋىنداعى تابىستى كاسىپورىنداردىڭ ءبىرى. زاۋىت ىسكە قوسىلعالى بەرى 10 جىل ىشىندە ۇلتتىق بانك ءۇشىن 200 توننادان استام تازا التىن ءوندىرىپ, 80,5 توننا قىمبات مەتالعا توللينگ قىزمەتىن كورسەتكەن.
پرەزيدەنتكە تانىستىرىلعان تاعى ءبىر ءوندىرىس ورنى – «Stadler Kazakhstاn» جشس. كاسىپورىننىڭ نەگىزى بيىل شۆەيتساريالىق Stadler Rail AG حولدينگىمەن ينۆەستيتسيالىق كەلىسىم ناتيجەسىندە قالاندى. تەمىرجول كولىگىن شىعاراتىن الەمدەگى كوشباسشى كومپانيا قازاقستاندا جولاۋشى ۆاگوندارىنىڭ ءوندىرىسىن جولعا قويۋدى جوسپارلاپ وتىر. ەڭ الدىمەن, زاۋىت ءونىمى وتاندىق جىلجىمالى قۇرامدى جاڭارتۋعا باعىتتالادى. «جولاۋشىلار تاسىمالى» اق ءۇشىن ءارتۇرلى تيپتەگى 500-دەن اسا ۆاگون قۇراستىرىلماق.
يندۋستريالىق پاركتەگى كاسىپورىن وكىلدەرىنىڭ ايتۋىنشا, ولاردىڭ شىعاراتىن ونىمدەرى ىشكى نارىقتا دا, ودان تىسقارى جەرلەردە دە سۇرانىسقا يە.
ماسەلەن, «ۆمپ استانا» زاۋىتى شىعاراتىن كورروزياعا ءتوزىمدى ءارى ورتتەن قورعايتىن لاك-بوياۋ جابىندىلارى ونەركاسىپتىڭ ءتۇرلى سەكتورىندا كەڭىنەن قولدانىلادى. ءونىمنىڭ 90 پايىزدان استامى رەسەيگە ەكسپورتتالادى, سونداي-اق وزبەكستان مەن قىرعىزستان نارىقتارىنا دا شىعارىلادى.
ەلوردانىڭ قۇرىلىس يندۋسترياسىنداعى جوعارى سۇرانىس «ەنكو» كومپانياسىنىڭ جىلۋمەن جانە سۋمەن قامتاماسىز ەتۋگە ارنالعان قۇرىلعىلارعا قىزمەت كورسەتەتىن ءوندىرىس-سەرۆيس كەشەنىن اشۋىنا ىقپال ەتتى.
تۇركيالىق «MFA MASKE TİCARET SANAYİ A. Ş» كومپانياسىمەن بىرلەسە شىعارىلاتىن FFP1, FFP2 جانە FFP3 ساناتىنداعى رەسپيراتورلار دا ەپيدەميالىق قاۋىپ كۇشەيگەن كەزەڭدە سۇرانىسقا يە بۇيىمعا اينالدى. قازىرگى تاڭدا №1 يندۋستريالىق پاركتىڭ رەزيدەنتى – «MFA International» كومپانياسى تەحنولوگيالىق وندىرىستىك جەلىلەردىڭ سانىن بەسكە دەيىن ارتتىردى. 2027 جىلعا دەيىن 10 ءوندىرىس جەلىسىن ىسكە قوسۋدى جوسپارلاپ وتىر. بۇل كومپانياعا جىلىنا 20 ميلليون رەسپيراتورعا دەيىن وندىرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
بۇدان بولەك, قاسىم-جومارت توقاەۆ «DUYQAZ» جشس شىعاراتىن اسكەري كيىم, «Cuman Digital System Servis» جشس وندىرەتىن تەلەكوممۋنيكاتسيا قۇرىلعىلارىنىڭ ۇلگىلەرىمەن, سونداي-اق باسقا دا كومپانيالاردىڭ ونىمدەرىمەن تانىستى.
60 ملرد تەڭگە سالىنعان كاسىپورىن
پرەزيدەنت پلاستماسسا بۇيىمدارىن شىعاراتىن «بىرىڭعاي شوعىرلاندىرۋ ورتالىعى» جشس زاۋىتىنا باردى.
استانا قالاسىنىڭ №1 يندۋستريالىق پاركىن ارالاپ كورۋ بارىسىندا مەملەكەت باسشىسى «بىرىڭعاي شوعىرلاندىرۋ ورتالىعى» جشس-ءتىڭ جۇمىسىمەن تانىستى. 2018 جىلى نەگىزى قالانعان كومپانيا رەزەڭكە جانە پلاستماسسا بۇيىمدارىن وندىرەدى. كاسىپورىن جىل سايىن 72 ميلليون باقىلاۋ-ينديكاتور پلومبالارى مەن وزدىگىنەن جابىساتىن لەيبلدەر, سونداي-اق مال شارۋاشىلىعىندا قولدانىلاتىن 24 ميلليون دانا سىرعا شىعارادى.
«ۋنيۆەرسال» جشس كومپانيالار توبىنا كىرەتىن «بىرىڭعاي شوعىرلاندىرۋ ورتالىعى» پوليپروپيلەن قاپتارىن شىعاراتىن زاۋىتتى, سونداي-اق قازاقستاننىڭ وزگە دە وڭىرلەرىندە كراحمال جانە كراحمالدىڭ قانتقا اينالىپ ۇلگەرمەگەن ءتۇرىن وندىرەتىن ءىرى ءوندىرىس ورنىن باسقارادى. قازىرگى ۋاقىتتا تۇركىستان وبلىسىنىڭ شاردارا قالاسىندا جۇگەرى ءدانىن تەرەڭ وڭدەۋ جوباسىن جۇزەگە اسىرۋ جوسپارلانىپ وتىر. زاۋىتتىڭ قۋاتى جىلىنا 150 مىڭ توننانى قۇرايدى. كومپانيالار توبى 80-نەن استام ءونىم ءتۇرىن شىعارادى. مۇندا 3400 ادام جۇمىس ىستەيدى. سالىنعان ينۆەستيتسيا كولەمى – 60 ميلليارد تەڭگە.
يمپورت الماستىرۋعا نازار اۋداردى
مەملەكەت باسشىسى «Metal Former» زاۋىتىن ارالاپ كوردى. پرەزيدەنت جابىندىلار مەن قاپتاما ماتەريالدارىن شىعاراتىن «Metal Former» جشس-ءتىڭ ءوندىرىس جەلىسىمەن تانىستى. ىشكى نارىققا شىعارىلاتىن زاۋىت ءونىمى شەتەلدەن يمپورتتالاتىن اليۋميني پروفيلدەردى 15 پايىزعا دەيىن, ال شاتىر جابىندىلارى مەن فيبروتسەمەنت پانەلدەر يمپورتىن 40 پايىزعا دەيىن الماستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. مەملەكەت باسشىسىنا ءوندىرىس تسەحى مەن دايىن ونىمدەر كورسەتىلدى. قاسىم-جومارت توقاەۆ يمپورتتان كەلەتىن قۇرىلىس ماتەريالدارىن ءوزىمىزدىڭ وتاندىق ونىمدەر الماستىرۋى كەرەك ەكەنىنە نازار اۋدارىپ, مۇنداي كاسىپورىنداردى قولداۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى. سونداي-اق پرەزيدەنت زاۋىت جۇمىسشىلارىنا تابىس تىلەدى.
كوپسالالى كەشەندى كوردى
مەملەكەت باسشىسى YDA Industrial Park بىرىككەن ءوندىرىس كەشەنىنىڭ جۇمىسىمەن تانىستى. كوپسالالى ءوندىرىس كەشەنىنىڭ قۇرامىنا مەديتسينا جانە كەڭسە جيھازدارىن, مەديتسينالىق جابدىقتار, ءمودۋلدى قۇرىلىستار مەن مەتالل كونسترۋكتسيالارىن, تەرەزەلەر مەن ۆيتراجدار شىعاراتىن بەس كاسىپورىن كىرەدى.
اتالعان بەس كاسىپورىن ءوزارا تىعىز بايلانىستى, سول ارقىلى ورتاق جوبانى جۇزەگە اسىرۋعا بىرلەسە اتسالىسادى. بۇل – كەشەننىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى. ال وندىرىلەتىن ونىمدەر يمپورتتى الماستىرادى. تاۋارلاردىڭ قۇنى دا, ساپاسى دا شەتەلدىك بالامالارىنان كەم تۇسپەيدى.
قاسىم-جومارت توقاەۆ كومپانيانىڭ ءوندىرىس تسەحتارى مەن ءونىم تۇرلەرى قويىلعان شوۋرۋمدى ارالاپ كوردى. جوبا ينۆەستورى, تۇركيالىق YDA Group كومپانياسى ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى حۋسسەين ارسلاننىڭ ايتۋىنشا, بىرىككەن ءوندىرىس الاڭى جەكە ينۆەستيتسيا (30%) مەن قارىز قاراجاتى (70%) ەسەبىنەن 2021-2022 جىلدارى ىسكە قوسىلعان. جالپى قۇنى 22 ميلليارد تەڭگە بولاتىن جوبا اياسىندا 300 ادام جۇمىسپەن قامتىلعان.
مەملەكەت باسشىسىنا YDA Group ونىمدەرىمەن تولىق جابدىقتالعان جانە كومپانيانىڭ قارجىسىنا سالىنعان «Harmony Steam School» مەكتەبى تانىستىرىلدى. بالالار مۇندا ناقتى عىلىمدارعا باسىمدىق بەرە وتىرىپ, STEAM (Science, Technology, Engineering, Arts, Math) تەحنولوگياسى بويىنشا وقيدى. مەكتەپتى بىتىرگەن تۇلەكتەر ينجەنەرلىك ماماندىق الىپ شىعادى.
– STEAM – فيزيكا, ماتەماتيكا سياقتى تەحنيكالىق پاندەرگە باسا ءمان بەرىلەتىن ەرەكشە باعدارلاما. ساپالى بىلىمگە قاتىستى بارلىق باستاماعا وڭ كوزبەن قارايمىن. ءبىز سىزدەردى قولدايمىز, – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ. مەملەكەت باسشىسى وتاندىق ءوندىرىستى دامىتۋ جانە ءىرى جوبالاردى ىسكە اسىرۋ كەزىندە جەرگىلىكتى ونىمدەر مەن قىزمەتتەردىڭ ۇلەسىن ارتتىرۋ ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيا قولدانىلادى
قاسىم-جومارت توقاەۆ MODEح Astana تەمىربەتون كونسترۋكتسيالارىن شىعاراتىن زاۋىتقا باردى. MODEح Astana – BI Group حولدينگىنىڭ ەنشىلەس كاسىپورنى. كومپانيا 2020 جىلدان باستاپ جۇمىس ىستەيدى جانە وندا 360 ادام ەڭبەك ەتەدى. جوبانىڭ قۇنى – 16 ميلليارد تەڭگە. كاسىپورىندا يندۋستريالىق-مودۋلدىك قۇرىلىستىڭ يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيالارى قولدانىلادى.
BI Group كومپانياسى ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى ايدىن راحىمباەۆتىڭ ايتۋىنشا, مودۋلدىك ءۇيدىڭ قۇرىلىسى ءارتۇرلى عيمارات سالۋ ۋاقىتىن ەداۋىر قىسقارتۋعا, ولاردىڭ وزىندىك قۇنىن تومەندەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل حالىقتىڭ باسىم بولىگى ءۇشىن تۇرعىن ءۇيدىڭ قولجەتىمدى بولۋىنا ىقپال ەتەدى. اتالعان تەحنولوگيانى ۇيلەردىڭ, كوتتەدجدەر مەن تۇرعىن ءۇي كەشەندەرىنىڭ قۇرىلىسى كەزىندە عانا ەمەس, سونداي-اق الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىم نىساندارىن سالۋ بارىسىندا دا قولدانۋعا بولادى. كومپانيا قۇرىلعان كۇننەن باستاپ وسى تەحنولوگيا بويىنشا جالپى اۋدانى 200 مىڭ شارشى مەتردەن استام نىساندار سالدى.
وزىق ەلگە اينالۋىمىز كەرەك
مەملەكەت باسشىسى استانا قالاسىنداعى №96 مەكتەپ-گيمنازيانى ارالاپ كوردى. پرەزيدەنتكە ءبىلىم وشاعىنداعى وقۋ-تاربيە جۇمىستارىنىڭ بارىسى تانىستىرىلدى. بۇل مەكتەپ جەمقورلاردان تاركىلەنگەن قارجىعا سالىندى. بيىل پايدالانۋعا بەرىلگەن گيمنازيا ەلوردانىڭ سول جاعالاۋىنداعى باسقا مەكتەپتەردىڭ جۇكتەمەسىن ازايتۋعا سەپتىگىن تيگىزدى. قازىر مۇندا 1466 وقۋشى ءبىلىم الادى.
قاسىم-جومارت توقاەۆقا قوعامدىق-گۋمانيتارلىق باعىتتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ-گيمنازيانىڭ وقۋ ۇدەرىسى تۋرالى باياندالدى. وقۋشىلارعا اعىلشىن, فرانتسۋز تىلدەرىمەن قاتار, قىتاي ءتىلى دە وقىتىلادى. مەكتەپ ديرەكتورى ساۋلە تەمەنوۆانىڭ ايتۋىنشا, مۇندا ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋگە باسا نازار اۋدارىلعان. بۇل رەتتە ءار وقۋشىعا جەكە وقۋ باعدارلاماسى ازىرلەنگەن. سونداي-اق ينكليۋزيۆتى قولداۋ, ەمدىك دەنە شىنىقتىرۋ جانە بەيىنالدى دايارلاۋ كابينەتتەرى بار.
بۇگىندە مەكتەپ-گيمنازيادا ارناۋلى ءبىلىم بەرۋدى قاجەت ەتەتىن 28 بالا وقيدى. سونىمەن قاتار مەكتەپتە تسيرك, قىش ونەرى, بالەت ۇيىرمەلەرى جۇمىس ىستەيدى. مەملەكەت باسشىسى مەكتەپ-گيمنازيانىڭ سپورت زالىن, روبوتتى تەحنيكا كابينەتىن ارالاپ كورىپ, وقۋشىلارمەن اڭگىمەلەستى.
«روبوتتى تەحنيكا – پەرسپەكتيۆتى سالا. مەن سىزدەردى قولدايمىن. قازىر الەم جاساندى ينتەللەكتىگە باسا ءمان بەرىپ وتىر. ونىڭ ىشىندە قازاقستان دا بار. بۇل – وتە ماڭىزدى باعىت. جاساندى ينتەللەكت كەلەشەكتە ءاربىر سالادا پايدالانىلادى. سوندىقتان قازاقستان وسى ىستە وزىق ەل بولۋى كەرەك دەپ ويلايمىن» دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
سونىمەن قاتار پرەزيدەنت №96 مەكتەپ-گيمنازيانىڭ پەداگوگيكالىق ۇجىمىمەن جۇزدەسىپ, مەملەكەت ۇستازداردىڭ مارتەبەسىن ودان ءارى كوتەرۋدى جالعاستىرا بەرەتىنىن ايتتى. بۇدان بولەك, مەملەكەت باسشىسىنا ەلوردانىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى جايىندا باياندالدى. استانا قالالىق ءبىلىم باسقارماسىنىڭ باسشىسى قاسىمحان سەنعازىەۆ بيىل 16 مىڭ وقۋشىعا ارنالعان 12 مەكتەپتى پايدالانۋعا بەرۋ جوسپارلانىپ وتىرعانىن جەتكىزدى. بۇگىنگە دەيىن 7 مەكتەپ اشىلعان. جىل سوڭىنا دەيىن تاعى 5 جاڭا مەكتەپ ىسكە قوسىلماق. سونىمەن قاتار باسقارما باسشىسى پرەزيدەنتتىڭ استانا قالاسىندا پەداگوگيكالىق جوعارى وقۋ ورنىن اشۋ جونىندەگى تاپسىرماسى بويىنشا اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستارعا توقتالدى.
قاسىم-جومارت توقاەۆ مەكتەپ ۇجىمىن تاۋەلسىزدىك كۇنى مەرەكەسىمەن قۇتتىقتادى.
