كەپتەلىس – كوپتەگەن ءىرى قالالاردىڭ باستى پروبلەماسى. وقۋ جىلى اياقتالىپ, بالالار دەمالىسقا شىققانىنا جانە كولىك پايدالانۋشىلار قاتارىنىڭ ازايعانىنا قاراماستان, جاز شىعا باستالعان ماۋسىمدىق جوندەۋ مەن تاڭبالاۋ جۇمىستارى ەلوردادا ءجۇرىپ-تۇرۋدى قيىنداتتى. ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە, بۇل ماسەلەنى تۇبەگەيلى شەشۋ ءۇشىن جول ينفراقۇرىلىمىن جانە كولىك اعىندارىن رەتتەۋدى جاقسارتۋ قاجەت. ەلوردادا وسى باعىتتا قانداي شارالار قابىلدانىپ جاتقانى تۋرالى تومەندەگى ماتەريالدان وقىڭىزدار.
جۇيەلى ءىس-شارالار
استانا قالاسىنىڭ كولىك جانە جول-كولىك ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ باسقارماسى ەلوردادا كوشە-جول جەلىسىن جاقسارتۋ جانە جولدارداعى كەپتەلىستەر سانىن ازايتۋ بويىنشا تۇراقتى ءىس-شارالار قابىلدانىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى. ۆەدومستۆونىڭ مالىمەتىنشە, 2023 جىلى ايتماتوۆ كوشەسىنىڭ اشىلۋى تۇران, قابانباي باتىر, سىعاناق كوشەلەرى بويىنشا كولىك جۇكتەمەسىنىڭ 12%-عا تومەندەۋىنە الىپ كەلدى. بۇل كوشەدەگى جوندەۋ جۇمىستارى بيىل اياقتالادى.
باسقارما وكىلدەرى سونداي-اق وتكەن جىلدىڭ قازان ايىندا تاۋەلسىزدىك داڭعىلىندا جاڭا كوپىردىڭ اشىلۋى ماڭگىلىك ەل داڭعىلىنا جۇكتەمەنىڭ 15%-عا ازايعانىن جانە ازاماتتاردىڭ وڭ جانە سول جاعالاۋلار اراسىندا جىلدام قوزعالۋىن قامتاماسىز ەتكەنىن اتاپ ءوتتى.
2023 جىلى مومىشۇلى – سارايشىق, تاۋەلسىزدىك – ناجىمەدەنوۆ جانە انەت بابا – سىعاناق كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا ءۇش اۋىسپا جول پايدا بولدى.
استانا اكىمىنىڭ ايتۋىنشا, بيىل 50-دەن استام كوشەنى جوندەۋ جوسپارلانىپ وتىر. تاعى 200-دەن استام كوشە اعىمداعى جوندەۋمەن قامتىلادى
ۆەدومستۆونىڭ مالىمەتىنشە, بيىل تىلەنديەۆ داڭعىلى مەن بەيسەكوۆا كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا ەكى دەڭگەيلى كولىك ايرىعىنىڭ قۇرىلىس جۇمىستارى جالعاساتىن بولادى.
سونداي-اق باسقارما ماماندارىنىڭ بولجامى بويىنشا, قابانباي باتىر داڭعىلىنا شىققانعا دەيىنگى ءال-فارابي داڭعىلىنىڭ قۇرىلىسى قالانىڭ جاڭا بولىگىنىڭ – ماڭگىلىك ەل, قابانباي باتىر, تۇران داڭعىلدارىنىڭ بارلىق ورتالىق كوشەلەرىنە جۇكتەمەنى ايتارلىقتاي تومەندەتەدى. بۇل جولداردىڭ قۇرىلىسى جىل سوڭىنا دەيىن باستالادى جانە ونى 2025-2026 جىلدارى تولىق اياقتاۋ كوزدەلىپ وتىر.
باسقارۋ ورتالىعى
ەلورداداعى كولىك اعىندارىن رەتتەۋدە باستى رولدەردىڭ ءبىرىن City Transportation Systems جشس اتقارىپ كەلەدى.
– كومپانيا ينتەللەكتۋالدى كولىك جۇيەسى ارقىلى كولىك اعىندارىنىڭ قارقىندىلىعى مەن جىلدامدىعى بويىنشا دەرەكتەردى تالدايدى جانە جينايدى, سونداي-اق جولداردىڭ ماكسيمالدى وتكىزۋ قابىلەتىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قالانىڭ ماگيسترالدىق كوشەلەرىندەگى باعدارشام نىساندارىنىڭ جۇمىسىنا ونلاين مونيتورينگ جۇرگىزەدى, – دەدى CTS ترافيكتى باسقارۋ ورتالىعىنىڭ باس مەنەدجەرى رۋسلان ابدۋاليەۆ.
سونىمەن قاتار, كومپانيا كولىكتىك تالداۋ نەگىزىندە ترافيكتى جاقسارتۋ بويىنشا ۇسىنىستار ازىرلەيدى.
– جول قوزعالىسىن ۇيىمداستىرۋ جانە ينفراقۇرىلىمدى ەنگىزۋ الدىندا دامىتۋ جونىندەگى ۇسىنىستار Aimsun باعدارلاماسىندا مودەلدەنەدى. بۇل ۇسىنىلعان يننوۆاتسيانىڭ ءىس جۇزىندە قالاي كورىنەتىنى تۋرالى ناقتى ۆيرتۋالدى تۇسىنىك بەرەدى. ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – اسەردى بولجاۋ جانە وزگەرىستىڭ قانشالىقتى اقتالاتىنىنا, ماسەلەن, ەگەر ءبىر نەمەسە باسقا كوشەدە bus lane ەنگىزىلسە, قانداي ناتيجە بولاتىنىنا جاۋاپ بەرۋ, – دەدى مامان.
كومپانيادا 24/7 رەجيمىندە ترافيكتى باسقارۋ ورتالىعى جۇمىس ىستەيدى. مۇندا CTS وپەراتورلارىمەن بىرگە پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ قىزمەتكەرلەرى جولداعى شتاتتان تىس جاعدايلارعا جەدەل اسەر ەتۋ ءۇشىن قىزمەت اتقارادى.
– ورتالىقتى جابدىقتاۋ بەيىمدەلۋ رەجيمىندە جۇمىس ىستەيتىن كولىك اعىندارى مەن باعدارشامداردىڭ بەينەمونيتورينگىن ونلاين جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل باعدارشامدار قيىلىستا كولىك قۇرالدارىنىڭ قارقىندىلىعى جوعارى باعىتقا باسىمدىق بەرەدى. سونداي-اق ءبىز جەدەل جاردەم ماشينالارى مەن باسقا دا ارنايى كولىكتەر ءۇشىن باسىم جول ءجۇرۋدى قامتاماسىز ەتۋ, مارشرۋتتىق كولىك قۇرالدارىن ديسپەتچەرلەۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىپ جاتىرمىز. بۇل – اۆتوبۋستاردى جەلىگە شىعارۋ, كەستەلەردى ساقتاۋ جانە ولاردىڭ ءجۇرۋ ۋاقىتىن رەتتەۋ, – دەدى رۋسلان ابدۋاليەۆ.
ترافيكتى باسقارۋ ورتالىعىنىڭ جۇمىس تيىمدىلىگىنىڭ نەگىزگى كورسەتكىشتەرىنىڭ ءبىرى كولىك اعىنىنىڭ جىلدامدىعى جانە ونىڭ قارقىندىلىعى بولىپ تابىلادى.
جۇكتەمە نەگە ارتتى؟
– ەلوردادا كولىك قۇرالدارىنىڭ جىل سايىنعى ءوسۋى جولداردىڭ سول ۋچاسكەلەرىنە جۇكتەمەنى ارتتىرادى. وسىعان بايلانىستى كوشەلەردىڭ قازىرگى وتكىزۋ قابىلەتىن ساقتاۋ ءۇشىن قالاداعى كولىك قۇرالدارىنىڭ اعىمىنا تىكەلەي اسەر ەتەتىن باعدارشام وبەكتىلەرىنىڭ جۇمىس رەجيمدەرىن وزەكتەندىرۋ بويىنشا تۇراقتى نەگىزدە جۇمىس جۇرگىزىلۋدە. جول قوزعالىسىن ۇيىمداستىرۋ سحەمالارىن وزگەرتۋ ارقىلى قالانىڭ كوشە-جول جەلىسىنە جۇكتەمەنى ازايتۋ بويىنشا ءىس-شارالار جۇرگىزىلۋدە, – دەدى CTS وكىلى.
ماماننىڭ ايتۋىنشا, بارلىق اتالعان ءىس-شارالار ىسكە اسىرىلعان جاعدايدا بيىلعى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن زياتكەرلىك كولىك جۇيەسىمەن رەتتەلەتىن ۋچاسكەلەردە كولىكتىڭ ورتاشا جىلدامدىعىن 25 كم/ساع-تان 30 كم/ساع-قا دەيىن ارتتىرۋعا بولادى.
– بۇل ءوز كەزەگىندە وسى ۋچاسكەلەردەگى كولىكتىڭ ورتاشا قارقىندىلىعىن ساعاتىنا 26 مىڭنان 30 مىڭعا دەيىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتۋى ءتيىس, – دەدى مامان.
CTS اقپاراتىنا سايكەس, كولىك كەپتەلىسى سانىنىڭ وسۋىنەن باسقا, قارقىندى قۇرىلىس, اگلومەراتسيا اۋماعىنان كەلەتىن ترافيك, جول جۇمىستارى, جول-كولىك وقيعالارى جانە باسقا دا فاكتورلار بولىپ تابىلادى.
سونىمەن قاتار, جىلدامدىقتىڭ ايتارلىقتاي تومەندەۋىنە ەلوردانىڭ باستى كوشەلەرىندەگى جولداردىڭ وتكىزۋ قابىلەتتىلىگىنەن 30%-عا اساتىن اعىننىڭ ارتۋى سەبەپ بولىپ وتىر. بولىنگەن اۆتوبۋس جولاقتارى جەكە كولىكتىڭ وتكىزۋ قابىلەتىن تومەندەتەدى, بىراق قوعامدىق كولىك قىزمەتىن پايدالاناتىن حالىقتىڭ سانىن بىرنەشە ەسە ارتتىرادى.
كەپتەلىستەر استانانىڭ سول جاعالاۋىندا ورنالاسقان كوشەلەردە كوپ بولادى. مىسالى, سىعاناق كوشەسىندە LRT قۇرىلىسىنا بايلانىستى قوزعالىس ءىشىنارا شەكتەلىپ, كولىك اعىنى وعان پاراللەل ورنالاسقان دوستىق, سارايشىق, قوناەۆ كوشەلەرىندە ءجيى ورىن الادى. سونداي-اق قالاعا ۇركەر, تالاپكەر, قوياندى جانە قوسشى جاعىنان كىرۋ دە قيىن.
مانسيا ساكەنوۆا
