استاناداعى كارىم مىڭباەۆ اتىنداعى №59 مەكتەپ-ليتسەيىندە قازاقتىڭ ءبىرتۋار ازاماتى, كورنەكتى مەملەكەت قايراتكەرى, قازاقتان شىققان تۇڭعىش بيولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى, قازاق كسر عا كوررەسپوندەنت مۇشەسى, بۇكىلوداقتىق اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم اكادەمياسىنىڭ (ۆاسحنيل) اكادەميگى كارىم مىڭباەۆتىڭ قوعامدىق-ساياسي جانە عىلىمي قىزمەتىنە ارنالعان «كارىم مىڭباەۆ: مۇرا جانە تاعىلىم» اتتى كونفەرەنتسيا ءوتتى.
جيىن بارىسىندا جاباي قاليەۆ پەن سەيىتقالي دۇيسەننىڭ «كارىم مىڭباەۆ» كىتابىنىڭ سالتاناتتى تانىستىرىلىمى جانە كارىم مىڭباەۆ اتىنداعى مۇراجاي-كابينەتىنىڭ تۇساۋكەسەر ءراسىمى ءوتتى. سونىمەن قاتار كونفەرەنتسيا قوناقتارىنا مەكتەپتە اشىلعان جاراتىلىستانۋ پاندەرىنىڭ مەكتەپ زەرتحاناسى تانىستىرىلدى. زەرتحانادا ۇستازدار وقۋشىلارعا شاعىن عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىسىن جۇرگىزۋدى ۇيرەتىپ, بولاشاق جاستاردى كارىم مىڭباەۆتاي ۇلكەن عالىم بولۋعا باۋليدى.
ماڭدايعا جازىلعان 42 جىل عانا عۇمىرىندا قازاق اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىمىنىڭ ساعاسىندا بولىپ, قىرۋار ءىس تىندىرىپ كەتكەن كارىم مىڭباەۆ كەزىندە 5 عىلىم دوكتورىن, 40 عىلىم كانديداتىن دايىنداعان. بەتپاق دالانى بەرەكەلى جەرگە اينالدىرماق ارمانىنا قول جەتكىزە الماعان عالىم, نەگىزىنەن, وسىمدىكتەر گەنەتيكاسى مەن سەلەكتسياسىنا ارنالعان 200-دەن استام عىلىمي ەڭبەك جازىپ قالدىرعان. ول جونىندە تۇلعاتانۋشى عالىم سەيىتقالي دۇيسەن باياندادى.
ك.مىڭباەۆتىڭ نەگىزگى عىلىمي ەڭبەكتەرى وسىمدىكتەر گەنەتيكاسى مەن سەلەكتسياسىنا ارنالعان. كوكساعىزدىڭ بيولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرىن زەرتتەپ, ونى سۇرىپتاۋ ءادىسىن تاپتى. ءداندى داقىلدار, ونىڭ ىشىندە بيدايدىڭ ءونىمىن ارتتىرۋ ءۇشىن ونى تەك سۋارمالى جەرلەردە عانا ەمەس, سونىمەن قاتار وڭتۇستىك, شىعىس قازاقستان وبلىستارىنىڭ جەرلەرىندە دە ەگۋگە بولاتىنىن دالەلدەدى. ول – قازاقستاندا قانت قىزىلشاسى مەن كەندىردى بيولوگيا-سەلەكتسيا جاعىنان عىلىمي تۇرعىدا سيپاتتاعان العاشقى عالىم. رەسپۋبليكادا مال باسىن ارتتىرۋ جولىندا جايىلىمدىق جەرلەردى كوبەيتۋ ءۇشىن زەرتتەۋ جۇرگىزدى. كارىم مىڭباەۆ ءوزىنىڭ عىلىمي قىزمەتىنە كىرىسكەن شاقتا ەلدە حيميالىق جولمەن سينتەتيكالىق كاۋچۋك الۋ ونشا دامىماعان ەدى. رەزينا جاساۋدىڭ نەگىزگى شيكىزاتى سانالاتىن كوكساعىز وسىمدىگىن زەرتتەپ, ونىڭ عىلىمعا بەيمالىم سىرلارىن اشۋعا ۇمتىلدى.
عالىمنىڭ بۇل كۇندە اقش-تا تۇراتىن, 1939 جىلى تۋعان, لەنينگراد پوليتەحنيكا ينستيتۋتىنىڭ تۇلەگى, ءوز سالاسىندا كانديداتتىق, دوكتورلىق ديسسەرتاتسيا قورعاپ, اكە جولىن قۋعان ۇلى دجافار كارىمۇلى ۆيدەو ارقىلى بايلانىسقا شىعىپ, جينالعان قاۋىمعا ىقىلاسىن ءبىلدىردى.
باسقوسۋعا ارنايى كەلگەن الماتى وبلىسى جامبىل اۋدانىنداعى مىڭباەۆ اۋىلىنىڭ كارىم مىڭباەۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ, قاراعاندى وبلىسى نۇرا اۋدانىنىڭ مىڭباي اۋىلىنداعى كارىم مىڭباەۆ اتىنداعى جالپى ورتا ءبىلىم بەرۋ مەكتەبىنىڭ وكىلدەرى, قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ, مەملەكەت تاريحى ينستيتۋتىنىڭ, ل.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ, قازاق اگروتەحنيكالىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عالىمدارى ەلدە بولىپ جاتقان جاڭالىقتارمەن ءبولىسىپ, عالىم ەسىمىن ۇلىقتاۋداعى يگى ىستەرىمەن تانىستىردى.
كارىم مىڭبايۇلىنىڭ نەمەرە ءىنىسى, جۋرناليست نۇرحان مىڭباي قازاق عىلىمىنا اۋىر سوققى بولىپ تيگەن 1948 جىلى 30 قىركۇيەكتە بولعان اۋە اپاتى تۋرالى ەستەلىگىن ايتتى. الماتىدان شىققان ۇشاق بالقاش قالاسىنان جانارماي قۇيىپ, اۋەگە كوتەرىلگەن سوڭ 15 مينۋتتان كەيىن جارىلىپ كەتەدى. ۇشاقتىڭ ىشىندە ماسكەۋگە, ستالين قولدان جاساعان اكادەميك ت.لىسەنكونىڭ 50 جاسقا تولعان تويىنا شاقىرىلعان قازاقستان اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىمىنىڭ بەتكە شىعاتىن تۇلعالارى – اكادەميك كارىم مىڭباەۆ باستاعان عالىمدار قىلىش باباەۆ, ساپار نۇعىمانوۆ, حاسەن ناۋرىزباەۆ, فەدور سولودنيكوۆ بار ەدى. قازاق عىلىمىنىڭ بەتكە ۇستار بۇتىندەي ءبىر بۋىنى قىرشىننان قيىلعان ەدى.
وسى كۇندەرى عالىم ەسىمىن ۇلىقتاۋدا ۇلكەن جۇمىس اتقارىلدى. كارىم مىڭباەۆ اتىنداعى №59 مەكتەپ-ليتسەي ديرەكتورى الما جۇمابەكوۆا كارىم مىڭباەۆتىڭ ءومىر جولىن زەرتتەپ, ناسيحاتتاپ جۇرگەن تۇلعالار مەن قوعام قايراتكەرلەرىنە «كارىم مىڭباەۆ» توسبەلگىسىن سالتاناتتى تۇردە تابىستادى. قالالىق بوتانيكالىق ساياباقتا «كارىم مىڭباەۆ اتىنداعى №59 مەكتەپ-ليتسەيى تۇلەكتەرىنىڭ اللەياسى» اشىلىپ, بالالار كوشەت وتىرعىزىپ, تاقتا ورناتتى. ءىس-شارا قۇربان ايت مەرەكەسى قارساڭىندا وتكەندىكتەن, قازاقى ءداستۇر بويىنشا شەك بەرىلىپ, رۋحىنا باعىشتالىپ قۇران وقىلدى.
