باستى اقپاراتمادەنيەت

قاھارمانعا قۇرمەت



استانا قالاسىنىڭ اكىمدىگى ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانادا حالىق قاھارمانى راحىمجان ­قوشقارباەۆتىڭ تۋعانىنا 100 جىل تولۋىنا وراي «راحىمجان قوشقارباەۆ: رەيحستاگقا تىگىلگەن تۋ» اتتى جاڭا جيناقتىڭ تانىستىرىلىمىنا ارنالعان دوڭگەلەك ۇستەل وتكىزدى. دوڭگەلەك ۇستەلدى استانا قالاسى اكىمدىگىنىڭ تىلدەردى دامىتۋ جانە ارحيۆ ءىسى باسقارماسىنىڭ باسشىسى ساكەن ­ەسىركەپ جۇرگىزىپ وتىردى. ءىس-شاراعا قالالىق ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ باسشىسى نۇرداۋلەت ءالمۇحانوۆ قاتىستى. 

جينالعاندار اس­تانا قالاسى مەم­لەكەتتىك ارحيۆ قورىنداعى راحىمجان قوش­قارباەۆتىڭ ءومىر تاريحىنا قاتىستى «ەرلىككە تاعزىم» اتتى ارحيۆ قۇجاتتارىنىڭ  كورمەسىمەن تانىستى.

ەسىمى ەرلىكتىڭ سيمۆولىنا اينالعان حالىق قاھارمانى راحىمجان قوشقارباەۆ تۋرالى العاشقى ءسوزدى عالىم, مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى, «ارداگەرلەر ۇيىمى» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگى ورتالىق كەڭەسى توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ومىرزاق وزعانباەۆ باستادى, حالىق قاھارمانى, گەنەرال-لەيتەنانت باقىتجان ەرتاەۆ, قوعام قايراتكەرى, گەنەرال-لەيتەنانت اباي تاسبولاتوۆ, مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى دارحان مىڭباي سۇراپىل سوعىس كەزىندەگى اعا بۋىننىڭ وشپەس ەرلىگى مەن ەرەن ەڭبەگىن ۇرپاق جادىندا جاڭعىرتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن, راحىمجان قوشقارباەۆتىڭ قايسارلىعى مەن باتىرلىعىن كوزىمەن كورگەندەردىڭ دايەكتى دەرەكتەرىن تىلگە تيەك ەتتى.

راقىمجان قوشقارباەۆ 1924 جىلى 19 قازاندا اقمولا وبلىسى تايتوبە اۋىلىنىڭ ماڭىندا تۋعان. ول 1945 جىلدىڭ 30 ساۋىرىندە جاۋىنگەر گريگوري بۋلاتوۆپەن بىرگە العاشقى بولىپ رەيحستاگقا جەڭىس تۋىن تىگەدى.  سوعىستان سوڭ لەيتەنانت قوشقارباەۆ ەلبا بويىنداعى سوۆەتتىك وككۋپاتسيا­لىق اسكەر بولىمىندە قىزمەت ەتەدى. ال 1947-67 جىلدارى قوشقارباەۆ اقمولا وبلىستىق اتقارۋ كوميتەتىندە نۇسقاۋشى, قازاق كسر مينيسترلەر كەڭەسى جانىنداعى قونىس اۋدارۋشىلار جونىندەگى باس باسقارمادا ينسپەكتور بولادى.

ءولىم مەن ءومىردى, قۇرمەت پەن تابىنۋدى ۇلتقا بولگەن ساياساتتىڭ كەسىرىنەن ەلەنبەگەن, نەبارى 21 جاسىندا ادام سەنگىسىز ەرلىك جاساعان راقىمجان قوشقارباەۆتىڭ ەرلىگى تۋرالى العاش رەت ءسوز قوزعاعان باۋىرجان مومىشۇلى «مەن دە سوعىسقا قاتىستىم. ديۆيزياعا دەيىن باسقاردىم. ءتورت جىل بويعى كورگەن سۇراپىلدىڭ نەبىر سۇمدىقتارى كوز الدىمدا. بىراق بەرليندى الارداعى, رەيحستاگقا تۋ تىگەردەگى قىرعىن – ول ناعىز اقىرزاماننىڭ ءوزى. جاڭاعى جىگىت سول توزاق وتىنىڭ ىشىندە بولعان. سول الاپاتتان ارۋاق قولداپ, امان شىققان. جەڭىس تۋىن تىككەن! تاعدىر ونىڭ تاريحي ادام رەتىندەگى ءومىربايانىن سول ساتتە جازعان! سەندەردىڭ مىندەتتەرىڭ – ەندى سونى ەلگە ايتىپ, جالپاق جۇرتقا جەتكىزۋ» دەپ ايتقان ءسوزى ۇرپاقتان-
ۇرپاققا بەرىلىپ كەلەدى.

سودان بەرى سولاقاي ساياساتتىڭ كەسىرىنەن ەرلىگى ەلەنبەگەن, العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ, رەيحستاگقا تۋ تىككەن باتىر راحىمجان قوشقارباەۆتىڭ وشپەس ەرلىگى تۋرالى تالاي جىر-داستان, ەستەلىكتەر, سىر-­سۇحباتتار, اڭگىمە, حيكاياتتار جازىلدى. «حالىق قاھارمانى» اتاعى بەرىلدى. استانادا ەڭسەلى ەسكەرتكىش ورناتىلدى, ونىڭ ەسىمىمەن كوشەلەر اتالادى, ەسىمى مەكتەپكە بەرىلدى.

ادامزات تاريحىنان وشپەس ورىن العان حاس باتىردىڭ ءومىرى مەن ەرلىگى ءمان-مازمۇنىمەن قىمبات, بۇگىنگى جانە بولاشاق ۇرپاق ءۇشىن ۇلگى-ونەگە.

عازيزا يساحان

 


تاعىدا

admin

«استانا اقشامى» گازەتى

ۇقساس جاڭالىقتار

Back to top button