وسىدان 30 جىل بۇرىن, 1994 جىلى 16 اقپاندا, قازاقستان بالا قۇقىقتارى تۋرالى كونۆەنتسياعا (بقك) قول قويدى, دەپ حابارلايدى astana-akshamy.kz.
اتالمىش كونۆەنتسيا بالالاردىڭ قۇقىقتارىن جان-جاقتى ايقىندايتىن حالىقارالىق دەڭگەيدەگى بىردەن-ءبىر قۇجاتقا اينالدى. بۇگىنگى تاڭدا بقك بۇكىل دۇنيە جۇزىندەگى بالالاردىڭ ءومىرىن وزگەرتۋدە شەشۋشى ءرول اتقاراتىن الەم تاريحىندا ەڭ كوپ ەل قابىلداعان قۇجات بولىپ تابىلادى. كونۆەنتسيانىڭ نەگىزگى قاعيدالارى بارلىق بالالاردىڭ ءومىر سۇرۋگە, دامۋعا, قورعاۋعا جانە كەمسىتۋشىلىكتەن بوستاندىققا تەڭ قۇقىقتارىن قامتيدى.
اقپان ايىندا قول قويىلعان سوڭ, كوپ ۇزاماي, 1994 جىلدىڭ 8 ماۋسىمىندا بقك قازاقستاندا جوعارعى كەڭەس قاۋلىسىمەن راتيفيكاتسيالاندى. وسىلايشا قازاقستان ءوز ەركىمەن ءاربىر بالانىڭ تەڭ قۇقىقتارىن قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا جاھاندىق مىندەتتەمەلەردى موينىنا الدى. كونۆەنتسيا قازاقستاندا بالالارعا مەيىرىمدى قوعام قۇرۋدىڭ جۇمىس قۇرالىنا جانە بۇۇ بالالار قورى (يۋنيسەف) مەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتى اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق نەگىزىنە اينالدى.
نە وزگەردى؟
سوڭعى ءۇش ونجىلدىقتا قازاقستان بەس جاسقا دەيىنگى بالالار اراسىنداعى ءولىم-ءجىتىمدى بەس ەسە, ال جاڭا تۋعان نارەستەلەر اراسىنداعى ءولىم-ءجىتىمدى ءۇش جارىم ەسە تومەندەتۋگە قول جەتكىزدى.
پرەزيدەنت جارلىعىمەن 2016 جىلى بالا قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىل ينستيتۋتى قۇرىلدى, ال 2022 جىلى بالا قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىلدەر قازاقستاننىڭ ءاربىر وڭىرىندە تاعايىندالدى. سونىڭ ارقاسىندا بالانىڭ قۇقىقتارى مەن مۇددەلەرى بۇزىلعان جاعدايدا كومەككە جۇگىنۋ مۇمكىندىگىن قامتاماسىز ەتەدى.
2023 جىلى قازاقستاندا الەۋمەتتىك كودەكس قابىلدانىپ, مەملەكەتتىك جاردەماقىلار مەن بالا كۇتىمى بويىنشا الەۋمەتتىك تولەمدەردى تولەۋ مەرزىمىن بالا ءبىر جارىم جاسقا تولعانعا دەيىن ۇزارتىلدى. بيىل «ۇلتتىق قور – بالالارعا» جوباسى قولعا الىندى, ونىڭ اياسىندا ۇلتتىق قوردىڭ ينۆەستيتسيالىق كىرىسىنىڭ 50 پايىزى 18 جاسقا دەيىنگى بارلىق بالالار اراسىندا ۇلەستىرىلەدى. كامەلەتكە تولعان كەزدە قاراجاتتى وقۋعا نەمەسە باسپانا الۋعا جۇمساۋعا بولادى.
بىلتىر قازاقستان بقك-نىڭ سوڭعى, ءۇشىنشى فاكۋلتاتيۆتىك حاتتاماسىن راتيفيكاتسيالادى, اتالمىش حاتتاما بقك-دا بەكىتىلگەن قۇقىقتار بۇزىلعان جاعدايدا بالالاردىڭ نەمەسە ولاردىڭ اتا-انالارىنىڭ جەكە شاعىمدارىن قاراۋ مەحانيزمىن بەلگىلەيدى. بۇل وقيعا مەملەكەت بالالاردىڭ قۇقىقتارىن قامتاماسىز ەتۋ جانە ولاردى قۇقىقتىق قورعاۋ مەحانيزمدەرىن كەڭەيتۋ باعىتىندا بەت العانىن راستايدى.
