قازاق – ەجەلدەن تابيعاتتى اناسىنداي, ونداعى ءاربىر تىرشىلىك يەسىن بالاسىنداي كورىپ ايالاعان حالىق. بۇگىن دە قورشاعان ورتانى قورعاۋ قازاقستاننىڭ پروگرەسسيۆتى مەملەكەت رەتىندە دامۋىنداعى نەگىزگى مىندەتتەردىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى.
ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ تۋرالى «قازاقستان – 2050» باعدارلاماسىندا دا, قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋتسياسىنىڭ 31-بابىندا دا ايتىلعان. ءارى جىل سايىن مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ ءتۇرلى ەكولوگيالىق ماسەلەگە بايلانىستى جينالىستاردا جانە ءوز جولداۋلارىندا بۇل ماسەلەنى ءبىر ساتكە نازاردان تىس قالدىرعان ەمەس. شىن مانىندە «تازا قازاقستان» اكتسياسىنا رەسپۋبليكانىڭ بارلىق وڭىرىندەگى تۇرعىندار اتسالىسادى. الايدا مۇنداي اكتسيالاردى ۇيىمداستىرىپ, ونى جۇزەگە اسىرۋدا ەرىكتىلەردىڭ ەڭبەگى قاشاندا زور ەكەنىن اتاپ وتكەن ءجون. مىنە وسىنداي ۇلتتىق يدەيالاردى ۇيلەستىرۋدە, ءبىرىنشى بولىپ ۇيىسىپ, جۇمىسقا كىرىسەتىن مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى اگەنتتىگىنىڭ استانا قالاسى بويىنشا دەپارتامەنتىنىڭ جانىنان 2022 جىلى قۇرىلعان «ەرىكتىلەر كەڭەسىنىڭ» دە ەڭبەگىنىڭ ۇلەسى زور ەكەنىن اتاپ وتكەن ءجون.
بۇگىنگە دەيىن اتالعان كەڭەستىڭ ەرىكتى مۇشەلەرى قالا اۋماعىندا «تازا قازاقستان», «تازا ولكە», «جاسىل ايماق», «ءمولدىر بۇلاق» سەكىلدى اكتسيالارعا تۇراقتى تۇردە قاتىسىپ كەلە جاتىر. ال مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى اگەنتتىگىنىڭ استانا قالاسى بويىنشا دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى ماقسات مۋسين وزدەرىنىڭ نەگىزگى ماقساتى – مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ مارتەبەسىن, مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ ءيميدجىن ارتتىرۋ, قوعامنىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتكە دەگەن سەنىمىن نىعايتۋ ەكەنىن ايتادى. سونىمەن قاتار, ول پرەزيدەنتتىڭ تىكەلەي تاپسىرماسىمەن ءارى مەملەكەت باسشىسىنىڭ قاتىسۋىمەن ءوتىپ جاتقان بۇل اكتسيانىڭ ەلىمىزدىڭ ەرتەڭى ءۇشىن ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
– جاقىندا عانا مەملەكەت باسشىسىنىڭ باستاماسىمەن «تازا قازاقستان» رەسپۋبليكالىق ەكولوگيالىق اكتسياسى باستالىپ, 13 ءساۋىر مەن 11 مامىر ارالىعىندا ەلوردادا «تازا قازاقستان: استانا – تازالىق پەن ءتارتىپتىڭ ۇلگىسى» ايلىعى وتكەن بولاتىن. ال اكتسيا اياسىندا ۇيىمداستىرىلعان جالپىقالالىق سەنبىلىككە پرەزيدەنتتىڭ ءوزى قاتىستى. سول جەردە جاستارمەن اڭگىمەلەسۋ بارىسىندا قوعامدا ەكولوگيا مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ, تابيعاتتى ايالاۋ ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ وتكەن مەملەكەت باسشىسى: «ەلىمىزدى كوگالداندىرۋ, اباتتاندىرۋ – ۇلكەن مەملەكەتتىك ماڭىزى بار ءىس. بۇل بۇگىن شىعىپ, ەرتەڭ ۇمىتىپ كەتەتىن ءبىر رەتتىك ناۋقان ەمەس. اتالعان جۇمىس تۇراقتى تۇردە جۇرگىزىلەدى. بۇل – جالپىۇلتتىق ماسەلە. لاس ەلگە قوناق رەتىندە, ينۆەستور رەتىندە ەشكىم كەلمەيدى. بىراق, ەڭ الدىمەن, قازاقستاننىڭ تازا, كورىكتى بولعانى ءبىز ءۇشىن, ياعني حالىق ءۇشىن كەرەك» دەگەن بولاتىن. شىن مانىندە تابيعاتتى قورعاۋ ارقىلى ءبىز ءوز بولاشاعىمىزدى قورعايمىز. ءوزىمىز جاساپ جاتقان قالانى اباتتاندىرۋ ارقىلى ءوز دەنساۋلىعىمىزدى نىعايتامىز. سوندىقتان ءاربىر ادام ءوزىنىڭ تابيعات ءۇشىن ىستەپ جاتقان ءىسىن, ازاماتتىق بورىشى رەتىندە سەزىنۋى ءتيىس, – دەيدى م.مۋسين.
سونىمەن قاتار ماقسات قابدۋعاليۇلى تابيعاتتى قورعاۋ جانە قالا اۋماعىن كوگالداندىرۋدا ەرىكتىلەر جۇمىسىنىڭ ەرەكشە ەكەندىگىن, ءارى ەلدىڭ بولاشاعى ءۇشىن جاسالاتىن كەز كەلگەن اۋقىمدى اكتسيالارعا «ەرىكتىلەر كەڭەسىنىڭ» مۇشەلەرى العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ ارالاساتىنىن العا تارتتى.
– جالپى ءبىزدىڭ ەرىكتىلەر ەكولوگيالىق مادەنيەتتى قالىپتاستىرۋ مەن حالىقتىڭ تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن وياتۋ ماقساتىندا ۇيىمداستىرىلعان ءىس-شارانىڭ بارىنە دە اتسالىسىپ كەلەدى. ويتكەنى قازىرگى ۋاقىتتا تابيعاتتى قورعاۋ ماسەلەسى قورشاعان ورتانى ۇتىمدى پايدالانۋ جانە بەلسەندى تۇرلەندىرۋ وتە ماڭىزدى. سونداي-اق ءبىزدىڭ بۇگىنگى مىندەتىمىز – ادامزاتتى مۇمكىندىگىنشە ۇزاق مەرزىمگە تابيعي رەسۋرستارمەن قامتاماسىز ەتۋمەن قاتار, عىلىم-تەحنيكالىق رەۆوليۋتسيا داۋىرىندە ادام ومىرىنە قاجەتتى سالاۋاتتى ەكولوگيالىق ورتانى ساقتاۋ ءۇشىن بارلىق جاعدايلار جاساۋ. ول ءۇشىن ءبىز ەڭ اۋەلى تابيعاتتى قورعاۋ كەرەك ەكەندىگىمىزدى تەرەڭ ءتۇسىنۋىمىز كەرەك. ءارى بۇدان كەيىن دە ەرىكتى مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەر تابيعاتتى قورعاۋ ماسەلەسىنەن وزگە دە اقى تولەنبەيتىن ۆولونتەرلىق قىزمەتتەردى اتقارا بەرەتىن بولادى, – دەيدى ماقسات قابدۋعاليۇلى.
ءيا, بۇگىنگى تاڭدا اتالعان ەرىكتىلەر توبىندا 35 مەملەكەتتىك قىزمەتشى جۇمىس ىستەيدى. ولار جىل باسىنان بەرى تابيعاتتى قورعاۋ بويىنشا وتكەن 10-عا جۋىق ءىس-شاراعا بەلسەنە اتسالىسقان. ال ەرىكتى بولىپ جۇمىس ىستەۋ ەرىككەننەن ەمەس, ەلدىڭ قامىن ويلاعاننان بولۋ كەرەك ەكەندىگىن ءاربىر قالا تۇرعىنى تۇسىنۋگە ءتيىستى قاشاندا.
شاپاعات ءابدىر
