مادەنيەت

قۋانىشتا تۋعان قۋانىش



ارقالى اقىن قۋانىش ماقسۇتوۆتى جۇرت ءتول ونەرىمىز ايتىس ارقىلى تانىدى. وتكەن عاسىردىڭ سەكسەنىنشى جىلدارىنىڭ اياعىنان ساحنادا اتوي سالىپ, «قازاقتىڭ سارى تەنتەگى» اتاندى. بۇل اتتى وعان تاشكەنت تورىندەگى حالىقارالىق ايتىستان كەيىن قازاقستاننىڭ حالىق اقىنى قونىسباي ءابىلوۆ قويدى.

وسى ايتىستا وزبەك اعايىندارىمىز جەرشىلدىككە سالىنىپ, قازاقستاننان كەلگەن اقىنداردى جارتىلاي فينالعا وتكىزبەي, جۇلدەلى ورىنداردان قاقتى. ەلدەن كەلگەن اقىنداردىڭ ەڭ سوڭى بولىپ ءسوز سايىسىنا تۇسكەن قۋانىش ماقسۇتوۆ بۇل ادىلەتسىزدىكتى قازىلار القاسىنىڭ بەتىنە باستى. ناتيجەسىندە قازىلاردىڭ شەشىمى قايتا قارالدى.

سوندا قونىسباي اقىن «قۋانىش, قازاقتىڭ اقىندار ايتىسىنىڭ, ەلىڭنىڭ نامىسىن قورعاپ قالدىڭ. سەن بۇگىننەن باستاپ «قازاقتىڭ سارى تەنتەگىسىڭ» دەپتى. مىنە, سودان بەرى حالىق قۋانىش اقىندى وسى اتپەن بىلەدى.

ءسوز ونەرى ونىڭ سۇيەگىنە سىڭگەن. الاشتىڭ كىشى وتانى اتانعان اقتوعايدا  قۋانىش دەگەن اۋىل بار. قۋانىش اقىننىڭ كىندىك قانى ءدال وسى اۋىلدا تامدى. وسى وڭىردەن شىققان الاش قايراتكەرى ءالىمحان ەرمەكوۆ كەزىندە تۋعان توپىراعىنا شوقاننىڭ دوسى بولعان ورىس گەوگرافى, ەتنوگراف گريگوري ءپوتانيندى ەرتىپ كەلدى. سوندا زەرتتەۋشى سول توقىراۋىن بويىنىڭ اقساقالدارىنان 27 ەرتەگى جازىپ العان ەكەن. مىنە, كوكىرەگى قازىناعا تولى ەرتەگىشى قاريالار, ازاتتىق جىرشىسى نارمانبەت ورمانبەتۇلى, جيدەباي, قارامەڭدە, سەڭكىباي, شابانباي سىندى وت اۋىزدى, وراق ءتىلدى بيلەر مەن اعىباي, ءجالاڭتوس باتىرلار, ۇلت كوسەمى ءاليحان بوكەيحان شىققان ورتادا تۋىپ-وسكەن قۋانىش ماقسۇتوۆتىڭ قالايشا اقىن بولماسقا؟!

بۇل كۇندەرى قۋانىش ماجكەنۇلىن اتى بارد رەتىندە دە شىعىپ ءجۇر. وسىدان ون جىل بۇرىن «ماڭگىلىك مۇڭنىڭ اۋەنى» اتتى باردتىق تۋىندىلارى مەن شانسوندارىنىڭ البومى دا جارىق كوردى. وسى اتاۋمەن جاقىندا ەلوردا تورىندە شىعارماشىلىعىنان سىر شەرتەتىن پوەتيكالىق-مۋزىكالىق قويىلىم قويىلادى. نەگە دەسەڭىزدەر, بيىل قۋانىش اقىن الپىس جاستىڭ اسقارىنا شىقتى. وسى مەرەيلى جاسىندا جۇرت الدىندا شىعارماشىلىق ەسەپ بەرمەك. بۇل كەشتى استانا قالاسى اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن قالالىق مادەنيەت باسقارماسى وتكىزىپ وتىر. قويىلىم مۋزىكالىق جاس كورەرمەن تەاترى ساحناسىندا 20 جەلتوقسان كۇنى ساعات 19:00-دە اتالعان ونەر وشاعى ارتىستەرىنىڭ قاتىسۋىمەن وتەدى.

«قۋانىش اقىننىڭ ولەڭدەرىندە, جىرلارىندا بۇگىنگى كۇننىڭ الەۋمەتتىك شىندىعى, قوعامنىڭ بەينەسى جاتىر. قازىرگى ماحاببات تا, قازىرگى ادامداردىڭ جانسارايىن جالاڭاشتاۋ دا بار. سونىسىمەن مەنى تارتادى. ادامنىڭ جانىن ەشقانداي بوياۋمەن بۇركەلەمەي, شىڭعىرعان شىندىقتى جەتكىزۋ – ەرەكشە قۇبىلىس. مەنىڭ ۇعىمىمدا ايتىستان باستالىپ, جازبا پوەزياعا جالعاسقان, كەيىن انگە ۇلاسقان قۋانىش اعانىڭ شىعارماشىلىعى – جيىرماسىنشى عاسىردىڭ اياعى, جيىرما ءبىرىنشى عاسىردىڭ باسىنداعى مەن ءۇشىن ءبىر قۇبىلىس. سوندىقتان ونىڭ شىعارماشىلىعىن كوبىرەك ناسيحاتتاپ, وسكەلەڭ ۇرپاققا كوبىرەك دارىپتەۋ كەرەك. سوندا تازا, ساف ونەردىڭ قانداي بولاتىنىن, جالپى ءبىزدىڭ بۇرىنعى ءداستۇرلى ءان مەكتەپتەرىندەگى سال-سەرىلەردىڭ بولمىسى قانداي بولعانىن كورسەتە الامىز. اقىندىق, سازگەرلىك جانە ورىنداۋشىلىق سەكىلدى ۇشتاعان ونەردىڭ ءبىر ارنادا توعىسۋى سيرەك كەزدەسەتىن جاعداي» دەيدى  «ماڭگىلىك مۇڭنىڭ اۋەنى» پوەتيكالىق-مۋزىكالىق قويىلىمىنىڭ قويۋشى رەجيسسەرى, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى اسحات ماەميروۆ.

سونداي-اق ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانادا قۋانىش ماقسۇتوۆتىڭ «قۇت» اتتى كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرى وتەدى. بۇل كىتاپتا پوەزياسى, باردتىق تۋىندىلارىنىڭ, باردتىق, اۆتورلىق اندەرىنىڭ ماتىندەرى جانە كوسەمسوزدەرى توپتاستىرىلعان. وقىرمان QR-كود ارقىلى اۆتوردىڭ مۋزىكالىق تۋىندىلارىن تىڭداپ, اقىننىڭ جەكە YouTube ارناسىنداعى اقپاراتتارمەن تانىسا الادى.

سونىمەن, سارسەنبىنىڭ ءساتتى كۇنى «قازاقتىڭ سارى تەنتەگى» كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرى مەن شىعارماشىلىق كەشىنە شاقىرادى.


تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

Back to top button