وتباسى ءاربىر ادامنىڭ جەر بەتىندە اياعىنان نىق تۇرعىزاتىن قاسيەتتى تۇعىرى ەكەنى بارشاڭىزعا ءمالىم. بەسىگى بەكەم بالانىڭ ءومىردىڭ داۋىلدارىنا توتەپ بەرەر قاۋقارى مىقتى بولادى. بىراق قازاق وتباسىنىڭ قازىرگى جاعدايى قازىعى سۋىرىلىپ كەتكەن جىلقىداي ءوز بەتىمەن اۋا جايىلىپ ءجۇر.
قازاقتىڭ بولاشاعىنا جانى اشىعانداردىڭ قازىرگى قازاق وتباسىنىڭ دامۋ باعدارىن بولجاپ, ونىڭ تەرەڭ ترانسفورماتسيا كەزەڭىندە ەكەنىن ايتىپ جاتىر. ول ازداي وتباسى ينستيتۋتىنىڭ عالامدىق وزگەرىسى دە ءبىزدى شارپىپ, كەرەك دەسەڭىز, الەۋمەتتىك قۇرىلىم مەن ۇلتتىڭ داعدارىسى رەتىندە ۇلتىمىزدىڭ قۇندىلىقتارىنىڭ ورنى اۋىسۋ ءۇردىسى كوز الدىمىزدا ءوتىپ جاتىر. ونىڭ ءبىر بەلگىسى بالا تۋ دەڭگەيى تومەندەدى. رەسمي تىركەلىپ, نەكەسىن قيعان جۇپتار سانى ازايىپ, قالاسا – بىرگە, قالاماسا – بولەك تۇراتىندار كوبەيىپ جاتىر. نەكەنىڭ بەرەكەسى كەتكەن سوڭ, العاشقى قيىندىقتان اسا الماي اجىراسۋ ادەتكە اينالدى. قارتتان قادىر كەتتى, بالاعا پەيىل جوق. بۇل بۇكىل وتباسىنداعى كۇردەلى جايتتىڭ كورىنىسى رەتىندە جيىلەپ كەتكەنى سونشاما ءارى ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ باسىنداعى جاعداي بولعان سوڭ دا ەشتەڭەگە تاڭ قالمايتىن بولدىق.
وتباسىلىق قۇندىلىقتاردىڭ شايقالىپ, وزگەلەردىڭ ۇستانىمى مەن يدەياسى قازاقى قالپىمىزعا وراسان سوققى بولىپ تيگەنىنە بەي-جاي قاراپ, ونى جاھاندانۋ, گەندەرلىك ساياسات تاعى باسقا دا سەبەپتەردىڭ استارىندا جاۋىردى جابا توقيمىز. ءبىر جاعىنان قاراعاندا, زامان وزگەردى, زامانىنا قاراي امالى وزگەردى دەرسىز.
الىسقا بارماي-اق قويالىق, «بالانى بەسىكتەن» دەگەن حالىقپىز. دەسە دە, اۆتوبۋستاردا ءجيى بايقايمىز, سابيىنە «كوك تراكتور» كليپىن قوسىپ قويىپ, الدانىش قىلاتىندار كوپ. سوڭعى حيت بولسا كەرەك. بالا تۇگىلى, ەرەسەكتەردى دە باۋراپ الاتىن, ىرعاعى دا جاقسى, ماعىناسى دا جامان ەمەس, سوڭعى تەحنولوگيامەن قىزىلدى-جاسىلدى ەتىپ-اق تۇسىرگەن. بىراق, قىزىل تراكتور قازاقتىڭ تراكتورى ەمەس, ءتىلى باسقا
راسىندا, زامانعا سالعان جەڭىل. ىزگىلىك, سۇيىسپەنشىلىك, وتباسىنداعى ۇيلەسىم, ۇلكەندى كىشى تىڭداۋى, ەر-زاماتتىڭ ىرىلىگى, ايەلى ەرىن سىيلاۋى, قيىنشىلىقتاردى جەڭۋدىڭ جولى, ءومىردىڭ قۋانىشتارىنا قۋانا ءبىلۋ, ياعني ادامنىڭ ادامدىعىنىڭ بەلگىسى رەتىندە سانامىزدان ءوشىپ بارادى. ونىڭ جاقسى ۇلگىسى كەشەگى وتكەن جاقسىلارىمىزدىڭ باسىندا بولىپ ەدى. ءبىر ۇستانىمعا ءۇيىرىلىپ, سودان ۇلگى الىپ, سول تاجىريبەمەن ءوز جولىمىزدى تاپقان دا ەدىك. قازىرگى كۇندە اقپاراتتان تارشىلىق جوق. تەك تاڭداۋ جاساي المايتىن بولدىق. تۇعىرىندا مىعىم وتىرماعاندار مەن ءومىردى ەندى باستاعاندار جاقسىلىقتىڭ قاينارىن قايدان تاۋىپ, ءشولىن قالاي قاندىرادى؟
الىسقا بارماي-اق قويالىق, «بالانى بەسىكتەن» دەگەن حالىقپىز. دەسە دە, اۆتوبۋستاردا ءجيى بايقايمىز, سابيىنە «كوك تراكتور» كليپىن قوسىپ قويىپ, الدانىش قىلاتىندار كوپ. سوڭعى حيت بولسا كەرەك. بالا تۇگىلى, ەرەسەكتەردى دە باۋراپ الاتىن, ىرعاعى دا جاقسى, ماعىناسى دا جامان ەمەس, سوڭعى تەحنولوگيامەن قىزىلدى-جاسىلدى ەتىپ-اق تۇسىرگەن. بىراق, قىزىل تراكتور قازاقتىڭ تراكتورى ەمەس, ءتىلى باسقا.
«قىزىل تراكتوردى» كورىپ-ەستىپ وسكەن بالا, ءتىلى شىعا كەلە اينالاسىن تانىپ-ءبىلىپ ءوزىن قوعامنىڭ ءبىر مۇشەسى رەتىندە ەركىن سەزىنۋى ءۇشىن قۇمارتا كورەتىن مۋلتفيلمدەرىن وسى قاتاردان ىزدەيدى. وعان ۇسىناتىن كىشكەنتاي جۇرەكتى مەيىرىم, شاپاعاتقا بولەيتىن, ادالدىق جولىن مەڭزەيتىن مۋلتفيلمدەرىمىز قايدا؟ كەيىپكەرلەرى اۋدارىلىپ-توڭكەرىلىپ جۇرگەن «الداركوسە» مۋلتسەريالىن ايتامىز با؟!
بالاعا ۇلگى رەتىندە كورسەتكىڭىز كەلەتىن نارسەنى «تيك-توكتان» تابۋ قيىن. كەرىسىنشە, ونىڭ زيانىن تىلمەن ايتىپ تا جەتكىزە المايسىز. وعان تىيىم دا سالا المايسىز. ەندەشە جۇيەلى تۇردە بالا تاربيەسىندە ماڭىزى بار مازمۇنمەن انيماتسيانىڭ مۇمكىندىكتەرىن مولىنان پايدالانۋعا بولادى عوي. بالاسى دۇنيەگە كەلمەستەن سمارتفون ۇستاتاتىن كەلىندەردىڭ بۇل ادەتىن قويدىرا المايتىن, ءالدي-ءالدي ايتاتىن اجە جوق زاماندا جاقسىلىقتى مۋلتفيلمنەن ۇيرەنەر دەگەن ءۇمىت قوي.
بالا تاربيەسىندە ولاردىڭ ءوز ورتاسىنا الەۋمەتتەنۋىنە بەيىمدەلۋ ءۇردىسىن جەڭىلدەتەتىن, ءوز جولىن تابۋعا كومەكتەسەتىن زاماناۋي جوعارى ساپالى, ۇلتتىق قۇندىلىقتاردىڭ دانەگىن ەگەتىن انيماتسيالىق فيلمدەرگە نازار اۋدارعان ءجون. «قارلىعاشتىڭ قۇيرىعى نەگە ايىر؟» ەستەرىڭىزدە بولار. ارينە, ەرتەگى-قيالعا نەگىزدەلگەنىنە قاراماستان ءدال وسىنداي تۋىندىلار بالالارعا كوپتەگەن پايدالى اقپارات بەرەدى. جاقسىسىنا ەلىتىپ, جامانىنان جيرەنەدى.
مۇنداي فيلمدەردى شىعارعاندا نەمەسە شەتەلدىك تۋىندىلاردى انا تىلىنە اۋدارعاندا وتباسىلىق تاقىرىبىن باستى نازارعا الىپ, سوعان قاتىستى ماڭىزدى جانە قۇندى ەپيزودتاردى قامتىعان ءجون. وتباسى ۇيلەسىمى, اسىرەسە, اتا-انا مەن بالا اراسىندا سەنىم, تۇسىنىستىك, قارىم-قاتىناس قانداي جاعدايدا ۇيلەسىم تاباتىنىن, قالاي ورنايتىنىن ناقتى مىسالدارمەن انىق كورسەتىلگەن فيلمدەردى شىعارۋدى قولعا الۋ كەرەك. بۇل وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ وتباسىنىڭ باستاۋى رەتىندەگى كوزقاراسىن, تۇسىنىگىن قالىپتاستىرىپ, تاربيەدەگى كەمشىلىگىن تۇزەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. بالا وزگەنىڭ قىلىعىنان ۇلگى-ونەگە الىپ, ءوزى ءۇشىن دە وزگە ءۇشىن دە جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنەتىن, جەكە تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋى ءۇشىن قاجەتتىنىڭ ءبارىن دۇرىس قاينار كوزدەن قابىلدايتىن بولادى.
الداعى ۋاقىتتا وسى قۇندىلىقتاردى دارىپتەيتىن فيلمدەردەن باستاپ الەۋمەتتىك جارناما بولسا دا كۇندەلىكتى كوز الدىمىزدان كەتپەيتىن, ۇلكەن-كىشىنى ىزگىلىككە ۇندەيتىن ءتۇرلى تۋىندىلاردىڭ لەگىن جولعا قويۋ كەرەك. تابيعاتىنان توزىپ, بولمىسىنان بۇزىلىپ بارا جاتقان ۇلتتىڭ رۋحىن وياتاتىن, جىگەرىن قايرايتىن قانداي امال بولسا دا ارەكەت ەتكەن ءجون, ايتپەسە كەش قالامىز.
