قورقىت قوبىزىنىڭ سارىنىمەن, جامپوز جىردىڭ جالىنىمەن الاشقا انا بولعان سىر ەلى ەلوردادا قىزىلوردا وبلىسىنىڭ ونەر كۇندەرىن وتكىزدى. استانا قالاسىنىڭ 25 جىلدىعىنا وراي وتكەن ءىس-شارا اياسىندا «جاستار» تەاترىندا ن.بەكەجانوۆ اتىنداعى قىزىلوردا وبلىستىق اكادەميالىق قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترىنىڭ قوس قويىلىمى, بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايىندا وبلىستىق تاريحي-ولكەتانۋ مۋزەيىنىڭ «سىر ءوڭىرى – تۇركى وركەنيەتىنىڭ التىن بەسىگى» كورمەسى قويىلىپ, ايماقتىڭ ونەر كۇندەرى سىردان شىققان ونەر جۇلدىزدارىنىڭ «سۇلۋ سىردان – ارۋ استاناعا» اتتى گالا-كونتسەرتىمەن تۇيىندەلدى.
«ءجاميلا» مەن «ناركوم جۇرگەنوۆ»
ونەر كۇندەرى شىڭعىس ايتماتوۆتىڭ «ءجاميلا» پوۆەسى جەلىسىمەن ساحنالانعان سپەكتاكلمەن اشىلدى. اتالمىش قويىلىمنىڭ پرەمەراسى بيىلعى اقپان ايىندا ايگىلى جازۋشىنىڭ 95 جىلدىعىنا وراي ءوتتى. قويۋشى رەجيسسەرى – دينا جۇماباەۆا. قويىلىم ادەبيەت سىنشىسى, اۋدارماشى قالجان نۇرماحانوۆتىڭ اۋدارماسىندا ۇسىنىلدى. سۇراپىل سوعىس جىلدارداعى تىلداعى ەڭبەكتىڭ ورتاسىندا دانيار مەن ءجاميلانىڭ ماحابباتىن ارقاۋ ەتكەن قويىلىم سوزدەن گورى ءىس-قيمىلعا, پلاستيكاعا نەگىزدەلگەن.
اتالمىش ونەر وشاعى ەلورداعا الىپ كەلگەن تاعى ءبىر سپەكتاكل – «ناركوم جۇرگەنوۆ» دراماسى. كورنەكتى جازۋشى-دراماتۋرگ راحىمجان وتارباەۆتىڭ قالامىنان تۋعان تۋىندىنى قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى حۋسەين ءامىر-تەمىر ساحنالادى. وتكەن عاسىردىڭ وتىزىنشى جىلدارى قازاق مادەنيەتى مەن ونەرىنىڭ, ءبىلىم سالاسىنىڭ ورلەۋىنە ولشەۋسىز ۇلەس قوسقان تەمىربەك جۇرگەنوۆتىڭ ءومىرى مەن ەڭبەگى تۋرالى سىر شەرتەتىن قويىلىمدا سول زامانداعى ونەر قايراتكەرلەرىنىڭ بەينەلەرى قامتىلدى. بيىل – كورنەكتى مەملەكەت قايراتكەرىنىڭ تۋعانىنا 125 جىل. «ناركوم جۇرگەنوۆ» سپەكتاكلى ەلوردادا بۇل مەرەيتويدىڭ اياسىندا دا قويىلدى. تەمىربەك جۇرگەنوۆ ءبىر توپ ونەرپازدى 1936 جىلى ماسكەۋدەگى قازاق مادەنيەتى مەن ونەرىنىڭ ونكۇندىگىنە باستاپ بارعانى بەلگىلى. بۇل ساپار قازاق رۋحانياتىنىڭ ۇلكەن تابىسىمەن اياقتالدى. قويىلىمدا كۇلاش بايسەيىتوۆا, قۇرمانبەك جانداربەكوۆ, شارا جيەنقۇلوۆا سىندى قازاق تەاترىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلار, كلاسسيك جازۋشى عابيت مۇسىرەپوۆ, كومپوزيتور ەۆگەني برۋسيلوۆسكي, جىل الىبى جامبىل جاباەۆ, باسقا دا ونەر قايراتكەرلەرىنىڭ بەينەلەرى سومدالدى. قويىلىمعا تەمىربەك جۇرگەنوۆتىڭ اباي اتىنداعى مەملەكەتتىك وپەرا جانە بالەت تەاترىن اشۋى, جىر جامپوزى تۇرماعامبەت ىزتىلەۋوۆكە ءفيردوۋسيدىڭ «شاحنامەسىن» اۋدارتۋى, باسقا دا تاريحي دەرەكتەر ەنگىزىلدى. سپەكتاكلدە قايراتكەردىڭ قۋانىشى مەن قايعىسى, تەرگەۋ بارىسىندا كورگەن ازابى اسەرلى بەرىلگەن.
كورمە مەن كونتسەرت
«سۇلۋ سىردان – ارۋ استاناعا» اتتى گالا-كونتسەرتتە سىر بويىنان شىققان تانىمال ەسترادا جۇلدىزدارى جەڭىس سەيدوللاۇلى, ەلەنا ابدىحالىقوۆا, جەڭىس ىسقاقوۆا, مادينا سادۋاقاسوۆا, عالىمجان نارىمبەتوۆ, قۇرالاي مەيرامبەك, سونداي-اق تۇرماعانبەت اتىنداعى حالىق اسپاپتار وركەسترى, سيمفونيا وركەسترى, «سىر سامالى» ۆوكالدى-اسپاپتى ءانسامبلى, «توميريس» بي ءانسامبلى, سىر ءوڭىرىنىڭ جىراۋلىق ونەر وكىلدەرى جانە تاعى دا باسقا تالانتتى ونەرپازدار ونەر كورسەتتى. كونتسەرت ءوڭىردىڭ گيمنىنە اينالعان ە.ابدىحالىقوۆانىڭ «سىر ەلىم» انىمەن اشىلىپ, ك.دۇيسەكەەۆتىڭ «سالەم, ساعان تۋعان ەل!» كومپوزيتسياسىمەن اياقتالدى. شىعارما فونىندا قىزىلوردا وبلىسىندا اتقارىلعان تىڭ جوبالار مەن باستامالار, كورىكتى ورىندار بەينەبايان ارقىلى كورسەتىلدى. سىر ەلىنىڭ ۇلتتىق برەندىنە اينالعان جىراۋلىق ونەر بولىمىندە ءتورت مەكتەپتىڭ – نۇرتۋعان, جيەنباي, نارتاي, سارسەنبايدىڭ ماقام-سازدارىنان قۇرالعان توپتامادا دومبىرامەن, سىرنايمەن, قوبىزبەن جىر ايتىلدى. كلاسسيكالىق بولىمدە سوليستەر 5 تىلدە الەمدىك تۋىندىلاردىڭ شەرۋىن جاسادى. كونتسەرتتىك باعدارلامادا ءتۇرلى جانر, زاماناۋي كوللابوراتسيالار, ەتنو-مودەرن ستيلىندەگى ونەر تۋىندىلارى كورسەتىلىپ, ۇلتتىق كۇيلەر شەتەل اسپابىندا دا ورىندالدى.
رايحان راحمەتوۆا
